Planetimizdə görməli gözəl yerlər çoxdur. İnsanları ən çox heyrətləndirən məkanlardan biri şəlalələrdir. Bir çox yoqa ustaları şəlalələrin yanında meditasiya etməyi sevir, çünki belə məkanlar insana daxili rahatlıq və enerji bəxş edir.

Budur dünyanın hər yerindən seçdiyimiz heyratamiz gözəlliyə sahib olan şəlalələr....

Niaqara şəlaləsi (ABŞ – Kanada)

Niaqara Şəlaləsi, ABŞ və Kanada sərhədində yerləşən və dünyaca məşhur olan bir təbiət möcüzəsidir. Şəlalə, Erie gölündən Ontario gölünə axan Niagara çayı üzərində yerləşir və üç əsas hissədən ibarətdir: At nalı şəlaləsi (Kanada tərəfində), Amerikan şəlaləsi və Bridal Veil şəlaləsi (hər ikisi ABŞ tərəfində). Şəlalə həm estetik gözəlliyi, həm də gücü və genişliyi ilə tanınır.

Bu təbii gözəllik hər il milyonlarla turistin marağını cəlb edir. Turistlər, şəlalənin möhtəşəm mənzərəsini izləmək üçün müxtəlif baxış nöqtələrinə, qayıq turlarına və hətta helikopter uçuşlarına qatılma imkanı tapırlar. Həmçinin, ətraf ərazilərdə çoxsaylı parklar, yürüyüş yolları və turistik obyektlər də mövcuddur.

Niaqara Şəlaləsi həm ABŞ, həm də Kanada üçün əhəmiyyətli bir turizm məkanı olmasının yanaşı, hidroelektrik enerji istehsalı baxımından da mühüm rol oynayır. Şəlalədən alınan enerji həm ABŞ, həm də Kanadada geniş miqyasda istifadə olunur.

İquasu şəlaləsi (Argentina və Braziliya)

İquasu Şəlaləsi, Argentina və Braziliya sərhədində yerləşən və dünyanın ən möhtəşəm təbiət möcüzələrindən biri sayılan bir şəlalədir. İquasu çayı üzərində yerləşən bu şəlalə kompleksi 275-dən çox fərqli şəlalədən ibarətdir və cəmi uzunluğu təxminən 2,7 kilometrə çatır.

Şəlalənin ən təsirli hissəsi "Şeytan Boğazı" (Garganta del Diablo) adlanan, təxminən 82 metr hündürlükdə olan və şəlalənin ən geniş hissəsidir. Bu hissədə su kütlələri nəhəng bir gurultu ilə aşağıya doğru tökülür və böyük bir su dumanı yaradır.

Bu şəlalə kompleksi, həm də ətraf mühitin qorunması baxımından mühüm bir ərazi sayılır və zəngin bitki və heyvan müxtəlifliyi ilə tanınır. İquasu Şəlaləsi, yalnız təsirli gözəlliyi ilə deyil, həm də təbiətin nə qədər güclü və heyranedici ola biləcəyini göstərən canlı bir nümunədir.

Anxel şəlaləsi (Venesuela)

Anxel Şəlaləsi (Salto Ángel), Venesuelada yerləşən və dünyanın ən hündür şəlaləsi olan təbiət möcüzəsidir. Şəlalə, Canaima Milli Parkında, Auyantepui dağından axan Churún çayı üzərində yerləşir. Ümumi hündürlüyü 979 metr, fasiləsiz düşmə hündürlüyü isə 807 metrdir, bu da Anxel Şəlaləsini dünyada ən uzun fasiləsiz düşməyə sahib şəlalə edir.

Şəlalə, adını Amerikalı pilot Jimmie Angel-dan almışdır. O, 1933-cü ildə bölgədə qızıl axtarışı zamanı bu möhtəşəm şəlaləni kəşf etmiş və onun adını vermişdir. Anxel Şəlaləsi həm də yerli Pemón xalqı tərəfindən "Kerepakupai Merú" adlandırılır.

Anxel Şəlaləsinə çatmaq asan deyil, çünki bölgə sıx meşələr və çətin keçidlər ilə əhatə olunmuşdur. Adətən turistlər, əvvəlcə Canaima Milli Parkına təyyarə ilə çatır və oradan qayıq turları və ya helikopter uçuşları ilə şəlaləyə gedirlər. Bu çətinliklərə baxmayaraq, şəlaləni ziyarət edənlər, dünyanın ən təsirli və möhtəşəm mənzərələrindən birini görmək imkanına sahib olurlar.

Viktoriya şəlaləsi (Zambiya və Zimbabve)

Viktoriya Şəlaləsi, Zambiya və Zimbabve sərhədində yerləşən və dünyanın ən möhtəşəm təbiət möcüzələrindən biri hesab olunan bir şəlalədir. Bu şəlalə, Zambezi çayı üzərində yerləşir və genişliyi təxminən 1,7 kilometr, hündürlüyü isə təxminən 108 metrdir. Viktoriya Şəlaləsi, həm genişliyi, həm də su kütləsinin düşmə həcmi ilə tanınır.

Yerli Lozi xalqı tərəfindən "Mosi-oa-Tunya" (Dumanın gurultusu) adlandırılan bu şəlalə, Avropalılar tərəfindən ilk dəfə 1855-ci ildə Şotlandiyalı kəşfiyyatçı David Livingstone tərəfindən kəşf edilmiş və İngiltərə kraliçası Viktorianın şərəfinə Viktoriya Şəlaləsi adlandırılmışdır.

