30 mart 2024 03:24
406

Alimlər qocalma ilə mübarizə aparan və yaşa bağlı xəstəliklərin qarşısını ala biləcək zülal kəşf ediblər

Tədqiqatçılar yaşa bağlı xəstəliklərin müalicəsi üçün yeni yollar aça biləcək zülal aşkar ediblər.

Zülal zədələnmiş orqanoidləri, hüceyrənin içərisində vacib işləri yerinə yetirən və onun fəaliyyəti üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən alt bölmələri təmizləməyə kömək edir.

Onlardan ikisi - mitoxondriya və lizosomlar müvafiq olaraq hüceyrələrdə enerji istehsal etməyə və onları sağlam saxlamağa kömək edir.

Bu orqanoidlərin zədələnməsi yaşlanma və Parkinson, Alzheimer, Huntinqton xəstəliyi və amiotrofik skleroz kimi neyrodegenerativ xəstəliklər də daxil olmaqla bir çox xəstəliklərlə əlaqələndirilir.

“Proceedings of the National Academy of Sciences” jurnalında dərc olunan yeni araşdırmada Yaponiyanın Osaka Universitetinin və digər tibb fakültələrinin alimləri heksokinaz domeni adlı zülalın həm mitoxondriləri, həm də lizosomları qorumağa kömək etdiyini bildiriblər.

Nara Tibb Universitetinin biokimya professoru, baş müəllif Şuhei Nakamura “Euronews Next”ə bildirib ki, "HKDC1” funksiyasının modulyasiyası qocalma və yaşa bağlı xəstəliklərlə əlaqəli hüceyrə qocalmasının qarşısını ala bilər.

Hüceyrə qocalması hüceyrələrin bölünməsinin dayanmasıdır ki, bu da hüceyrələrin xərçəngə çevrilməsinin qarşısını ala bilər, lakin qocalmağa kömək edir. Tədqiqatçılar bildiriblər ki, bəzi tədqiqatlar qocalmanın qarşısının alınmasının insanın qocalması və yaşa bağlı xəstəliklərin qarşısını ala biləcəyini göstərir.

Tədqiqat həmçinin HKDC1-nin ağciyər və qaraciyər xərçənginə təsir göstərə biləcəyini xüsusi qeyd edir.

"Hüceyrə qocalmasının neyrodegenerativ xəstəliklər, ürək-damar xəstəlikləri, fibroz və zəiflik də daxil olmaqla bir çox yaşa bağlı xəstəliklərə təsiredici gücü var", - Nakamura bildirib.

 HKDC1 funksiyası hüceyrə qocalmasının qarşısını alaraq bu xəstəliklərə potensial təsir göstərir.

Bu protein orqanoidləri necə qoruyur?

Mitoxondriya hüceyrələr üçün enerji yaradır. O zədələnərsə hüceyrədən çıxarılmalıdır. Harvard tədqiqatçılarının fikrincə, zədələnmiş mitoxondriyalar yığıldıqda neyrodegenerativ xəstəliklər baş verə bilər. Zədələnmiş mitoxondriyanın çıxarılması “mitofagiya” adlanan proses vasitəsilə baş verir və PINK1 və Parkin adlı zülallardan asılıdır.

Nubar Süleymanova, “İki sahil”