Əfsanəvi vampir obrazı Drakula müasir pop mədəniyyətində geniş tanınan və çox sayda film, kitab və digər əsərlərdə yer alan bir simvoldur. Lakin bu maraqlı və qorxulu obrazın arxasında tarixi bir şəxsiyyət dayanır: Vlad III Tepeş digər adı ilə Vlad Drakula. 15-ci əsrdə yaşamış bu şəxsiyyət sərt və mübahisəli idarəçiliyi ilə tanınmışdır. Vlad III-ün həyatı və fəaliyyətləri təkcə dövrünün siyasi və sosial mühitini deyil eyni zamanda, müasir dövrdə yaranan əfsanələrə də təsir etmişdir.
Budur, Vlad Tepeşin tarixi faktları və onun əfsanəvi "Drakula" obrazının yaranması ilə əlaqədar bəzi əhəmiyyətli məqamlar
“Poenari” qəsri
Vlad III Tepeş Poenari qalasında yaşamışdır. Bu qala onun mühüm istehkamlarından biri sayılır və bu gün də ziyarətçilər üçün açıqdır və Rumıniyanın turizm məkanlarından biri hesab edilir. Qalaya çıxmaq üçün turistlər təxminən 1,480 pillə dırmaşmalıdırlar. Qalanın zirvəsindən heyrətamiz dağ mənzərələri açılır və bu, ziyarətçilər üçün unudulmaz bir təcrübə təmin edir. Poenari qalası Vlad III Tepeş və onun tarixi ilə bağlı ekskursiyaların bir hissəsi olaraq da ziyarət olunur. Qala Vladın irsinin bir parçası olaraq təqdim edilir və həm tarixi həvəskarlar, həm də vampir əfsanələri ilə maraqlananlar üçün cəlbedici bir məkandır.
“Kəsən” ləqəbi
Vlad III Tepeş tarixdə "Kəsən" ləqəbi ilə tanınır. Bu ad onun düşmənlərini - üsyankarları və xəyanətkarları cəzalandırmaq üçün xüsusi bir edam üsulunu geniş şəkildə tətbiq etməsi ilə bağlıdır. Bu edam üsulu "impalement" olaraq bilinir, yəni insanları sivri bir payanın üzərinə çəkərək öldürmək deməkdir. Vlad düşmənlərini və cinayətkarları cəzalandırmaq üçün bu metod olan geniş istifadə edirdi. Bu üsul o qədər qorxunc idi ki, Vladın idarəçiliyi zamanı Wallachia bölgəsində cinayət və xəyanət halları azalmışdı. İnsanlar onun sərt cəzalarından qorxurdu. Vlad III Tepeşin "Kəsən" olaraq tanınması onun sərt və qorxunc idarəçilik tərzini simvolizə edir. Tətbiq etdiyi bu cəza üsulu onu dövrünün ən qorxunc hökmdarlarından birinə çevirmişdi.
İdarəçilik tərzi
Vlad III Tepeş idarəçiliyi dövründə sərt və qəddar metodları ilə tanınmış bir hökmdar idi. Onun idarəçilik tərzi qorxu və intizam yaratmaq məqsədi ilə formalaşmışdı və bu, həm daxili işlərdə, həm də xarici siyasətdə özünü büruzə verirdi. Vlad xalqı və əyanları üzərində güclü bir nəzarət təmin etmək üçün qorxunu əsas vasitə kimi istifadə edirdi. Ən kiçik cinayətləri belə sərt cəzalarla qarşılayırdı. Bu metod insanların onun qanunlarına riayət etməsini təmin edir və ölkədə sabitliyi qoruyurdu. Vladın ədaləti tez-tez payalara çəkərək edam etmək kimi qəddar üsullarla həyata keçirilirdi. Vlad sosial ədaləti təmin etmək və cinayətləri minimuma endirmək üçün sərt qaydalar tətbiq edirdi.
Onun hakimiyyəti altında Wallachiada oğurluq, xəyanət və digər cinayətlər ciddi şəkildə cəzalandırılırdı. Bu cəza metodları ölkədə əxlaqın və nizamın qorunmasında mühüm rol oynamışdır. Vlad əyanların və zadəganların da adi xalq kimi vergi ödəməsi lazım olduğunu vurğulayan islahatlar həyata keçirmişdir. O, zadəganları və əyanları daha çox məsuliyyət daşımağa məcbur edərək ölkədəki iqtisadi ədaləti təmin etməyə çalışmışdır.
Bram Stoker's "Drakula"
Vlad Tepeş Bram Stokerin məşhur romanı "Drakula"da təsvir edilən əfsanəvi vampir xarakteri ilə dolayısı ilə əlaqələndirilmişdir. Bram Stoker qraf Drakula obrazını yaradarkən tarixi şəxsiyyət olan Vlad III Tepeşdən ilham alıb. Vlad III-ün sərt və qəddar idarəçilik tərzi Stokerin yaratdığı vampir obrazı üçün uyğun bir fon təşkil edirdi. Lakin Stokerin Drakulanın xarakterindəki vampir xüsusiyyətləri tarixi faktlardan çox folklordan və dəhşət ədəbiyyatından ilham alır. Roman Transilvaniyalı vampir qraf Drakulanın Londona köçərək burada yaydığı terroru və bir qrup insanın onu dayandırmaq üçün apardığı mübarizəni əks etdirir. Bram Stokerin "Drakula" əsəri vampir ədəbiyyatı və film dünyasında çoxsaylı adaptasiyalara səbəb olmuşdur. Drakula obrazı həm ədəbiyyatda, həm də filmlərdə və televiziya şoularında əsas vampir obrazı olaraq qalır. Bu roman vampir obrazını mədəniyyətin ayrılmaz bir hissəsinə çevirmişdir.
Rumıniyanın milli qəhrəmanı
Rumıniyada Vlad III Tepeş milli qəhrəman olaraq xatırlanır. Vlad xüsusilə Wallachianın müstəqilliyini qorumaq üçün göstərdiyi səylərə görə hörmət qazanmış və Rumıniya tarixində özünəməxsus bir yer tutmuşdur. Vlad III Tepeşin irsi Rumıniyada geniş şəkildə qorunur. Onunla bağlı tarixi yerlər turistlər tərəfindən geniş ziyarət olunur. Bu tarixi yerlər Vladın irsini yaşadan və Rumıniya mədəniyyətinin bir hissəsi olan simvollar kimi qəbul edilir.
Müəmmalı ölümü
Vlad III Tepeşin ölümü tarixdə ən müəmma dolu hadisələrdən biri kimi qalır. Onun həyatının son günləri və ölüm səbəbi ilə bağlı müxtəlif nəzəriyyələr və əfsanələr mövcuddur. Bu qeyri-müəyyənlik onun ölümünü daha da sirli və maraqlı bir hadisə halına gətirmişdir. Vlad III Tepeşin ölümündən sonra onun cəsədinin harada basdırıldığı dəqiq bilinmir. Bəzi mənbələr onun Snagov adasında yerləşən bir monastırda basdırıldığını qeyd edir. Lakin 1931-ci ildə aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı Snagov monastırında Vladın cəsədinə aid heç bir iz tapılmadı. Bu, onun məzarının harada olduğu ilə bağlı əlavə müəmma yaradır. Bəzi əfsanələrə görə, Vladın cəsədi bir vaxt sonra sirli şəkildə yoxa çıxmış və ya yeri dəyişdirilmişdir. Bu hekayələr onun ölümünün sirli qalmasına səbəb olmuşdur.
Nigar Orucova, “İki sahil”