Müsahibimiz Milli Məclisin deputatı Müşfiq Məmmədli

- Müşfiq müəllim, Azərbaycan şanlı Zəfərindən artıq dörd il ötür. Vətən müharibəsində tarixi Qələbəmizi şərtləndirən əsas amillər haqqında nə deyə bilərsiniz?

- Vətən müharibəsində Azərbaycanın tarixi Qələbəsini şərtləndirən bir sıra əsas amillər var idi. Bu Qələbə Prezident, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin qətiyyəti, müdrik siyasəti, ordumuzun gücü, xalqımızın birliyi və əzmi ilə mümkün oldu.

Azərbaycan Ordusunun güclü hazırlığı və müasir silahlarla təchizatı Qələbənin əsas şərtlərindən biri idi. Müasir texnologiyaların, o cümlədən dronların, raket sistemlərinin, kəşfiyyat və digər yüksək səviyyəli hərbi avadanlığın tətbiqi 44 günlük müharibədə bizə üstünlük qazandırdı. Şanlı ordumuzun əsgər və zabitləri yüksək hazırlıq səviyyəsi və peşəkarlıq nümayiş etdirərək qarşıya qoyulan bütün vəzifələri uğurla yerinə yetirdi.

Müharibə dövründə xalqın tam birliyi və ordumuza güclü dəstəyi böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Bütün vətəndaşlar tarixi Zəfərə inanır, ordunun arxasında dayanır və maddi-mənəvi dəstəyini əsirgəmirdi. Bu, xalqımızın öz torpaqlarına və ərazi bütövlüyünə olan sevgisinin, milli ruhunun və əzminin göstəricisidir.

Prezident İlham Əliyevin liderlik keyfiyyətləri və strateji qərarları müharibədə möhtəşəm Qələbəni təmin edən əsas amillərdən biri oldu. Dövlət başçısının qətiyyətli və düşünülmüş addımları, müharibə dövründə beynəlxalq aləmə düzgün mesajlar verilməsi, diplomatik arenada qazanılan uğurlar İkinci Qarabağ savaşında siyasi aspektdə də Azərbaycanın üstünlüyünü təmin etdi. Ali Baş Komandanın hərbi əməliyyatları idarə etməsi və xalqa müraciətləri cəmiyyətin motivasiyasını artırdı.

Dövlətin apardığı uğurlu diplomatiya nəticəsində bir çox ölkə Vətən müharibəsi dövründə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədi. Azərbaycanın prinsipial mövqeyinə və hüququna hörmət bəsləyən ölkələr beynəlxalq səviyyədə bizim yanımızda oldu. Bu, Ermənistanın təcrid vəziyyətinə düşməsinə səbəb oldu və onun xarici dəstək imkanlarını məhdudlaşdırdı.

Rəşadətli ordumuz Vətən müharibəsində işğal olunmuş torpaqlarını azad edərək ərazi bütövlüyünü bərpa etmək uğrunda vuruşurdu. Bu isə xalqımızın ədalətli və beynəlxalq hüquqa əsaslanan mövqeyini daha da gücləndirdi. BMT qətnamələri də Azərbaycanın haqlı mövqeyini təsdiqləyirdi və dünya ictimaiyyəti tərəfindən tanınan hüquqi əsas yaradılırdı.

Azərbaycanın gənc nəsli İkinci Qarabağ müharibəsində böyük qəhrəmanlıq göstərdi. Əsgər və zabitlərimiz Vətən sevgisi ilə döyüşərək böyük şücaət göstərdilər. Bu nəsil həm milli ruhda tərbiyə olunmuşdu, həm də vətənpərvərlik ruhuna sahib idi, Vətənə xidmət və torpaqların azadlığı uğrunda canlarını fəda etdilər.

Bu amillərin hər biri Azərbaycan xalqının Qələbəsini təmin edən əsas şərtlərdən idi. Vətən müharibəsi, ölkəmizin ərazi bütövlüyünün bərpasında və xalqımızın uzun illər davam edən arzusunun reallaşmasında əlamətdar bir tarix yazdı. Bu Zəfər yürüşü, həm də xalqımızın milli birliyinin, əzminin və gücünün təzahürü oldu.

- 8 Noyabr – Zəfər Günü Azərbaycan xalqı üçün hansı mənəvi-siyasi dəyərləri ifadə edir?

