Əl yazısı təlimi və ya bu gün adlandırılan qrafologiya 19-cu əsrdə meydana çıxıb. Termin özü Parisli abbe Miçaud tərəfindən təqdim edildi. Fransada bu mövzuya çoxlu kitablar və elmi məqalələr həsr olunmağa başladı, xüsusi qrafoloji jurnallar nəşr olundu, tematik icmalar formalaşdı. Amma daha qədim dövrlərdə də elm adamları və filosoflar deyirdilər ki, əl yazısı birbaşa olaraq hər kəsin doğulduğu andan ona bəxş etdiyi insani keyfiyyətlərdən xəbər verir.

Məsələn, Aristotel daxili aləmin təkcə insanın xarici görünüşündə, hərəkətlərində və ya nitqində deyil, həm də yazının təbiətində əks olunduğunu qeyd edirdi. Çoxdan məlumdur ki, hər kəsin yazısı barmaq izləri və səsi kimi unikaldır. Müasir qrafologiya, ilk növbədə, insanın daxili psixi əhval-ruhiyyəsini, onun temperamentini, meyillərini oxuyur.

Əl yazısı ilə istənilən insanın temperamentini müəyyən edə bilərsiniz

Yazı bacarıqları təxminən 14 il ərzində avtomatlaşır. Bu yaşdan etibarən əl ilə yazılmış hər şey hər bir fərdin özünəməxsus üslubuna uyğun olacaq. Mütəxəssislərin fikrincə, insan əli ilə deyil, başı ilə yazır.

İbtidai məktəbdə yazmağı öyrənmək əl yazısına sırf texniki təsir göstərir, bacarığın özünü inkişaf etdirir. Zaman keçdikcə tələbə simvolların alınmasının düzgünlüyünə nəzarət etməyi dayandırır və avtomatizmə keçir. Eyni andan etibarən yazı tərzi şəxsi xüsusiyyətləri maksimum etibarlılıq dərəcəsi ilə əks etdirməyə başlayır.

Əsəbilik, israfçılıq və ya tamahkarlığa meyil adətən 2-3 sətirlə müəyyən edilir. Bunun üçün qrafoloq hərflərin ölçüsünü və yamacını, əlaqələrin növünü, intervalların və boşluqların ölçüsünü, təzyiqi və diqqətsizlik dərəcəsini öyrənir. Ailə psixoterapevtləri bəzən əl yazısı analizinə müraciət edirlər.

Napoleonun əl yazısının tədqiqi

Öz nəzəriyyələrini sübut etmək üçün qrafoloqlar tez-tez məşhur tarixi şəxsiyyətlərin əl yazısına istinad edirlər. Napoleon bu kontekstdə xüsusilə məşhurdur. Kapitan Bonapartın 1793-cü il tarixli məktubunu misal olaraq göstərə bilərik. O, məktubunda öz bacısı üçün Direktoriyaya müraciət edir. Müraciətin səlis və hərflərin ölçüsündən asılı olmayaraq yazılması irəliyə doğru getmək qeyrətini əks etdirir.

Hərflərin vahid ölçüsü əlverişli anı seçmək üçün sistematik hərəkətləri ortaya qoyur. Həmin mətndə qrafoloqlar Napoleonun ailəsi üçün qayğısını və artan qüdrət və möhkəm bir təzyiqlə ifadə olunan şöhrət aclığının başlanğıcını hiss edirdilər.

İmperator Napoleonun 10 il sonrakı xətti tamamilə fərqli idi. Artıq parlaq effektlə nümayiş etdirilən inamlı yazı idi. Onun qürurlu yazı tərzi böyüklüyü, şöhrətpərəstliyi və eyni zamanda, təcrid olunmağı, fikirlərini kimsə ilə bölüşmək istəməməsini göstərirdi.

Hərflər harmonik birləşir, müəllif, necə deyərlər, “at belindədir”. Əgər Müqəddəs Yelena adasından olan məhbus Napoleonun imzasına baxsanız, burada çox az və həddindən artıq mənəvi iztirabdan məmnunluq hiss etmək olar. Yazıda toxunuşların kəskin fiksasiyası xəstənin bir şey gözlədiyini və taleyin qaçılmazlığına hazır olduğunu göstərir.

Beləliklə, Napoleon Bonapartın həyatının müxtəlif dövrlərindən götürülmüş əlyazma nümunələri, ruhi pozğunluqlara meylli olan iddialı və hələ də naməlum bir zabitin karyera inkişafını özündə tam əks etdirir.

Bəs bir qrafoloq nəyi heç vaxt bilə bilməz?

Əl yazısı çox şey deyə bilər, amma hər şeyi deyil. Məsələn, yazı tərzinin cinsi müəyyən etməyə kömək etməsi ehtimalı azdır. Düzdür, qrafologiyada cins, kişi və qadın yazı növləri kimi bölmələr var. Birincisi “arcade” (ters çevrilmiş kasa) və bucaq ilə xarakterizə olunur. İkincisi yuvarlaqlıq və qövslə fərqlənir.

Ancaq həm qadınlar, həm də kişilər hər iki növ xəttin sahibi ola bilərlər. Bu, yalnız güclü cinsin nümayəndəsinin temperamentində qadın prinsiplərinin üstünlüyündən və ya əksinə danışır. Qrafoloqun açıq şəkildə göstərməyəcəyi ikinci şey xüsusi bir peşədir.

Yaradıcı insanlar çox vaxt səlis yazı tərzinə malikdirlər, təşəbbüskar insanların əlyazmasında isə kəskin formalar üstünlük təşkil edir. Qrafoloji təhlil konkret hərəkətləri müəyyən edə bilməz, ancaq müəyyən hərəkətlərə meyli göstərir. Əl yazısı aqressiyaya meyli açıq şəkildə ifadə edə bilir, lakin soymaq və öldürmək istəyini sübut etmir.

Nubar Süleymanova, “İki sahil”