Ulu öndər Heydər Əliyev Bakıya gəlməklə Azərbaycanı gözlənilən fəlakətlərdən xilas etdi
Vətən böyüklüyünə görə deyil, özününkü olduğu üçün sevilir. Azadlığı canından artıq sevən Azərbaycan xalqı müstəqillik uğrunda mübarizə aparmaq cəsarətini, qüdrətini ötən əsrdə iki dəfə göstərdi. Amma cənnətməkan Azərbaycana uzanan yad əllər xalqın azadlıq istəyini boğmağa çalışdılar. «Mən ya Vətənimin rifahı üçün yaşamalı, yaxud onunla birlikdə məhv olmalıyan» əqidəsi uğrunda canından keçən fədailər üçün deyiblər: «Ölməz o adamdır ki, özündən sonra Vətən üçün böyük və faydalı yadigarları qalır.» Belə ümumxalq məhəbbətinə layiq olanlar yaşamaq və həyatını azadlıq uğrunda qurban verməyi bacaranlardır. Həyatının mənasını xalqına xidmətdə görən ulu öndər Heydər Əliyev də el məhəbbəti qazanan belə böyük şəxsiyyətlərdəndir.
Azərbaycan xalqının müstəqillik arzusunu əbədiləşdirən, ən ağır günlərdə insanları arxasınca aparmaq qüdrətinə malik ulu öndər Heydər Əliyevin siyasi fəaliyyətinin əsasını bu amal təşkil edir: Vətənə məhəbbət mücərrəd anlayış deyil, o, təşkilatçılıq, inkişaf, mədəniyyət tələb edən real mənəvi qüvvə, zənginlikdir.
Respublikaya rəhbərliyinin hər iki dövründə Azərbaycanın müstəqilliyi naminə göstərdiyi xidmətləri ilə Ümummilli Lider adını qazanan Heydər Əliyev bu inamda idi ki, kim özünü təmsil olunduğu millətin övladı hesab edirsə, canından artıq sevdiyi Vətəni onun üçün and yeri olmalıdır.
Dövrünün ən təcrübəli, yüksək zəkaya, siyasi bilik və təcrübəyə malik şəxsiyyəti adına fenomen bacarığı ilə möhür vuran Ulu Öndər Azərbaycanın ən çətin günlərində belə qətiyyətlə mübarizə aparmış, vəzifə məsuliyyətini vətəndaşlıq borcu ilə birləşdirərək həyatı bahasına olsa belə mücadilədən qalib kimi çıxmışdır.
Ulu Öndər mənalı həyatının, siyasi fəaliyyətinin məqsəq və məramını bu sözləri ilə ifadə etmişdir: «Azərbaycan dünyaya Günəş kimi doğacaq.» Ümummilli lider Heydər Əliyevin görmək istədiyi Azərbaycan artıq dünya birliyində öndə gedən flaqman kimi uğurları ilə hamının diqqətini cəlb edir.
Amma bu zirvəyə yüksəlmək o qədər də asan olmamışdır. Hələ sovetlər dövründə yaranan ən kiçik fürsətdən belə Azərbaycanın rifahı naminə bacarıqla istifadə edən müdrik şəxsiyyət Heydər Əliyev ötən əsrin sonlarında qətiyyətli dövlət və siyasi xadim olduğunu bir daha göstərdi.
…1992-1993-cü ilin iyun ayına qədərki dövrü Azərbaycanın dövlətçilik tarixində fəlakət illəri adlandıranlar qənaətlərində haqlıdırlar. Qısa müddətdə bir neçə dəfə dəyişilən, Azərbaycana rəhbərlik bacarığında, səriştəsində olmayan səbatsız rəhbərlərin bağışlanılmaz səhvləri üzündən təhlükə ilə üzləşən ölkəmizi parçalamaq istəyən xarici qüvvələr daxili satqınlardan istifadə etməklə istəklərinə nail olmağa məqam axtarırdılar.
AXC-Müsavat iqtidarının hakmiyyəti illərində yaranan vəziyyət isə daha acınaqlı və dözülmüz idi. Xaos içərisində qalan xalqı idarə etmək qabiliyyətindən məhrum səbatsızların yeganə «xidmətləri» dövlət büdcəsini boşaltmaq, iflic vəziyyətinə saldıqları ölkə iqtisadiyyatını dağıtmaq, obyektiv səbəblərdən fəaliyyəti dayanan müəssisələrin bir vaxtlar valyuta ilə alınan avadanlıqlarını hərraca çıxarmaq, ucuz qiymətə xarici havardarlarına satmaq oldu.