- Bu tarix xalqımız üçün çox dərin mənəvi dəyərləri ifadə edir. Bu gün, xalqımızın birlik və həmrəylik ruhunu, mübarizə əzmini, ərazi bütövlüyü uğrunda fədakarlığını və vətənpərvərlik dəyərlərini simvolizə edir. Əsas dəyərlərə nəzər salaq:

Zəfər Günü Azərbaycan xalqının bir millət olaraq həmrəyliyini və güclü milli ruhunu bir daha sübut etdi. Müharibə dövründə xalqın tam birliyi, ordunun və dövlətin ətrafında toplaşması, xalqın güclü iradə və həmrəylik nümayiş etdirməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Həmin birlik ruhu Qələbənin ən vacib amillərindən biri idi və Zəfər Günü hər il bu həmrəyliyi bizə xatırladır.

8 Noyabr, Vətənə olan sevginin və torpaq uğrunda fədakarlığın zirvəyə çatdığı gündür. Azərbaycan əsgərləri və zabitləri öz canlarını Vətən yolunda fəda etdilər, xalqımız isə döyüşən orduya dəstək verdi. Bu gün, bütün vətəndaşların Vətən sevgisinin və torpaq uğrunda mübarizə əzminin simvoludur.

Xalqımız Vətən müharibəsində canını fəda edən qəhrəman şəhidləri daim qürurla anır. Zəfər Günü, şəhidlərimizin ruhuna ehtiramın bir ifadəsidir və onların əziz xatirəsinin yaşadılmasına həsr olunub. Bu gün bizə, qəhrəmanlıq yolunda şəhid olanları və qaziləri heç vaxt unutmamağı, onların bizə qoyduğu mirası yaşatmağı öyrədir.

8 Noyabr - Zəfər Günü, həmçinin Azərbaycan xalqının haqlı mübarizəsinin təntənəsi və ədalətin bərpa olunmasıdır. Torpaqlarımızın işğaldan azad edilməsi, ölkəmizin ərazi bütövlüyünü və suverenliyini təmin etmək uğrunda uzun illərdir apardığı mübarizənin nəticəsidir. Bu gün, xalqımızın haqq-ədalətə olan inamını təcəssüm etdirir.

Zəfər Günü, həm də xalqın milli kimliyini və öz tarixi köklərinə olan bağlılığını ifadə edir. Bu gün, tariximizi, milli dəyərlərimizi yaşatmaq üçün bir simvoldur, Azərbaycan xalqının öz torpaqlarına və tarixə olan hörmətini, mədəniyyət və irsə olan dərin bağlılığını təsdiq edir.

Zəfər Günü, gənc nəsillərə milli ruh və vətənpərvərlik hisslərini aşılamaq üçün bir vasitədir. Bu gün, Azərbaycanın gələcək nəsillərinə Vətənə sevgi, dövlətə və orduya sadiqlik, vətənpərvərlik dəyərləri miras qalır. Məktəblərdə, ailələrdə, cəmiyyətdə gənclərə tarixi Qələbənin və bu günün önəmi aşılanır.

8 Noyabr, Azərbaycanın beynəlxalq arenada möhkəmlənməsini və suveren bir dövlət kimi öz ərazi bütövlüyünü bərpa etməsini simvolizə edir. Bu Qələbə, dövlətimizin müstəqilliyini qorumaq və suveren hüquqlarını təmin etmək üçün qətiyyətini göstərir, həmçinin beynəlxalq aləmdə Azərbaycanın haqlı mövqeyinin tanınması baxımından da əhəmiyyət daşıyır. Zəfər Günü xalqımızın tarixində şərəfli bir səhifədir, dünya azərbaycanlılarının milli qürurunun, ölkəmizin ərazi bütövlüyünün simvolu olaraq daim yaşamaqdadır.

Ölkəmizin ərazi bütövlüyünün və suverenliyinin bərpası, həmçinin tarixi ədalətin təmin olunması Azərbaycan dövlətçiliyinə bir sıra yeni üfüqlər və perspektivlər açdı. Bu hadisələr ölkəmizin daxili və xarici siyasətində, milli birliyin güclənməsində və gələcək nəsillərə ötürüləcək dəyərlərin formalaşmasında mühüm rol oynadı.

Ərazi bütövlüyümüzün təmin olunması dövlətin suverenliyinin və ərazi toxunulmazlığının ən önəmli simvolu oldu. Bu Zəfər Azərbaycan dövlətçiliyinə əminlik və güc gətirərək, dövlətin öz sərhədlərinə və xalqına sahib çıxma əzmini bir daha təsdiqlədi. Bu proses, Azərbaycanın müstəqil və suveren bir dövlət kimi hər zaman öz hüquqlarını müdafiə etmək gücündə olduğunu göstərdi.

