Su içmək ən sadə gündəlik vərdiş olmalıdır. Lakin bəzən biz bunu kifayət qədər etmirik. Su həzmə kömək etməkdən tutmuş tullantıların bədəndən çıxarılmasına qədər bədənimizin yerinə yetirdiyi hər bir funksiya üçün vacibdir. “Nəm” qalmağın ümumi sağlamlıq üçün həyati əhəmiyyət kəsb etdiyini artıq hər kəs bilir.

Bununla belə, məşğul həyat tərzi səbəbindən kifayət qədər su içməyi unutmaq da adiləşib. Bu vacib ehtiyacı görməməzlikdən gəlmək özünü müxtəlif yollarla büruzə verən susuzlaşmaya səbəb ola bilər. Susuzlaşma əlamətlərini başa düşmək, onun ciddi bir problemə çevrilməsindən əvvəl hərəkətə keçməyinizə kömək edə bilər. Ən pis halda bədən çəkinizin 10%-dən çoxuna bərabər maye itirmək ölümcül ola bilər.

Susuzlaşma vücudunuz qəbul etdiyindən daha çox maye itirdikdə baş verir. Bu balanssızlıq normal bədən funksiyalarını poza bilər. Simptomlar insandan insana dəyişə bilsə də, kifayət qədər su içməməyə dair ümumi göstəricilər var. Susuzlaşmanın ən tipik simptomlarından bəzilərinə daha yaxından nəzər salaq.

Ağız quruması

Quru ağız tez-tez susuzluğun ilk və ən nəzərə çarpan əlamətlərindən biridir. Bədəninizdə kifayət qədər su olmadıqda, ağzınızı nəm saxlamaq üçün kifayət qədər tüpürcək istehsal edə bilməz. Bu, davamlı quruluq hissi, xoşagəlməz bir dad və udma çətinliyinə səbəb ola bilər.

Ağız quruluğu narahat olmaqdan əlavə, ağız sağlamlığınıza da təsir edə bilər. Tüpürcək bakteriyaların yaratdığı turşuları zərərsizləşdirmək üçün həyati əhəmiyyət kəsb edir və onun olmaması diş çürüməsi və diş əti xəstəlikləri riskini artıra bilər. Əgər tez-tez ağız quruluğu yaşayırsınızsa, su qəbulunu artırmağın vaxtıdır.

Baş ağrısı

Susuzlaşma baş ağrısına səbəb ola bilər, çünki beyinin ətrafındakı qoruyucu bir yastıq rolunu oynayan maye azalır və bu adekvat nəmlənmə olmadan beyin maye itkisindən müvəqqəti olaraq daralır və baş ağrıları başlaya bilər.

Baş ağrısının başladığını görsəniz ağrıkəsici dərmana əl uzatmazdan əvvəl bir və ya iki stəkan su içməyə çalışın. Çox vaxt rehidratasiya dərman vasitələrinə ehtiyac olmadan narahatlığı aradan qaldıra bilər.

Çatlamış dodaqlar

Dodaqlarınız o qədər çatlayır ki, heç bir dodaq nəmləndiricisi təsir etmir? Ola bilsin ki, su az içirsiniz. Çatlamış dodaqlar kifayət qədər su içmədiyinizin başqa bir açıq göstəricisidir. Dodaqların dərisi xüsusilə həssasdır və tez bir zamanda susuzlaşma əlamətlərini göstərə bilər.

Dodaq balzamları və nəmləndiricilər müvəqqəti rahatlama təmin edə bilsələr də, əsas səbəbi aradan qaldırmırlar. Daha çox su içmək dodaqlarınızı təbii şəkildə nəmləndirməyə və hamar saxlamağa kömək edəcək.

Qızarmış dəri

Bədəndə işlər yaxşı getməyəndə sanki dərimiz danışır və qızarmış dəri susuzluqdan xəbər verə bilər. Susuz qaldıqda vücud öz temperaturunu tənzimləmək üçün mübarizə aparır, bu da dərinizin qızarmış və ya qırmızı görünməsinə səbəb ola bilər. Bu, vücudunuzun soyumağa çalışdığı üçün baş verir, lakin kifayət qədər su olmadan istiliyi effektiv şəkildə idarə edə bilmir.

Qızarmış dəri fiziki fəaliyyətdən sonra və ya isti mühitlərdə xüsusilə nəzərə çarpır. Gün ərzində kifayət qədər su içməyinizi təmin etmək normal dəri rəngini və temperaturu tənzimləməyə kömək edə bilər.

