Dövlət başçısı İlham Əliyevin işğaldan azad edilmiş ərazilər üzrə şəhər günlərinin təsis edilməsi ilə bağlı Sərəncamına etdiyi dəyişiklik suverenlimizin tam bərpasının əbədiləşdirilməsinə xidmət edir
Dövlət başçısı İlham Əliyevin 18 sentyabr 2024-cü il tarixli «Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad edilmiş əraziləri üzrə şəhər günlərinin təsis edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2023-cü il 31 iyul tarixli 4013 nömrəli Sərəncamında dəyişiklik edilməsi barədə» Sərəncamına uyğun olaraq 20 sentyabr tarixi Xankəndi, Xocalı, Xocavənd və Ağdərə şəhərləri günü kimi qeyd ediləcək. Tarixi Zəfərimizin əbədiləşdirilməsinə xidmət edən bu mühüm addım ölkə ictimaiyyəti tərəfindən böyük rəğbətlə qarşılanır.
Suverenliyimizin bərpasından bir il ötür. Hər bir tarixi gün keçilən yolun təhlilini bir zərurət kimi qarşıya qoyur. Ötən ilin 19-20 sentyabr tarixlərində Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirdiyi bir günlük antiterror tədbirləri nəticəsində torpaqlarımız separatçılardan təmizləndi və suverenliyimiz bərpa edildi. Dövlət başçısı İlham Əliyev ötən ilin oktyabr ayında Xankəndi şəhərinə, Tərtər, Şuşa, Xocalı, Xocavənd, Ağdam və Füzuli rayonlarına səfər etdi. Səfər çərçivəsində Müzəffər Ali Baş Komandan Xankəndi, Xocalı, Xocavənd, Ağdərə şəhərlərində, Xocalı rayonunun Əsgəran qəsəbəsində Azərbaycan Bayrağını ucaltdı. Xankəndidən xalqa müraciətində bildirdi ki, düz 20 il bundan əvvəl – 2003-cü il oktyabrın 15-də Azərbaycan xalqına və özümə o sözü vermişdim: «Bəli, biz 20 il gözlədik, daha doğrusu 17 il. Üç il bundan əvvəl Şuşada bizim Bayrağımız qaldırıldı. Ancaq biz istədiyimizə nail olduq, Azərbaycan xalqının onilliklər ərzində olan arzularını çin etdik. Azərbaycan xalqının ləyaqətini bərpa etdik. Biz torpaqlarımızı geri qaytarmışıq, ərazi bütövlüyümüzü bərpa etmişik, eyni zamanda, öz ləyaqətimizi bərpa etmişik.» Cənab İlham Əliyev bu məqamı da böyük qürur hissi ilə bildirdi ki, bu meydanda bu gün durmaq böyük xoşbəxtlikdir, böyük fərəhdir, qürur mənbəyidir. Mən qürur hissi ilə Azərbaycan Bayrağını bu gün qaldırmışam və doğma xalqıma bir daha demək istəyirəm ki, bu Qələbəyə layiqik. Azərbaycan xalqı bu Qələbəni öz qanı, canı bahasına əldə etmişdir: «Bu gün burada qaldırdığım Bayraq burada əbədi dalğalanacaq və biz burada əbədi yaşayacağıq. Qarabağ bizimdir, Qarabağ Azərbaycandır!”
Reallıq budur ki, Azərbaycan 30 il dünyadan ədalət gözlədi, amma sonda ədaləti özü bərpa etdi. Üçrəngli Bayrağımızın işğaldan azad edilmiş torpaqlarımızda dalğalanması tarixi Zəfərimizin rəmzidir. Qeyd etdiyimiz kimi, bu Zəfərə Vətən oğullarının canı, qanı bahasına nail olmuşuq. Azərbaycan xalqı elə bir qəhrəmanlıq, fədakarlıq göstərdi ki, bu gün bütün dünyada Azərbaycan oğulları haqqında danışırlar. Çünki ölkəmiz öz haqqını danışıqlar yolu ilə, kiminsə güzəşti hesabına yox, döyüş meydanında bərpa etdi. Şəhərlərimiz, kəndlərimiz azad edildi.Qan tökdük, şəhidlər verdik. Bütün Azərbaycan xalqı 44 gündə bir yumruq kimi birləşdi. Bu yumruq həm gücümüzün, həm də birliyimizin təqdimatı oldu.