Viktoriya Şəlaləsi iki milli parkın sərhədlərində yerləşir: Zambiyada Mosi-oa-Tunya Milli Parkı və Zimbabvedə Viktoriya Şəlaləsi Milli Parkı. Hər iki park, turistlərə şəlaləni izləmək üçün müxtəlif baxış nöqtələri və yollar təklif edir. Xüsusilə, "Knife-Edge Bridge" adlı körpü, şəlalənin təsirli mənzərəsini ən yaxşı görmək üçün məşhur bir yerdir.

Kaieteur şəlaləsi (Qayana)

Kaieteur Şəlaləsi, Qayanada yerləşən və dünyanın ən təsirli şəlalələrindən biri olan bir təbiət möcüzəsidir. Bu şəlalə, Potaro çayı üzərində yerləşir və Kaieteur Milli Parkında tapılır. Kaieteur Şəlaləsi, 226 metr hündürlüyü ilə, həm hündürlük, həm də su axınının gücü baxımından dünyada öndə gəlir.

Kaieteur Şəlaləsi, dünyanın ən yüksək təkpilləli şəlalələrindən biri olaraq tanınır. Şəlalənin təxminən 113 kubmetr suyu saniyədə aşağıya tökülür, bu da onu həm estetik, həm də güc baxımından təsirli edir.

Şəlalə, adını yerli Patamona xalqının əfsanəsindən almışdır. Əfsanəyə görə, qəhrəman Kai öz xalqını qurban vermək üçün şəlalədən atlamış və Tanrılar tərəfindən mükafatlandırılaraq əbədi yaşamaq üçün ruhu şəlalədə saxlanılmışdır.

Gullfoss şəlaləsi (İslandiya)

Gullfoss Şəlaləsi, İslandiyanın ən məşhur və təsirli təbiət möcüzələrindən biridir. İslandiyanın cənub-qərbində, Hvítá çayı üzərində yerləşir və iki pilləli şəlalədən ibarətdir. İlk pillənin hündürlüyü təxminən 11 metr, ikinci pillənin hündürlüyü isə təxminən 21 metrdir. Şəlalə, ümumilikdə 32 metr hündürlükdən axır və güclü su axını ilə tanınır.

"Gullfoss" adı İsland dilində "Qızıl Şəlalə" mənasını verir. Şəlalənin adı, günəşin su damlaları üzərinə düşməsi ilə yaranan qızılı rəngli parıltıya istinad edir. Bu möhtəşəm mənzərə, şəlaləyə öz adını vermişdir.

Gullfoss, həmçinin "Qızıl Dairə" (Golden Circle) adlanan məşhur turistik marşrutun bir hissəsidir. Bu marşrut, turistləri Þingvellir Milli Parkı, Geysir Geotermal Sahəsi və Gullfoss Şəlaləsi kimi İslandiyanın ən tanınmış təbii möcüzələrinə aparır.

Dettifoss şəlaləsi (İslandiya)

Dettifoss Şəlaləsi, İslandiyanın ən möhtəşəm və təsirli təbiət möcüzələrindən biri hesab edilir. Şəlalə, ölkənin şimal-şərqində, Vatnajökull Milli Parkının bir hissəsi olan Jökulsárgljúfur kanyonunda yerləşir. Bu şəlalə, Avropanın ən güclü şəlaləsi olaraq tanınır və Jökulsá á Fjöllum çayı üzərində yerləşir. Çayın suyu, Vatnajökull buzlağından əridikdən sonra buraya axır.

Dettifoss Şəlaləsi təxminən 100 metr enindədir və 44 metr hündürlükdən aşağıya tökülür. Onun su axınının həcmi saniyədə təxminən 193 kubmetrdir, bu da onu həqiqətən təsirli edir. Güclü axını və nəhəng su kütləsi, Dettifossun səsini kilometrlərlə uzaqdan eşidilməsinə səbəb olur.

Havasu şəlaləsi (ABŞ)

Havasu Şəlaləsi, ABŞ-ın Arizona ştatında, Grand Canyon Milli Parkının bir hissəsi olan Havasupai Rezervasiyasında yerləşən möhtəşəm bir şəlalədir. Şəlalə, Havasu çayı üzərində yerləşir və təxminən 30 metr hündürlükdən aşağıya tökülür. Onun kristal kimi mavi-yaşıl suları, ətrafdakı qırmızı qayalarla mükəmməl bir kontrast yaradır və bu mənzərə çoxsaylı ziyarətçiləri cəlb edir.

Havasu Şəlaləsinə çatmaq asan deyil. Şəlaləyə çatmaq üçün adətən turistlər əvvəlcə Hualapai Hilltop adlanan yerdən 16 kilometr uzunluğunda bir yürüyüş etməli və ya at gəzintisinə çıxmalıdırlar. Bu yürüyüş yolu turistləri Havasupai kəndinə, oradan isə şəlaləyə aparır. Alternativ olaraq, helikopter uçuşları da mövcuddur.

Havasu Şəlaləsi, Havasupai xalqı üçün həm mədəni, həm də tarixi əhəmiyyət daşıyır. "Havasupai" sözü "mavi-yaşıl suyun xalqı" mənasını verir və bu, şəlalənin və çayın əhəmiyyətini vurğulayır.

Nigar Orucova, “İki sahil”