Qarabağdakı tarixi Qələbə ilə ölkəmiz hərbi sahədə öz gücünü nümayiş etdirdi. Şanlı ordumuzun müasir texnologiyalara əsaslanan strateji yanaşması və peşəkarlığı dövlətçiliyin müdafiəsində və regional təhlükəsizliyində mühüm faktor oldu. Bu isə dövlətçiliyin qorunması və hərbi sahədə daha da inkişafı üçün yeni perspektivlər yaratdı.

Bu Zəfər, xalqın dövlətə olan inamını və güvənini daha da möhkəmləndirdi. Müharibə dövründə xalqın tam birliyi, ordunun və dövlətin arxasında dayanması müasir tariximizdə yeni bir səhifə açdı. Bu, həm də dövlətçiliyin sarsılmaz birliyinin göstəricisidir və gələcək nəsillərə ötürüləcək bir nümunə olaraq qalacaq.

İkinci Qarabağ müharibəsi dövründə Azərbaycanın diplomatik cəbhədə qazandığı uğurlar dövlətçiliyimizin beynəlxalq səviyyədə nüfuzunu gücləndirdi. Bu Zəfər Azərbaycanın müstəqil xarici siyasət yürütmək qabiliyyətini və beynəlxalq arenada öz maraqlarını müdafiə etmək gücünü ortaya qoydu. Azərbaycanın ədalətli mövqeyini dünya səviyyəsində qəbul etdirə bilməsi gələcəkdə də xarici siyasətimizə yeni üfüqlər açdı.

Ərazi bütövlüyünün bərpası ilə azad edilmiş ərazilərimizdə yenidənqurma və iqtisadi canlanma imkanları açıldı. Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda həyata keçirilən Böyük Qayıdış Proqramı və iqtisadiyyatın yenidən dirçəldilməsi Azərbaycan dövlətçiliyinin hərtərəfli güclənməsinə təkan verdi. Bu, Azərbaycanın iqtisadi inkişaf modelinə yeni bir dinamika qazandırdı və ölkəmizin iqtisadi müstəqilliyini daha da möhkəmləndirdi.

Ölkəmizin ərazi bütövlüyünün bərpası, tarixi ədalətin təmin olunması həm də milli kimliyimizin möhkəmlənməsinə xidmət etdi. Xalqımız öz torpaqlarının geri qaytarılması ilə qürur hissi keçirdi və bu Qələbə milli dəyərlərimizin və tarixi kimliyimizin qorunmasına, dövlətçilik ənənələrimizin daha da inkişafına yol açdı.

Tarixi Zəfər Azərbaycan gəncliyi üçün böyük bir nümunə olaraq, dövlətə sadiqlik, vətənpərvərlik və milli dəyərlərin vacibliyini göstərdi. Gələcək nəsillərə ötürüləcək bu tarixi irs dövlətçilik ənənələrimizin qorunması və inkişaf etdirilməsi üçün bir mirasdır. Milli dəyərlərin və vətənpərvərlik hisslərinin gənc nəsillərə aşılanması müstəqil dövlətçiliyimizin əbədi yaşaması üçün əsas amillərdən biridir.

Bu Zəfərlə Azərbaycan, regionda sabitlik və təhlükəsizlik üçün güclü bir tərəfdaş kimi çıxış etməkdədir. Dövlətçiliyimiz, regional güc kimi ölkəmizin mövqeyini daha da möhkəmləndirdi və Azərbaycanın Qafqazda və ətraf regionlarda siyasi sabitlik yaradan bir faktor kimi rolunu gücləndirdi.

Bu amillər, Azərbaycanın dövlətçilik ənənələrinə yeni üfüqlər və dəyərlər gətirdi, gələcək üçün daha güclü bir dövlət olma yolunda önəmli zəmin yaratdı. Bu Qələbə ilə xalqımız və dövlətimiz öz iradəsinin, milli birliyinin və əzminin bir təcəssümünü yaratdı.

- Böyük Qayıdış Proqramının əhəmiyyəti və bu layihənin icrasında qarşıda duran əsas prioritetlər nələrdir?

- Böyük Qayıdış Proqramı Azərbaycan üçün strateji əhəmiyyətə malik, işğaldan azad edilmiş ərazilərin yenidən qurulması və məcburi köçkünlərin doğma yurdlarına qayıdışı üçün nəzərdə tutulmuş genişmiqyaslı bir layihədir. Bu proqram ölkənin iqtisadi, sosial və demoqrafik inkişafını təmin etmək, milli birliyimizi gücləndirmək və tarixi ədaləti bərpa etmək məqsədi daşıyır.