44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsində, həmçinin bir günlük antiterror tədbirlərində Azərbaycan Ordusu dünyanın ən güclü 50 ordusu sırasında olduğunu təsdiqlədi. Vətən müharibəsinin sonunda Ermənistan kapitulyasiya aktına imza atmağa məcbur oldu və beləliklə, Azərbaycanın tarixi Zəfəri təsdiqləndi. Bu kapitulyasiya aktının nəticəsində Ermənistan Ağdam, Kəlbəcər və Laçın rayonlarının işğal edilmiş hissəsindən öz qoşunlarını çıxarmalı idi və çıxardı. Azərbaycan dövləti hər zaman bu xatırlatmanı da edir ki, BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrini 44 gündə təkbaşına icra etdiyimiz kimi, Bəyanatdan irəli gələn vəzifələrin də yerinə yetirilməsinə nail olmaq imkanında olduğumuz unudulmasın. Digər çağırış isə Vətən müharibəsinin rəmzinə çevrilən «Dəmir yumruq»un yerində olmasıdır. Azərbaycan istər döyüş meydanında, istərsə də informasiya cəbhəsində sübut etdi ki, Qarabağ əzəli Azərbaycan torpağıdır. Azərbaycanlılar yox, məhz ermənilər bu torpağa gəlmədir. 30 ildə həqiqətləri görməzdən gələn dünyanın aparıcı dövlətləri, nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlar 44 gündə ölkə Prezidentinin 30-a yaxın müsahibəsi əsasında bu reallıqları öyrənməyə məcbur oldular. Amma təəssüflər olsun ki, bu gün də ikili siyasətlərini davam etdirən dünya gücləri var və onlar ədaləti, beynəlxalq hüququ maraqlarının arxasında gizlətməklə problemlərin yaranmasının fərqindədirlər.
İstər 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsinin gedişi dövründə, istərsə də postmünaqişə mərhələsində keçmiş ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr dövlətləri ölkəmizə qarşı qərəzli mövqelərini açıq-aşkar büruzə verirlər. Cənab İlham Əliyev çıxışlarında bu məsələyə daim diqqət yönəldir. Bu reallıq hər zamanda önə çəkilir ki, vaxtilə BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsinin hazırlanmasında və qəbulunda iştirak edən dövlətlər heç zaman bu sənədin icrasına səy göstərməyib. Ədaləti və beynəlxalq hüququ maraqlarının arxasında gizlədən dünya gücləri görəsən artıq tarixə qovuşan Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması prosesində missiyalarında uyğun olaraq «fəaliyyətlərini» təhlil edərkən ölkələr arasında münasibətlərin formalaşmasında əsas amil olan etimad mühitini sıfıra etdirdiklərinin fərqindədirlərmi?
