2025-ci ilin sentyabrın 30-da İtaliya Prezidenti Sercio Mattarella-nın Azərbaycana rəsmi səfəri iki ölkə arasında strateji tərəfdaşlıq münasibətlərinin inkişafında mühüm mərhələ kimi yadda qaldı. Bu səfər təkcə siyasi və iqtisadi əlaqələrin möhkəmlənməsi baxımından deyil, həm də elm, mədəniyyət və ali təhsil sahəsində əməkdaşlığın dərinləşməsi istiqamətində atılan mühüm addımlardan biri oldu. Prezident Mattarella Bakıda keçirdiyi görüşlərdə qeyd etdi ki, Azərbaycan-İtaliya münasibətləri qarşılıqlı hörmət, etimad və ortaq maraqlara əsaslanır və bu əməkdaşlıq artıq Avropa ilə Cənubi Qafqaz arasında körpü rolunu oynayır.

Səfər çərçivəsində verilən bəyanatlar, xüsusilə də ali təhsil sahəsində birgə layihələrin genişləndirilməsi ilə bağlı açıqlamalar, bu istiqamətdə gələcək perspektivlər üçün yeni imkanlar açdı. Ən mühüm məqamlardan biri isə İtaliya-Azərbaycan Universitetinin yaradılması və onun iki ölkə arasında elmi-intellektual əməkdaşlığın mərkəzinə çevrilməsi idi.

Azərbaycan və İtaliya arasında diplomatik münasibətlər 1992-ci ildə qurulsa da, bu əlaqələr xüsusilə son onillikdə yeni məzmun qazanmışdır. Enerji sahəsindəki əməkdaşlıqla başlayan tərəfdaşlıq zamanla mədəniyyət, turizm, incəsənət və təhsil sahələrinə də sirayət edib. İtaliya Azərbaycanın Avropa İttifaqında ən böyük ticarət tərəfdaşlarından biri olmaqla yanaşı, həm də Azərbaycanın Avropa ilə münasibətlərinin möhkəmlənməsində aparıcı rol oynayır.

Təhsil sahəsində əməkdaşlıq bu əlaqələrin ən vacib istiqamətlərindən birinə çevrilib. İtaliyanın aparıcı universitetləri — “La Sapienza”, “Politecnico di Torino” və “Luiss” kimi ali məktəblər artıq uzun illərdir Azərbaycan universitetləri ilə əməkdaşlıq edirlər. Bu əlaqələr tələbə mübadiləsi, ikili diplom proqramları və ortaq tədqiqat layihələri vasitəsilə inkişaf edir. Prezident Mattarella da bəyanatında qeyd etdi ki, “təhsil xalqları birləşdirən ən güclü körpüdür” və bu körpünün daha da möhkəmləndirilməsi hər iki ölkənin gələcəyi üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır.

Azərbaycan-İtaliya Universiteti – Yeni Nəfəs və Yeni Perspektiv

İtaliya Prezidenti Sercio Mattarella-nın səfəri çərçivəsində xüsusi diqqət çəkən hadisə Azərbaycan-İtaliya Universitetinin inkişafı ilə bağlı bəyanatlar idi. Bu universitetin yaradılması təşəbbüsü Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən irəli sürülmüş və İtaliyanın aparıcı təhsil müəssisələrinin dəstəyi ilə həyata keçirilməyə başlanmışdır.

Azərbaycan-İtaliya Universiteti təkcə iki ölkə arasında elmi və mədəni əlaqələrin simvolu deyil, həm də regionda yeni tipli təhsil modelinin formalaşmasına yönəlmiş bir layihədir. Burada tədris beynəlxalq standartlara uyğun aparılacaq, təhsil proqramları həm Azərbaycan, həm də İtaliya universitetləri tərəfindən birgə hazırlanacaq. Bu, tələbələrə həm Avropa təhsil sisteminin üstünlüklərindən yararlanmaq, həm də milli elmi ənənələri qorumaq imkanı verəcək.

Universitetin məqsədi yalnız yüksək ixtisaslı mütəxəssislər yetişdirmək deyil, eyni zamanda iki ölkə arasında elmi, texnoloji və mədəni dialoqu gücləndirməkdir. Bu ali təhsil ocağı gələcəkdə İtaliya və Azərbaycan arasında birgə tədqiqat layihələrinin, innovasiya mərkəzlərinin və startap ekosistemlərinin yaranmasına şərait yaradacaq.

Prezident Mattarella səfəri zamanı qeyd etdi ki, bu universitet “iki xalq arasında dostluğun və gələcəyə inamın rəmzidir.” Onun sözlərinə görə, belə təşəbbüslər xalqları bir-birinə daha da yaxınlaşdırır, ortaq dəyərlər üzərində möhkəm tərəfdaşlıq təməlləri yaradır.

Ali təhsil sahəsində əməkdaşlıq təkcə iqtisadi və siyasi əlaqələrin güclənməsinə deyil, həm də xalqlar arasında qarşılıqlı anlayışın formalaşmasına xidmət edir. Bu baxımdan İtaliya və Azərbaycanın universitetləri arasında qurulan əlaqələr xüsusi strateji əhəmiyyət daşıyır.

İtaliyanın zəngin elmi-mədəni ənənələri ilə Azərbaycanın dinamik və yenilikçi təhsil sistemi birləşdikdə, yeni ideyaların, texnologiyaların və elmi nailiyyətlərin yaranması üçün münbit mühit formalaşır. Bu mühitdə yetişən gənclər gələcəkdə iki ölkənin iqtisadi və sosial inkişafında mühüm rol oynayacaqlar.

Azərbaycan-İtaliya Universiteti məhz bu məqsədi daşıyır — gəncləri beynəlxalq əmək bazarına hazırlamaqla yanaşı, onları elmi araşdırma, texnoloji inkişaf və mədəniyyətlərarası dialoq istiqamətində yetişdirmək.

İtaliya Prezidenti Sergio Mattarella-nın Azərbaycana səfəri bir daha göstərdi ki, iki ölkə arasındakı münasibətlər sadəcə diplomatik deyil, həm də dərin humanitar və intellektual əsaslara söykənir. Bu səfər ali təhsil sahəsində əməkdaşlığın yeni mərhələsinin başlanğıcını qoydu. Azərbaycan-İtaliya Universitetinin yaradılması və inkişafı bu əməkdaşlığın parlaq nümunəsidir.

Gələcək illərdə bu universitet iki ölkə arasında elmi, mədəni və sosial körpü rolunu oynayacaq, gənc nəslin təhsilinə, bilik və təcrübə mübadiləsinə mühüm töhfələr verəcək. Beləliklə, Azərbaycan və İtaliya arasında qurulan bu təhsil əməkdaşlığı, xalqlar arasında dostluğun və birgə inkişafın ən parlaq simvoluna çevriləcək.

Yeganə Məmmədova,
YAP Xətai rayon təşkilatının məsləhətçisi