AXC-Müsavat iqtidarında yüksək mövqe tutan İsa Qəmbər- Əli Kərimli- Surət Hüseynov üçlüyü arasındakı qarşıdurmalar, Gəncə qiyamı, 130 və 709 saylı hərbi hissələrdə baş verən toqquşmalar vətəndaş müharibəsi təhlükəsi, vahimə, xof yaratmışdı. O dövrdə baş verənlərin əsl mahiyyətini başa düşməyənlər belə Azərbaycanın taleyi üçün narahatlıq keçirirdilər. Həqiqət bu idi ki, müstəqilliyimizə təhlükə olan Gəncə hadisələri Azərbaycanın hərtərəfli məhvinə yönəldilmiş cinayət, hər an alovlana biləcək bir qığılcım idi. Korpus komandiri Surət Hüseynovun qiyamı, torpaqlarımızın itirilməsi ilə nəticələnən hadisələr, əvvəlcədən planlaşdırılmış xəyanətkar gedişlər vəziyyəti daha da gərginləşdirirdi. O illərdə dövlətçiliyin əsasları qurulmamışdı, iqtidarda ekstremist elementlərə qarşı ciddi mübarizə aparmaq gücündə kadr yox idi. Müxtəlif partiyalara məxsus könüllülər arasında baş verən qarşıdurmalar, «mənəmlik» iddiaları daha təhlükəli idi.
Belə şəraitdən istifadə edən, Azərbaycanın müstəqilliyinə hər vasitə ilə mane olmağa çalışan xarici dairələrin emissarları ölkədə qarışıqlıq yaradırdılar. Ermənistan ilə qanlı döyüşlərin getdiyi bir zamanda AXC-Müsavat qruplaşması hakimiyyətlərini saxlamaq naminə vətəndaş müharibəsinin başlanması təhlükəsini belə ciddi məsələ kimi görməyəcək qədər kor idilər. Xalq ölkədə baş verən, xarici qüvvələr tərəfindən planlaşdırılan siyasi oyunlardan xəbərsiz idi. «Siyasət dəllarlarının» xəyanətləri insanlardan gizlədilir, Milli Məclisdə müzakirə olunan qərarlar haqqında ölkə əhalisinə məlumat verilmədən erməni kəşfiyyatçılarına çatdırılır, döyüşə gedən əsgərlərimiz arxadan vurulur, topraqlarımız ayrı-ayrı partiyalara, şəxslərə xidmət edən «könüllü dəstələr» arasında intriqalar nəticəsində silah tutmağı bacarmayan gənclər öldürülür, ermənilərə təhvil verilirdi. Oyuncaq hakimiyyət isə ancaq öz maraqlarını təmin etməyə çalışırdı.
«Cəmi bir il ərzində AXC-Müsavat qruplaşmasının yarıtmaz, xəyanətkar fəaliyyəti nəticəsində Azərbaycan öz dövlət müstəqilliyini itirmək ərəfəsində idi və tarix sanki təkrarlanırdı. 1918-ci ildə əldə edilmiş müstəqilliyi 1920-ci ildə itirdik - 2 il ərzində. Bu dəfə də 2 ildən sonra artıq buna çox yaxın idik. Əgər o vaxt xalqın tələbi ilə Heydər Əliyev hakimiyyətə gəlməsəydi, Azərbaycanın taleyi çox ağır, acınacaqlı ola bilərdi. Onu da qeyd etməliyəm ki, Heydər Əliyevi Naxçıvanda devirmək, o cümlədən silahlı desant göndərmək istəyən AXC-Müsavat qruplaşması özü də ağır vəziyyətə düşəndən sonra Heydər Əliyevə müraciət etdi, onu Bakıya dəvət etdi ki, onların canlarını qurtarsın. Naxçıvana üç dəfə təyyarə göndərmişdilər. Heydər Əliyev Bakıya gəlməklə, ilk növbədə, Azərbaycan xalqının iradəsinə öz hörmətini göstərdi. O, böyük dövlət adamı, vətənpərvər insan kimi o ağır anlarda Bakıya gəldi və ondan sonra Azərbaycanda inkişaf dövrü başlamışdır.» O dövrdə yaranmış hərc-mərcliyi bu sözləri ilə ifadə edən Prezident İlham Əliyev Ulu Öndərin Bakıya qayıdışını xilaskarlıq missiyasının bağlanğıc tarixi adlandırır.