Tarixi Zəfərimizdən sonra işğaldan azad edilmiş ərazilərimizə diplomatik korpusların nümayəndələrinin səfərlərini yada salaq. Daim bu səfərlərdən imtina edən ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr ölkələrinin Azərbaycandakı səfirlikləridir. Təbii ki, belə səfərlərdə məqsəd onları yerindəcə mövcud vəziyyətlə, eləcə də ermənilərin 30 il ərzində törətdikləri vandalizm, Azərbaycan xalqının maddi və mənəvi irsinin talan və məhv edilməsi siyasəti ilə tanış etməkdir. Beynəlxalq təşkilatların, dövlətlərin Azərbaycana ikili standartlarla yanaşmaları həmişə özünü göstərir. ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr ölkələrinin səfirlərinin belə səfərlərdən imtinası dövlətimiz tərəfindən ərazi bütövlüyümüzə qarşı hörmətsizlik kimi qəbul edildi. Fransa və ABŞ-ın ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrləri kimi 30 il ərzində münaqişənin həllinə hansı yanaşmanı ortaya qoyduqları bəllidir. 30 ildə işğalçını adı ilə çağırmaq müşgülə çevrildi. Maraqlısı bu idi ki, işğalçını adı ilə çağırmaq istəməyən dövlətlər münaqişənin ədalətli həllindən bəhs edir, Ermənistanın sadəcə diqqəti özündən yayındırması üçün sülh danışıqlarında iştirakına maraq göstərir və bununla da missiyalarını bitmiş hesab edirdilər. Yeri düşmüşkən qeyd edək ki, hazırda sülh müqaviləsinin imzalanması prosesində də eyni yanaşmanın şahidi oluruq. Ermənistan havadarlarının göstərişlərinə əsasən hələ də müqavilənin imzalanması prosesində konkret addım atmaqda çətinlik çəkir. Bu günlərdə ABŞ Dövlət katibi Antoni Blinkenin cənab İlham Əliyevə telefon zəngində dövlətimizin başçısı regionda artıq sülhün mövcud olduğunu vurğulayaraq bildirib ki, məhz Azərbaycanın səyləri nəticəsində bölgəmizdə ədalətə və beynəlxalq hüquqa əsaslanan yeni reallıqlar və status-kvo yaranıb. Prezident İlham Əliyev Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh müqaviləsinin təşəbbüskarının da məhz ölkəmiz olduğunu qeyd edərək bu müqavilənin imzalanması üçün Ermənistanın öz Konstitusiyası və digər qanunverici aktları əsasında Azərbaycana qarşı olan ərazi iddialarına son qoymasının, həmçinin keçmişin qalığı olan ATƏT-in Minsk qrupu və onunla bağlı olan bütün təsisatların fəaliyyətinə xitam verilməsinin vacibliyini vurğulayıb. Sərhədlərin delimitasiyası məsələsinə toxunan cənab İlham Əliyev ikitərəfli proses çərçivəsində əldə olunmuş müsbət nəticələri qeyd edib və Əsasnamə əsasında bu prosesin aparılacağını bildirib.
Məlumdur ki, Azərbaycan tarixi Zəfərə imza atdığı halda Fransanın ilk gündən münaqişənin hələ həll edilmədiyi barədə fikirlər yaratmaq üçün dərindən-qabıqdan çıxdığını unutmuruq. Azərbaycanın Ermənistana təklif etdiyi sülh təklifindən və qarşı tərəfin bu müqavilənin imzalanmasında maraqlı olmasından narahatlıq keçirən Fransadır. Bu məsələ ilə bağlı müxtəlif məkanlarda və formatlarda keçirilən görüşlərə qatılıb sülh təklifini dəstəkləyən, amma görüş qurtaran kimi Azərbaycanla bağlı qərəzli fikirlər səsləndirən Fransadır. Eyni fikirləri ABŞ haqqında da söyləyə bilərik. ABŞ, Avropa İttifaqı və Ermənistanın mütərək sammitini yada salmaq kifayətdir. Tərəflər bu görüşü Ermənistana iqtisadi yardım adı altında ört-basdır etməyə çalışsalar da bunun reallıqdan uzaq olduğunun fərqində idilər. Bu məqamı da qeyd etmək yerinə düşər ki, Azərbaycan 30 illik işğal dövründə məsələnin həlli üçün bütün beynəlxalq təşkilatların malik olduğu potensialdan yararlanmaqda maraqlı olduğunu bəyan etdi. Ölkəmizin BMT Baş Assambleyasına Faktaraşdırıcı Missiyanın yaradılaraq işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə süni məskunlaşma faktının araşdırılması ilə məşbul olması təklifi Ermənistanda və ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr dövlətlərində böyük narazılığa səbəb oldu. Azərbaycanın bu addımı Minsk qrupunun