Böyük Qayıdış layihəsi Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarının canlanmasını təmin edərək ölkənin ümumi iqtisadi inkişafına böyük töhfə verəcək. Bu ərazilərdə kənd təsərrüfatı, sənaye və turizmin inkişafı üçün münbit şərait yaradılacaq, yeni iş yerləri açılacaq və məcburi köçkünlərin yerləşdiyi ərazilərdə əhalinin sıxlığının azalması təmin olunacaq.

Böyük Qayıdış Proqramın əsas məqsədi, illərdir doğma yurdlarına qayıtmağı gözləyən məcburi köçkünlərin öz torpaqlarına geri dönməsini təmin etməkdir. Bu proses, sosial ədalətin bərpa olunması və vətəndaşlarımızın fundamental hüquqlarının təmin edilməsi baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Qarabağa və işğaldan azad edilmiş digər ərazilərə qayıdış milli birliyimizi və həmrəyliyimizi daha da möhkəmləndirəcək. Bu, Azərbaycanın tarixi ədalətini bərpa etməklə yanaşı, dövlətin və xalqın öz torpaqlarına olan bağlılığını simvolizə edəcək. Qayıdış, tarixi və mədəni irsimizin dirçəlməsini və xalqımızın öz kökləri ilə əlaqəsinin bərpa olunmasını təmin edəcək.

Böyük Qayıdışla Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü bərpa etmiş, işğaldan azad edilmiş ərazilərdə yenidənqurma işləri həyata keçirmiş bir dövlət kimi beynəlxalq nüfuzunu daha da gücləndirəcək. Proqramın icrası regionda sülh və sabitliyin təmin olunmasına, Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin normallaşmasına və regional əməkdaşlığa şərait yaradacaq.

Əsas prioritetlərdən biri, işğaldan azad edilmiş ərazilərdə yol, su, elektrik, rabitə və digər infrastrukturun yenidən qurulmasıdır. Yaşayış məntəqələrinin müasir standartlara uyğun infrastrukturla təchiz olunması məcburi köçkünlərin qayıdışı üçün ilk şərtdir. Ərazilərin minalardan və digər partlayıcı qurğulardan təmizlənməsi Böyük Qayıdışın əsas şərtlərindəndir. Təhlükəsiz həyat şəraitinin yaradılması üçün bu işlərin sürətləndirilməsi prioritet məsələdir, çünki təhlükəsizlik olmadan sakinlərin qayıdışı mümkün deyil.

Yaşayış şəhərciklərinin və ictimai infrastrukturun yaradılması, köçkünlərin səmərəli yerləşdirilməsi üçün şəhər və kəndlərin yenidən salınması, “ağıllı kənd” və “ağıllı şəhər” modelləri əsasında müasir yaşayış məkanlarının yaradılması nəzərdə tutulur. İctimai infrastrukturun, o cümlədən məktəblər, xəstəxanalar, mədəniyyət mərkəzləri və ictimai nəqliyyat şəbəkəsinin inkişaf etdirilməsi qayıdış üçün vacib şərtlərdəndir.

Qayıdış bölgələrində iqtisadi fəallığı artırmaq üçün kənd təsərrüfatı, sənaye və turizm sahələrində investisiyalar təşviq ediləcək, sahibkarlara güzəştlər veriləcək. Bu tədbirlər, həmçinin qayıdan əhali üçün məşğulluq imkanlarını artıracaq və bölgənin iqtisadi cəhətdən dayanıqlı inkişafını təmin edəcək.

İşğal dövründə Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda ekoloji problemlər yaranıb, meşələr qırılıb, təbii sərvətlər istismar olunub. Böyük Qayıdış Proqramı çərçivəsində bu ərazilərin ekosisteminin bərpası, yaşıl iqtisadiyyatın inkişafı və təbii sərvətlərin qorunması əsas prioritetlərdən biridir.

İşğaldan azad edilən ərazilərdə tarixi abidələrin bərpası və qorunması Böyük Qayıdışın əhəmiyyətli bir hissəsidir. Bu abidələrin bərpası milli kimliyimizin yaşadılması və mədəni irsimizin qorunması baxımından xüsusi önəm daşıyır.

Qayıdış proqramının uğurlu olması üçün ərazilərdə təhsil və səhiyyə infrastrukturunun yenilənməsi və inkişafı əsas prioritetlərdən biridir. Yeni məktəblər və xəstəxanalar salınaraq, əhalinin keyfiyyətli təhsil və səhiyyə xidmətləri ilə təminatı həyata keçiriləcək.

Böyük Qayıdış, xalqımız üçün strateji və milli əhəmiyyət daşıyan bir layihədir. Bu proqramın icrası ilə Azərbaycan həm sosial, həm iqtisadi, həm də milli birlik baxımından daha da güclənəcək və ölkəmizin tarixi ədaləti bərpa olunmuş olacaq.