Naxçıvan MR Ali Məclisinin Sədri Heydər Əliyev paytaxtda baş verənləri narahatlıqla izləyir və ölkəni uçuruma aparan vəziyyətin gərginləşməsinin sonda fəlakətlə nəticələnəcəyini uzaqgörən siyasəti ilə dərk edir, Vətənin taleyi üçün narahatlıq keçirirdi. İnsanlar başa düşürdülər ki, Azərbaycanda gərginliyin səbəbi təkcə Qarabağ münaqişəsi deyil, ölkədə vətəndaş müharibəsi üçün qığılcım olan iqtidarsızlıq daha qorxulu idi. Yaranan vəziyyətdən çıxış yolu axtaran xalq yenə də düzgün seçim etdi. Ümid yeri, xilas yolu axtaran insanların nəzərləri Naxçıvana yönəldi. Yekdil ictimai fikir isə yeganə və dəyişilməz idi: Heydər Əliyev Bakıya gəlməli, Azərbaycanı düşdüyü ağır, çətin vəziyyətdən xilas etməlidir. Xalqı saldıqları çətin vəziyyətdən xilas etmək gücündə olmayan, milyonların xilaskarına olan inamından qorxuya düşən AXC-Müsavat cütlüyü arasında istefalar başladı. Batmaqda olan gəmini ən son tərk etməkdə olan « ölkə kapitanı» paytaxtı ilk tərk edənlərdən oldu.
9 iyun 1993-cü ildə xalqın tələbi ilə paytaxta gələn, Cəncəyə gedərək əsl vəziyyəti yerində öyrənən, Azərbaycanın tarixinə xilas günü kimi yazılan Milli Məclisin sessiyasında deputatların yekdil səsverməsi ilə Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin Sədri seçilən ulu öndər Heydər Əliyevin «... Heç kəsin şübhəsi olmasın ki, mən ömrümün bundan sonra qalan hissəsini harada olursa -olsun yalnız və yalnız Azərbaycan Respublikasının mütəqil dövlət kimi inkişaf etməsinə həsr edəcəyəm» sözləri müstəqillik tariximizin əbədilik qarantı oldu. O dövrdə Azərbaycan Prezidenti Əbülfəz Elçibəy heç kimə məlumat vermədən , gizlincə Bakını tərk edib kəndi Kələkiyə getdiyi üçün iyunun 24-də Ali Sovetin qəbul etdiyi qərarla Azərbaycan Respublikası Prezidentinin səlahiyyətləri Ali Sovetin Sədri Heydər Əliyevə həvalə olundu.
Ulu öndər Heydər Əliyev Rusiya televiziyasına verdiyi müsahibəsində yaranmış vəziyyəti belə şərh etdi: « Açığını desək, respublika demək olar ki, idarəedilməz olmuşdu, çünki prezident yoxdur. Baş nazir yox idi, -o , artıq çoxdan istefa vermişdi, mən tək qalmışdım, bir çox məsələlər isə prezidentin səlahiyyətlərindən istifadə edərək həll olunmalı idi. Bax, belə bir vəziyyətdə mən həmin vəzifələri öz üzərimə götürdüm.»
3 oktyabr 1993-cü ildə keçirilən prezident seçkilərində bütün Azərbaycan xalqı yedilliklə Heydər Əliyevə etimad göstərərək onu əbədi olaraq xilaskar, müstəqilliyin qarantı seçdilər.
Prezident kimi andiçmə mərasimində də xalqın dəstəyi ilə demokratik , müstəqil cəmiyyət quruculuğunda önəmli nailiyyətlər əldə olunacağını bildirən ümummilli lider Heydər Əliyev Azərbaycanı dünya birliyində qüdrətli bir ölkə kimi tanıdacağına söz verdi. Vədinə də əməl etdi.
Xalq-iqtidar birliyinin sarsılmazlığı 1994, 1995-ci illərdə törədilən dövlət çevrilişlərinə cəhdlər zamanı da təsdiqləndi. İnamına, seçiminə sadiq qalan Azərbaycan xalqı xilaskarının ətrafında sıx birləşdi. Bu həmrəylik sabaha böyük ümidlərlə dolu Heydər Əliyevə inamın əbədiyyət yolu oldu. Azərbaycanı qorumaq, saxlamaq, dövlətçiliyimizi möhkəmləndirmək və inkişaf etdirmək yolları hamar olmasa da, ümummilli lider Heydər Əliyev zəkası ilə bütün çətinliklərə qalib gələrək müstəqilliyimizin əbədi müəllifi adını qazandı.
Prezident İlham Əliyev davam etdirdiyi varislik siyasəti ilə ümummilli lider Heydər Əliyevin arzusunda olduğu möhtəşəm Azərbaycanı dünyada tanıtdı, fərqləndirdi, nüfuzunu artırdı.
Xuraman İsmayılqızı,
«İki sahil»
