21 sentyabr 2023 22:23
467

Bu 8 texnologiyanı gözləməyə dəyməz

Dünya haqqında fikirlərimiz və gözləntilərimiz daim alt-üst edilsə də, elmdə mövcud nəzəriyyələri böyük ölçüdə düzəldən irəliləyişlər baş versə də, bəzi ideyalar görünür ki, heç vaxt həyata keçməyəcək. Onlar ya kainatın məlum qanunlarına ziddir, ya da onların ehtimalı o qədər “mikroskopik”dir ki, bunu düşünməyə belə dəyməz. “Look At Me” jurnalı bir çox insanın xəyal etdiyi, lakin heç vaxt həyata keçməyəcək və mövcud olmayacaq 8 texnologiyadan nümunələr toplayıb.

Teleportasiya

Artıq laboratoriya şərtlərində kvant teleportasiyası baş tutub. Bir cüt bağlı foton 100 kilometr məsafəyə teleportasiya edilib, ancaq bu şəkildə bütöv bir insanı daşımaq heç vaxt mümkün olmayacaq.

Birincisi, məlum etik dilemma yaranacaq: teleportasiya obyektin hərəkəti deyil, onun surətini çıxarmaq olduğu üçün orijinal bədəninizin bütün hissəcikləri skan ediləcək və sonra dəqiq təyinat yerində çoxalacaq. Onda belə çıxır ki, orijinalı hər dəfə məhv etmək lazımdır. İkincisi, teleportasiyanın enerji tələbləri qeyri-mümkünə çox yaxındır. Teleporter insan bədənini təşkil edən hissəciklərin 10-dan 45-ci dərəcəyə qədərini dərhal skan etməli və qeyd etməli, bu məlumatı lazımi məsafəyə ötürməli, sonra isə insanı yenidən yığmalıdır - bir molekulu da qaçırmamalıdır.

Universal tərcüməçi

“Fantastics” tərəfindən yaradılan digər bir favorit qadjet universal tərcüməçidir, istənilən dildən, hətta ona proqramlaşdırılmamış dillərdən də dərhal tərcümə edə bilən cihazdır. Bu mümkün deyil. Qrammatika, sintaksis qaydaları və dilin digər komponentləri olmadan bütöv bir dili ifadə etmək mümkün deyil.

Zaman maşını

Albert Eynşteynin sayəsində biz zamanda səyahətin mümkün olduğunu bilirik. Onun nəzəriyyələri zamanın iki zonasını birləşdirən dəliklərin mövcudluğunu təklif edir. Keçmişə və indiyə qayıtmaq üçün belə bir dəlikdən uçmaq kifayətdir.

Təəssüf ki, bu, mümkün deyil - ən azı yaxın bir neçə min, hətta bir milyon ildə. Fizik Miçio Kakuya görə, belə bir səyahət üçün bütöv bir ulduzun və ya qara dəliyin enerjisinə ehtiyacımız olacaq və bunu əldə etmək əlbəttə ki, çox çətindir. Bundan əlavə, “soxulcan” çuxurunu sabitləşdirmək və ona girişin bütün səyahət boyu bağlı olmamasına əmin olmaq lazımdır - əks halda səyyah geri qayıda bilməyəcək.

Daimi hərəkət maşını

Tez-tez şarlatanlar və yalançı alimlər tərəfindən təqib edilən qeyri-mümkün texnologiyanın klassik nümunələrindən biri də daimi hərəkət maşınıdır. Əgər bu siyahıdan bəzi şeylər haqqında onların milyonlarla ildən sonra meydana çıxa biləcəyini deyə bilsək, əbədi hərəkət edən maşın tamamilə qeyri-mümkündür. Sadəcə olaraq termodinamikanın birinci və ikinci qanunlarına ziddir.