Soyuğa və ya istiliyə dözümsüzlük

Qeyri-adi üşütmə və ya istiyə qarşı dözümsüzlük hissi susuzlaşma ilə əlaqələli ola bilər. Su bədən istiliyinin tənzimlənməsində həlledici rol oynayır və kifayət qədər su olmadıqda insan vücudu temperatur dəyişikliklərinə uyğunlaşmaq üçün mübarizə aparır.

Soyuqdəymə və ya həddindən artıq tərləmə yaşamağınızdan asılı olmayaraq, su qəbulunu tənzimləmək bədəninizə sabit və rahat bir temperatur saxlamağa kömək edəcək. Nəmli qalmaq çox vacibdir, çünki su bədən istiliyinin tənzimlənməsində mühüm rol oynayır.

Əzələ krampları

Xüsusilə məşq zamanı və ya yüksək temperaturda əzələ krampları susuzluğun əlaməti ola bilər. Su əzələlərin işləməsi və rahatlaması üçün vacib olan elektrolitlərin daşınmasına kömək edir. Susuz qaldığınız zaman bu tarazlıq pozulur və ağrılı kramplara səbəb olur.

Fiziki fəaliyyətdən əvvəl, fiziki fəaliyyət zamanı və sonra su içmək krampların qarşısını almağa və əzələlərinizin düzgün işləməsinə kömək edə bilər.

Yorğunluq

Yorğunluq və lənglik hissi çox vaxt kifayət qədər su içməməklə əlaqələndirilə bilər. Susuzlaşma bədəninizin əsas funksiyaları yerinə yetirmə qabiliyyətinə təsir edir, enerji səviyyələrinin azalmasına və ümumi yorğunluğa səbəb olur.

Əgər səbəbsiz yorğunluq yaşayırsınızsa, su qəbulunu artırmağa çalışın. Nəmli qalmaq enerjinizi artırmağa və ümumi gümrahlıq  hissini yaxşılaşdırmağa kömək edə bilər.

Quru dəri

Quru dəri də susuzluğun ümumi simptomudur. Bədəndəki hər bir hüceyrə kimi dəri hüceyrələrinin düzgün işləməsi üçün suya ehtiyacı var. Kifayət qədər su içmədiyiniz zaman dəriniz quru, sıx və qabarıq ola bilər. Yalnız losyonlar və kremlərlə xaricdən nəmləndirmək kifayət deyil, çünki dəri içəridən nəmlənməyə ehtiyac duyur.

Adekvat su qəbulunun təmin edilməsi dərinin elastikliyini və sağlam, parlaq görünüşü qorumağa kömək edir. Dəriniz topikal müalicələrə baxmayaraq davamlı olaraq qurudursa, su istehlakınızı artırmağı düşünün.

Qıcıqlanma

Qıcıqlanma susuzlaşmanın tez-tez gözdən qaçan başqa bir əlamətidir. Bədəninizdə kifayət qədər su olmadıqda bu, əhvalınıza və idrak funksiyanıza təsir edə bilər. Dehidrasiya neyrotransmitter funksiyasına təsir edir və qida maddələrinin beyinə çatdırılmasını pozur, bu da məyusluq, qəzəb və ümumi bədbinlik hisslərinə səbəb ola bilər.

Özünüzü qeyri-adi dərəcədə əsəbi hiss edirsinizsə, su qəbulunuzu qiymətləndirmək ilk tədbir ola bilər. Çox vaxt sadəcə kifayət qədər su içmək əhvalınızı tənzimləməyə və emosional vəziyyətinizi yaxşılaşdırmağa kömək edə bilər.

Çəki artımı və ya inadkar çəki

Dehidrasiya gözlənilməz çəki artımında və ya arıqlamaqda çətinlik çəkmədə də rol oynaya bilər. Kifayət qədər su içmədiyiniz zaman, vücudunuz susuzluq siqnallarına aclıq kimi təfsir edə bilər və bu sizi lazım olduğundan daha çox yeməyə vadar edə bilər. Bundan əlavə, adekvat nəmlənmə maddələr mübadiləsi və enerji üçün yağ ehtiyatlarının səmərəli parçalanması üçün vacibdir.

Kifayət qədər su olmadan, maddələr mübadiləsi sürəti yavaşlaya bilər, bu da əlavə kiloları atmağı çətinləşdirir. Gün ərzində kifayət qədər su içmək iştahı idarə etməyə, metabolik funksiyaları dəstəkləməyə və arıqlamağa kömək edə bilər. Əgər arıqlamaq məqsədiniz uğrunda bir nəticəyə çatmamısınızsa, nəmləndirmə vərdişlərinizi potensial amil kimi qiymətləndirməyi düşünün.

Nubar Süleymanova, “İki sahil”