İsveçrənin Sürix Universitetinin alimləri aşkar ediblər ki, şimpanzelər alətlərdən istifadə bacarıqlarını təkmilləşdirə və bu bilikləri yaxınlarına ötürə bilirlər. Tədqiqat nəticələri “Science” elmi jurnalında dərc olunub.

Komanda qədim şimpanzelərin Afrika boyunca miqrasiyasını izləyən genetik məlumatları onlarla müasir meymun populyasiyasında 15 müxtəlif qidalanma nümunəsinin müşahidələri ilə birləşdirib.

Davranışlar üç səviyyəyə bölünüb: alət tələb etməyən, sadə alət tələb edən və alət dəsti tələb edən.

Sonuncu səviyyəyə misal olaraq Konqodakı şimpanzelərin davranışını göstərmək olar, burada primatlar qalın bir çubuqla termit yuvalarını qazırlar və sonra çeynənmiş bitki gövdəsini fırça kimi istifadə edərək düzəltdikləri tuneldən həşəratları çıxarırlar.

Tədqiqat müəyyən edib ki, müasir alətlərdən istifadə son 5-15 min il ərzində aralarında genetik mübadilə aparmış populyasiyalarla sıx bağlıdır. Bu, belə davranışın qrup qarşılıqlı əlaqəsi vasitəsilə yayıldığını göstərir.

Üç alt növün üst-üstə düşdüyü sahələr qruplararası əlaqələrin mədəni biliyə necə töhfə verdiyini vurğulayaraq ən mürəkkəb alət istifadəsini göstərir.

Bunun əksinə olaraq, alətsiz yemək axtarmaq kimi daha sadə davranışların miqrasiya ilə daha az əlaqəli olduğu və çox güman ki, müxtəlif bölgələrdə müstəqil şəkildə inkişaf etdiyi görünür.

Alimlər deyirlər ki, şimpanzelər yeni texnologiyaların yaradılmasında aydın irəliləyiş əldə ediblər. Məsələn, bəzi qruplar çəkic və daş anvillərdən istifadə edərək qoz-fındıq sındırmağın yollarını kəşf ediblər.

Nubar Süleymanova, “İki sahil”