vasitəçiliyindən imtina kimi dəyərləndirildi. Lakin rəsmi Bakı bunun vasitəçiliyə heç bir aidiyyəti olmadığını bildirdi. ATƏT-in Faktaraşdırıcı Missiyası yaradıldı və iki dəfə işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə oldu. Hesabatların hazırlanması məqamı yetişdikdə yenə də Missiya işğalçının adını çəkməkdən imtina etdi. Qurum açıq-aydın nümayiş etdirdi ki, Ermənistanın müdafiəsi onlar üçün əsasdır. Bu kimi faktları xeyli sayda sadalamaq olar. Bu məqamı qeyd etməklə, artıq tarixə qoauşmuş münaqişənin həllində vasitəçiyə ehtiyacın olmadığını görürük. Məlum olduğu kimi, bu il Qazaxın dörd kəndi vasitəçisiz işğaldan azda edildi. Bu, Azərbaycanın növbəti diplomatik qələbəsi kimi dəyərləndirildi. Bir daha sübut olundu ki, tərəflər vasitəçi olmadan da öz aralarında ümumi fikrə gəlmək imkanındadır. Xatırladaq ki, Ümummilli Lider Heydər Əliyev Qarabağ münaqişəsinin həllində dövlətin qətiyyəti, xalqın iradəsi ilə yanaşı, beynəlxalq dəstəyi xüsusi qeyd edirdi. Bildirirdi ki, problemin beynəlxalq miqyas alması onun həlli prosesinii uzanmasına səbəb olur. Tərəflərin özünə qalsaydı, təbii ki, münaqişə çoxdan öz həllini tapmışdı. Münaqişənin beynəlxalq problem kimi diqqətdə olması maraqların toqquşmasına, həll prosesinin uzanmasına gətirib çıxarar.
Təbii ki, bunları qeyd etməkdə məqsədimiz 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsinin, eyni zamanda, bir günlük antiterror tədbirlərinin qaçılmaz olduğunu bir daha diqqətə çatdırmaqdır. Dövlət başçısı İlham Əliyevin «Burada, bu torpaqda söz sahibi bizik. Bizim siyasətimiz beynəlxalq hüquqa və ədalətə əsaslanır. Əgər bu gün yenə də görsək ki, Ermənistanda revanşistlər baş qaldırır, Fransa Ermənistana öldürücü silahlar verir, o silahların kritik həddə çatmasını görsək, onda bizdən heç kim inciməsin. Hər halda hər kəs bilir ki, biz nəyə qadirik, Ordumuz nəyə qadirdir və iradəmiz nə qədər möhkəmdir. Heç kim bizim qabağımızda dura bilməz. Heç kim bizə heç nə diktə edə bilməz və bizim daxili işlərimizə müdaxilə edə bilməz. Nəyi lazım biliriksə, onu da edəcəyik» çağırışı da keçilən yolun və hazırkı dövrün reallıqlarının təqdimatında əhəmiyyətli rol oynayır. Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, Azərbaycan istədiyinə kimin hansı mövqedə olmasından asılı olmayaraq, nail olur və biz bir nöqtəyə vururuq və nəticə də hasil edilir. Cənab İlham Əliyevin hər bir çıxışı, xalqa müraciəti, işğaldan azad edilmiş ərazilərimizə hər səfəri Ermənistana mühüm mesajlarla zəngindir. Tarixi Zəfərimizdən sonra Ermənistana sülh təklifinin edilməsi ölkəmizin humanist siyasətinin tərkib hissəsidir. Hansı ki, mənfur düşmən 30 il torpaqlarımızı işğal altında saxladı, soydaşlarımız qaçqın və məcburi köçkün həyatını yaşadılar, bu torpaqlarda bütün tarixi və dini abidəlrimiz dağıdıldı, məscidlərimizdə doğnuz saxlanıldı, törədilən hərbi təxribatlar nəticəsində nə qədər itkilərimiz oldu. Şəhidlərimizin canı, qanı ilə torpaqlarımızı işğaldan azad etdik, tariximizin Zəfər səhifəsini yazdıq. Azərbaycanın sülh müqaviləsinin imzalanması təklifi bunları unutmaq anlamına gəlmir. Dövlət başçısı İlham Əliyev bildirir: «Biz sülhsevər, biz qurub-yaradan xalqıq. Ermənilər Şuşanı viran qoyub, onu erməniləşdirməyə çalışıblar… Buna göz yumanlar, bu gün bizi hansısa cinayətlərdə, yaxud da ki, əməllərdə ittiham edənlər bunu görmürlərmi? Görmürlərmi ki, Ağdam məscidini tövləyə çevirmişdilər. Şuşanın 17 məscidindən 16-sını dağıdıb, birini isə başqa xalqa mənsub olan məscid kimi təqdim etməyə çalışırdılar. Biz buraya qayıdan kimi, dərhal guya orada aparılmış təmiri ləğv etdik, onu yenidən qurduq. Bütün şəhər və kəndlərimiz vandallar tərəfindən dağıdılıb. Bunu heç kim görmək istəmir. Amma hər kəs bunu görməlidir və görəcək. Çünki erməni vandallığını nə biz unudacağıq, nə də dünya unudacaq.»