Hər ikisi enerji ilə bağlıdır: birincisi deyir ki, enerji heç bir yerdə görünə bilməz və yoxa çıxa bilməz; ikincisi, kainatda entropiyanın qaçılmaz olaraq artmasıdır. Buna görə də qeyri-müəyyən müddətə işləyə bilən xəyali bir cihazdakı enerji mütləq bir yerdən gəlməlidir - və o, mütləq harasa gedəcəkdir (daha doğrusu, bir enerji növündən digərinə, məsələn, mexanikidən termal enerjiyə çevriləcəkdir).

İşıq sürətindən daha sürətli səyahət

İşıq sürətindən daha sürətli səyahət etmək Eynşteyn fizikasının başqa bir pozuntusudur. İşıq sürəti kainatdakı sürət həddidir ki, bununla da bütün xətti proseslər, o cümlədən maddənin və hətta məlumatın yayılması ölçülür. Söhbət zərrəciklərdən gedirsə, işıq sürətinin öhdəsindən gəlmək məsələsi bir az da mürəkkəbləşir, amma bir şey dəqiqdir: istənilən ölçülü (yəni mikroskopik olanlardan böyük) cisimlər heç vaxt bu qədər sürətlə hərəkət edə bilməyəcəklər. Bir vaxtlar elm adamları taxionlar, işıqdan daha sürətli xüsusi hissəciklər təklif edirdilər, lakin artıq  onlardan imtina edildi. Sadəcə olaraq onların varlığına dair heç bir sübutumuz yoxdur. Onlar nə vaxtsa kəşf edilsə belə, biz taxionlardan istifadə edə bilməyəcəyik - bu, görünən kainatın kütləsindən bir neçə dəfə böyük enerji tələb edəcək. Üstəlik, işıq sürətindən yuxarı hərəkət edən gəminin içərisində məlumat ötürmək son dərəcə çətin olacağından onun heyəti gəmini idarə edə bilməyəcək. Nəhayət, dayandırılsa belə, təyinat məntəqəsindəki insanlar məhv olacaq - gəmi dayandıqda çoxlu sayda qamma şüaları və hissəciklər bütün istiqamətlərə səpələnəcək.

Qravitasiya əleyhinə sahə

H. G. Uells ilk dəfə "Aydakı ilk adamlar" romanında kosmosa səyahəti sadələşdirmək üçün cazibə əleyhinə sahə təklif etdi. Bu, cazibə qüvvəsindən azad olan cisim və ya məkandır. Bu fikir fizika qanunlarını pozur: cazibə qüvvəsi maddənin əsas xüsusiyyətidir. Buna baxmayaraq, buna bənzər bir şey yaratmağa çalışan elm adamları və təcrübəçilər var idi.

Düşüncənin oxunması

Alimlərin "fikirləri oxumaq üçün cihaz" yaratdıqlarına dair xəbərlərin daim mediada görünməsinə baxmayaraq, bu mümkün deyil. Onlar maksimum şəkildə şəkilləri və ya emosiyaları tanımaqla məşğuldurlar. Bu, əlbəttə ki, təsiredicidir, lakin biz heç vaxt belə bir cihaz əldə edə bilməyəcəyik. Çünki insan beyni inanılmaz dərəcədə mürəkkəbdir. Burada orta hesabla bir-biri ilə 40000 əlaqəyə malik 82 milyard neyron var.

Onları modelləşdirmək başgicəlləndirici bir işdir, lakin düşüncələr də beyində paylanır. Ağılları oxumaq üçün insanın düşünə biləcəyi milyardlarla müxtəlif şeyi ayırd edə bilən bir cihaz qurmaq lazımdır. Bunun üçün çoxlu sayda test subyekti və saysız-hesabsız vaxt tələb olunur.

Belə bir cihaz düşüncələrin və xatirələrin bütün insanlarda eyni şəkildə saxlanması fikrinə əsaslanacaq. Bu, nevrologiyanın beynin anatomiyası və quruluşu haqqında təsdiqlədiyi fikirlər ilə ziddiyyət təşkil edir.

Nubar Süleymanova, “İki sahil”