Birləşmiş Ştatlar gözlənilməz tarixi faktlar, mədəni nailiyyətlər və təbiət möcüzələri ilə dolu bir ölkədir. Gəlin onların bəzilərilə tanış olaq.
Massaçusetsdə sehrlə bağlı qəribə qanunlar
17-ci əsrin sonlarında baş verən məşhur Salem cadugər sınaqları haqqında bir çox insan eşidib. Ancaq az adam bilir ki, Massaçusets ştatında sehrdən istifadəni tənzimləyən köhnə qanunlar hələ də mövcuddur. Cadu ovları 1690-cı illərdə sona çatsa da, "qaranlıq sənətlər"lə bağlı bir sıra tarixi qanunlar texniki cəhətdən qüvvədə qalır. Bu müstəmləkə dövrünün “irsi” müasir hüquq praktikasında istifadə edilmir, lakin onun mövcudluğu hələ də tarixçilər arasında maraq doğurur.
ABŞ dünyanın heç bir yerində olmayan məhsulları satır
Birləşmiş Ştatlar hətta ən təcrübəli yemək həvəskarlarını belə təəccübləndirə bilən unikal yeməklərin və qəlyanaltıların bolluğu ilə tanınır. Məsələn, Amerika mağazalarında donuz ətirli ketçup və ya sarımsaqlı mayonez kimi qeyri-adi şeylər tapa bilərsiniz. Amerikalı istehlakçılar tez-tez başqa ölkələrdə tapmaq çətin olan belə ekstravaqant dad birləşmələri ilə qarşılaşırlar. Məsələn, “konservləşdirilmiş çizburqer” əsl çizburgerin dadını saxlayan konservləşdirilmiş məhsuldur, lakin birbaşa qutudan yeyilə bilər.
ABŞ qadcetləri və texnologiyanı digər ölkələrə nisbətən daha çox sevir
Amerikalılar dünyada texnologiyanın ən aktiv istifadəçilərindəndirlər. Xüsusilə, ABŞ qadcet və texnologiya sahəsindəki yenilikləri ilə tanınır. Məsələn, Apple, Google, Microsoft kimi məşhur brendlər məhz burada yaranıb. 2020-ci ildə ABŞ smartfon istifadəçilərinə görə dünya lideri oldu və onlar bütün planeti dəyişən qabaqcıl texnologiyaları inkişaf etdirməyə davam edirlər. Amerika startapları və yeni texnologiya şirkətləri tez-tez innovasiya sürətinə görə digər ölkələri qabaqlayırlar.
ABŞ-da əslində 50-dən çox ştat var
Bəli, hamımız bilirik ki, ABŞ-da 50 ştat var. Amma əslində ölkənin tarixinə diqqətlə baxsanız görərsiniz ki, rəsmi ştat sayılmayan bəzi ərazilər də ABŞ-a məxsusdur. Məsələn, Quam, Puerto Riko və Virgin adaları ştat olmasa da, ölkənin ayrılmaz hissələridir. Bu, ABŞ ərazisinin faktiki sahəsinin ümumi hesab ediləndən daha böyük ola biləcəyi maraqlı bir vəziyyət yaradır.
Amerika dünyanın ən sürətli avtomobillərinin yarandığı yerdir
ABŞ-ın sadəcə olaraq avtomobil sənayesində lider mövqe tutduğunu düşünürsünüzsə, yanılırsınız. Burada həm də planetin ən sürətli avtomobilləri var. Məsələn, Amerika hiperkarı “SSC Tuatara” 2020-ci ildə 532 km/saat sürətlənərək seriyalı avtomobillər arasında sürət rekordu qırıb. Bu, ABŞ-ın təkcə avtomobillərin kütləvi istehsalında deyil, həm də dünyada ən qeyri-adi maşınların yaradılmasına kömək edən innovativ texnologiyalarda lider olduğunu təsdiqləyir.
ABŞ ən çox superqəhrəmanın yaşadığı yerdir
Superqəhrəmanlar bütün dünyada məşhurlaşsa da, ABŞ Supermen, Hörümçək adam, Betmen və başqa simvolların əksəriyyətinin vətənidir. Bu qəhrəmanlar təkcə qlobal pop mədəniyyətin bir hissəsinə çevrilməyib, həm də azadlıq, ədalətsizliklə mübarizə və ümid kimi Amerika dəyərlərini simvollaşdırır. Maraqlıdır ki, məşhur superqəhrəmanların əksəriyyəti 20-ci əsrin əvvəllərində, ABŞ-da sosial və iqtisadi dəyişikliklərin yaşandığı dövrdə yaradılıb və bu, qəhrəmanların obrazlarında da öz əksini tapıb.
Havay başqa okeanda yerləşən yeganə ştatdır
Havay sadəcə adalar deyil, əsl “okean dünyasıdır”. 130-dan çox adadan ibarət olan ştat əslində digər ştatlar kimi Atlantik okeanında deyil, Sakit okeanda yerləşir. Bu, Havay adalarını təkcə coğrafi nöqteyi-nəzərdən deyil, həm də mədəni nöqteyi-nəzərdən unikal edir, çünki burada başqa heç bir yerdə rast gəlinməyən unikal ənənələr və müxtəlif təbii şəraitlə qarşılaşa bilərsiniz.
ABŞ-da hələ də qüvvədə olan qəribə qanunlar
Birləşmiş Ştatlar qəribə, lakin həqiqi qanunları ilə tanınır. Məsələn, Alyaska ştatında balıqlara pivə vermək, Kaliforniyada isə bəzi çimərliklərdə dikdaban ayaqqabı geyinmək qadağandır. Bəzi ştatlarda hələ də 19-cu əsrdə qəbul edilmiş, lakin ləğv edilməmiş qanunlar mövcuddur. Bu cür qəribə və bəzən gülməli qanunlar turistlərin və tədqiqatçıların diqqətini cəlb edir, insanlar onların niyə təqdim edildiyini və niyə hələ də qüvvədə qaldığını anlamağa çalışırlar.
Ağ Ev və onun qeyri-adi simvolları
ABŞ prezidentinin məşhur iqamətgahı olan Ağ Ev təkcə güc simvolu deyil, həm də sirr və simvolizmlə dolu bir məkandır. Altı sütunu və yaşıl qazonları olan Ağ Evin xarici görünüşü bir çox maraqlı faktları gizlədir. Məsələn, Ağ Evin bağında ölkənin ən qədim ağaclarından biri, 1820-ci ildə əkilmiş cənub sidr ağacı var. Bu ağac ABŞ-ın prezident hakimiyyətinin sabitliyinin və davamlılığının simvoluna çevrilib.
Alyaska: Ərazisinə görə ABŞ-ın ən böyük ştatı
Alyaska ABŞ-ın təkcə ən şimal ştatı deyil, həm də ərazisinə görə ən böyüyüdür. Alyaska ərazisinə görə Fransa və İspaniya kimi Avropa ölkələrindən qat-qat böyükdür. Alyaska ABŞ-ın ümumi ərazisinin demək olar ki, 20%-ni tutur, lakin onun əhalisi ölkənin ümumi əhalisinin yalnız 1%-ni təşkil edir. Bu təcrid olunmuş yer unikal təbiətə malikdir və bir çox nadir heyvan növlərinə ev sahibliyi edir.
Nubar Süleymanova, “İki sahil”