Postmünaqişə dövründə «Dəmir yumruq»un davamı olaraq «Qisas» və «Qətiyyətli cavab» əməliyyatlarının aparılması da Ermənistanın təxribatlarını davam etdirməkdə maraqlı olduğunu, sülh müqaviləsini imzalamaqdan, 10 noyabr 2020-ci il tarixili üçtərəfli Bəyanatdan irəli gələn öhdəlikləri yerinə yetirməkdən yayınmaq cəhdini ortaya qoydu. Lakin bu əməliyyatlar da tez unuduldu. Təbii ki, Ermənistana bu dərsləri unutduran himayədarlarının dəstəkləri idi. Fransa Ermənistanı silahlandırmaqla vəziyyətin gərginləşdirilməsində maraqlı olduğunu təsdiqləyir. Ötən ilin sentyabr ayında Silahlı Qüvvələrimizin həyata keçirdiyi bir günlük antiterror tədbirləri bütün bu məqamlara işıq saldı. Bu gün böyük qürur hiisi ilə qeyd edirik ki, Azərbaycan tarixi ədaləti özü bərpa etdi. Ermənistana və ona havadarlıq edən dövlətlərə çatdırdı ki, ədalət və beynəlxalq hüquq məfhumları var və onların tətbiqi üçün vahid mexanizm olmalıdır. Məkana və zamana görə bu prinsiplərin tətbiqi etimad mühitini heçə endirməklə yanaşı, dünya güclərinə inamsızlıq yaradır. 30 illik işğal, 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsi və bir günlük antiterror tədbirləri bu mənzərənin təqdimatlarıdır. Dövlət başçısı İlham Əliyev ötən il sentyabarın 20-də xalqa müraciətində bir daha diqqəti antiterror tədbirlərini şərtləndirən amillərə yönəldərək bildirdi ki, əməliyyatdan bir qədər sonra vasitəçilər tərəfindən müxtəlif qeyri-müəyyən siqnallar gəlməyə başladı və Silahlı Qüvvələrimizin uğurlu irəliləyişi nəticəsində bu siqnallar daha intensiv xarakter almışdır. Sentyabrın 20-si səhər beynəlxalq tərəfdaşların verdiyi məlumat bu oldu ki, qanunsuz silahlı birləşmələr, Ermənistan ordusunun bu birləşmələri artıq bizim şərtlərimizi qəbul etməyə hazırdırlar. Hətta bir neçə ay ərzində bizim nümayəndələrimizlə görüşdən imtina edən Qarabağda yaşayan erməni icmasının nümayəndələri təklif etdiyimiz yerdə - Yevlax şəhərində görüşməyə hazır olduqlarını bildirdilər.
44 gün davam edən İkinci Qarabağ müharibəsində, bir günlük antiterror tədbirlərində siyasi, hərbi, diplomatik uğurları ilə beynəlxalq ictimaiyyəti heyrətləndirən Azərbaycanın son dörd ildə işğaldan azad edilmiş ərazilərdə aparılan quruculuq, abadlıq, yenidənqurma işləri möhtəşəmliyi ilə diqqəti cəlb edir. Azərbaycan quruculuq işlərini daxili imkanları hesabına davam etdirir. Bu ərazilərdə bərpa işləri sürətlənir, mühüm infrasruktur layihələri həyata keçirilir, ərazilərin su, elektrik enerjisi ilə təminatına, yolların çəkilişinə və bərpasına diqqət yetirilir. Prezident İlham Əliyev işğaldan azad edilmiş ərazilərə səfərləri zamanı inamla bildirir ki, azad edilmiş bütün torpaqlarda həyat bərpa olunacaq, vətəndaşlar öz doğma ocaqlarına qayıdacaqlar. Zəfərimizdən sonrakı illərdə işğaldan azad olunmuş ərzilərdə genişmiqyaslı bərpa işləri ilə paralel olaraq soydaşlarımızın mərhələli şəkildə bu ərazilərə qayıdışı həyata keçirilir. Cəmi 8 ay ərzində Füzuli Beynəlxalq Hava Limanı inşa edildi. 2021-ci ildə Füzuli, 2022-ci ildə Zəngilan Beynəlxalq Hava limanları istifadəyə verildi. 2025-ci ilin əvvəllərində isə Laçın Beynəlxalq Hava Limanı istifadəyə verilməsi planlaşdırılıb. Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun hava qapılarının dünyaya açılması özündə mühüm məqamları ehtiva edir. Bu torpaqların sahibi bizik, tarixi Zəfərimizin yaratdığı reallıqlar qəbul edilir və dəstəklənir.
Dövlətimizn başçısı İlham Əliyev bildirir ki, bütün hədəflərə çatacağıq. Təbii ki, əsas hədəf qeyd etdiyimzi kimi, azad edilmiş ərazilərimizin bərpa edilməsidir. Dörd ildə dörd şəhərə və dörd kəndə qayıdışın həyata keçirilməsi qürurvericidir. Birinci Qayıdış Proqramının icrasının başa çatacağı 2026-cı ildədək 140 min sakinin doğma yurd-yuvasına qayıdışı nəzərdə tutulub.
Onu qeyd edək ki, suverenlimizin bərpasından çox az bir müddətdə, bu ilin 28 May-Müstəqillik Günündə xocalılılar öz doğma yurd-yuvalarına qovuşdular. bu ilin fevral ayında Xocalı faciəsinin 32-ci ildönümünü Xocalıda qeyd etdik. Ondan əvvəl fevralın 7-də müstəqillik tariximizdə ilk dəfə olaraq bütün ölkə ərazisində keçirilən prezident seçkilərində dövlət başçısı İlham Əliyev ailə üzvləri ilə birlikdə Xankəndi şəhərində səs verdilər. Bu qürurverici hadisəni də qeyd edək ki, son dörd ildə dövlət başçısı İlham Əliyev Novruz tonqalını işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə alovlandırır. Bu il bu tonqal Xankəndi şəhərində Zəfər meydanında alovlandırıldı. Cənab İlham Əliyev bu məkandan bir daha bildirdi ki, biz hamımız İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra qürurla yaşayırıq. Biz hamımız fəxr edirik ki, özümüz ədaləti bərpa, torpaqlarımızı işğalçılardan azad etdik, öz gücümüzü göstərdik və bundan sonra hər kəs bizimlə hesablaşmalıdır, əks təqdirdə, özü peşman olacaq.
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin andan olmasının 101-ci ildönümündə, bu ilin 10 may tarixində şuşalılar Azərbaycanın döyünən ürəyi Şuşaya qayıtdılar. Bu kimi qürurverici məqamları, hadisələri xeyli sadalmaq olar. Bunlar son dörd ilin reallıqlarıdır. Cənab İlham Əliyevin və birinci xanım Mehriban Əliyevanın işğaldan azad edilmiş ərazilərimizə davamlı səfərləri böyük sevinc hissi ilə qarşılanır. Dövlətimizn başçısı həmin səfərlərdə sakinlərlə görüşləri zamanı növbəti müjdəni verməklə ölkə ictimaiyyətini daha da qürurlandırır. Tarixi sahibinə qovuşan torpaqlarımız çal-çağırlı, qonaqlı-qaralıdır.
Əvvəldə də qeyd etdiyimzi kimi, tarixi Zəfərimizin əbədiləşdirilməsi istiqamətində mühüm addımlar atılır. İşğaldan azad edilmiş ərazilər üzrə şəhər günlərinin təsis edilməsi də bunun bariz nümunəsidir. Dövlət başçısı İlham Əliyev ötən ilin ilyul ayında bununla bağlı Sərəncam imzalandı. Sənəddə də qeyd olunduğu kimi, şanlı Zəfərə aparan hər bir gün Azərbaycan tarixinə qızıl hərflərlə yazıldı. Rəşadətli Azərbaycan Ordusunun əsgər və zabitlərinin canı, qanı bahasına Vətən müharibəsində Cəbrayıl, Füzuli, Zəngilan, Qubadlı şəhərləri, Zəngilan rayonunun Mincivan, Ağbənd, Bartaz qəsəbələri, Xocavənd rayonunun Hadrut qəsəbəsi və bir çox kəndləri, Tərtər rayonunun Suqovuşan kəndi, Xocalı və Laçın rayonlarının bir neçə kəndi daxil olmaqla, ümumilikdə 300-dən çox yaşayış məntəqəsi, həmçinin Ağdərə, Murovdağ və Zəngilan istiqamətlərində mühüm strateji yüksəkliklər işğaldan azad edildi. Qarabağın tacı Şuşa şəhərinin azad edilməsi və Ermənistanın kapitulyasiya aktını imzalamağa məcbur olması ilə müharibə başa çatdı. Azərbaycanın döyüş meydanında qazandığı böyük Qələbə siyasi müstəvidə də öz təsdiqini tapdı. Ermənistan Ağdam, Kəlbəcər və Laçın rayonlarını işğaldan azad etmək məcburiyyətində qaldı və bununla da tarixi ədalət bərpa olundu. Cənab İlham Əliyevin 31 iyul 2023-cü il və 18 sentyabar 2024-cü il tarixli sərəncamları tarixi Zəfərimizlə bağlı bütün məqamların indiki və gələcək nəsillərə çatdırılmasında əhəmiyyətli rola malikdir. Şəhər günlərinin təsis edilməsi maarifləndirici xarakter daşıyaraq hər bir aəzrbaycanlının artıq torpaqlamızın işğal deyil, işğaldan azad edildikləri günləri bilmələrinə, daim yaddaşda saxlamalarına çağırışdır. Bu sərəncamlara əsasən 26 avqust - Laçın Şəhəri Günü, 4 oktyabr - Cəbrayıl Şəhəri Günü, 17 oktyabr - Füzuli Şəhəri Günü, 20 oktyabr - Zəngilan Şəhəri Günü, 25 oktyabr - Qubadlı Şəhəri Günü, 8 noyabr - Şuşa Şəhəri Günü, 20 noyabr - Ağdam Şəhəri Günü, 25 noyabr - Kəlbəcər Şəhəri Günü kimi təntənəli şəkildə qeyd olunur. Artıq bu sıraya 20 sentyabr- Xankəndi, Xocalı, Xocavənd və Ağdərə Şəhərləri Günü də daxil oldu. Dövlət başçısı, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyev bu il Xankəndi şəhərində Novruz tonqalını alovlandırdıqdan sonra xalqa müraciətində böyük qürur və inamla qeyd etdi ki, bu il Xankəndiyə və digər şəhərlərə, o cümlədən Xocalıya, Şuşaya, Cəbrayıla, Kəlbəcərə keçmiş köçkünlər qayıdacaqlar, bir neçə kəndə köçkünlər qayıdacaqlar və həyat qaynayacaq.
Artıq Xocalıya, Şuşaya sakinlər qayıdıb. Böyük Qayıdışın növbəti ünvanı Xankəndi olacaq. Dövlətimizin başçısı İlham Əliyevin şəhər günlərində həmin rayonlara, şəhərlərə səfərləri də artıq ənənəyə çevrilib. Azad Qarabağımız və Şərqi Zəngəzurumuz dirçəlməklə yanaşı, mərhələ-mərhələ sakinlərinə qovuşur.
Yeganə Əliyeva, "İki sahil"
