Dördüncü Sənaye İnqilabı, süni intellekt, robotlaşdırma, böyük məlumatların (big data) analizi və digər qabaqcıl texnologiyaların həyatımıza daxil olması ilə xarakterizə olunan bir dövrdür. Bu dəyişikliklər yalnız iqtisadiyyatı və sənayeni deyil, eyni zamanda cəmiyyətin sosial və mədəni strukturlarını da əhatə edir. Bu inqilabın təsiri, xüsusilə gənclərin həyatına və onların cəmiyyətə olan təsirinə böyük dərəcədə təsir edir. Azərbaycan gəncliyi də bu yeni dövrdə özünü inkişaf etdirərək, öz bacarıqlarını modern texnologiyalara uyğunlaşdırmaqda və yeni çağın tələblərinə cavab verməkdədir.
Azərbaycan Gəncliyinin İxtisaslaşması və Təhsildə Yeniliklər: Dördüncü Sənaye İnqilabı dövründə texnologiyanın və innovasiyaların sürətli inkişafı ilə Azərbaycan gəncliyi təhsil və peşə seçimlərində daha çox texnoloji bacarıqlara və müasir yanaşmalara ehtiyac duyur. Azərbaycan hökuməti və müxtəlif beynəlxalq təşkilatlar, gənclərə yüksək texnoloji biliklər qazandırmağa yönəlmiş proqramlar və layihələr həyata keçirirlər. Məsələn, “Gənclər üçün İnnovativ Texnologiyalar”, “İT təhsili” və “Robototexnika” kimi müxtəlif təşəbbüslər, gənclərin texnologiya sahəsindəki biliyini artırmağa xidmət edir. Bu layihələr gəncləri müasir bilik və bacarıqlarla təmin etməklə yanaşı, onları yeni iş imkanları ilə tanış edir. Eyni zamanda, Azərbaycanın ali təhsil müəssisələrində texnologiya və mühəndislik sahələrinə olan tələbat da artır. Universitetlər, yeni texnologiyaların inkişafına uyğun olaraq tədris proqramlarını yeniləyir, elektron və rəqəmsal mühəndislik, süni intellekt, məlumat elmi kimi ixtisaslara olan maraq artmaqdadır. Azərbaycanın gəncləri, bu sahələrdə təhsil alaraq həm beynəlxalq, həm də yerli bazarda yüksək ixtisaslı mütəxəssislər kimi formalaşırlar. Bu baxımdan gənclərin Rəqəmsal Bacarıqlarının İnkişafıda sürətlə irəliləyir və Dördüncü Sənaye İnqilabı, həmçinin rəqəmsal dünyada fəaliyyət göstərmək üçün gənclərin yeni bacarıqlara yiyələnməsini tələb edir. Rəqəmsal marketinq, proqramlaşdırma, sosial media idarəçiliyi, veb dizaynı və digər bu kimi sahələr gənclər üçün geniş imkanlar təqdim edir. Azərbaycanda rəqəmsal bacarıqların inkişafı üçün müxtəlif təlimlər, kurslar və sertifikatlaşdırma proqramları təşkil olunur. Bu sahələrdə təhsil alan gənclər, həm şəxsi inkişaflarını təmin edir, həm də iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində dəyərli mütəxəssislər kimi fəaliyyət göstərə bilirlər. Bundan əlavə, gənclərin müasir texnologiyalarla əlaqədar məlumatlılığı və texniki bacarıqları onların yeni iş yerlərində özlərini daha rahat hiss etmələrini təmin edir. Azərbaycanda gənclərin iş tapmaqda daha çevik olması, həm də müasir əmək bazarının tələblərinə uyğunlaşmalarına şərait yaradır.
Gənclərin İnnovasiyada böyük xidmətləri: Azərbaycan gəncliyi üçün digər mühüm amil innovasiya və yaradıcılıqdır. Dördüncü Sənaye İnqilabının yaratdığı yeni iş mühiti, gənclərə yeni ideyalar və layihələr inkişaf etdirmək üçün geniş imkanlar təqdim edir.
Gənclər, xüsusən startaplar vasitəsilə öz işlərini qurmaq və yeni texnoloji məhsullar istehsal etmək imkanına sahibdirlər. Azərbaycanın müxtəlif şəhərlərində startap inkubatorları və texnoparklar yaradılaraq, gənclərə öz bizneslərini qurmaq üçün dəstək olunur. Azərbaycanın startap ekosistemi, son illərdə böyük bir inkişaf yolu keçmişdir. Gənclər, həm dövlət dəstəyi, həm də öz təşəbbüsləri ilə ölkə daxilində və xaricdə tanınan yeni texnoloji həllər və məhsullar yaradırlar. Gənclərin bu sahədəki fəallığı, Azərbaycanın texnologiya sektorunun inkişafına mühüm təsir göstərir. Buda gənclərin Sosial və Mədəni İnkişafına xidmət edir. Dördüncü Sənaye İnqilabı yalnız iqtisadiyyat və texnologiya ilə məhdudlaşmır; eyni zamanda sosial və mədəni sahələri də əhatə edir. Gənclər, sosial şəbəkələr və rəqəmsal platformalar vasitəsilə daha fəal şəkildə cəmiyyətlə əlaqə saxlayır və öz fikir və baxışlarını geniş auditoriyaya çatdırırlar. Sosial dəyişikliklərə və yeniliklərə açıq olan Azərbaycan gəncliyi, həmçinin müxtəlif sosial problemlərin həllində aktiv rol oynayır. Bununla yanaşı, gənclər arasında informasiya axınına olan tələbatın artması, daha geniş mədəniyyət mübadiləsinə və məlumat paylaşımına şərait yaradır. Azərbaycan gəncliyi, öz mədəniyyətini qorumaqla yanaşı, dünyadakı digər mədəniyyətlərlə əlaqələrini genişləndirir. Mədəniyyət sahəsində gənclərin fəallığı, həmçinin onların sosial məsuliyyət anlayışını artırır.
Azərbaycan Gəncliyinin Qarşısında Dayanan Çağırışlar: Dördüncü Sənaye İnqilabı dövründə Azərbaycan gəncliyi bir sıra çağırışlarla üzləşir. Bu çağırışların başında təhsil sisteminin müasir dövrün tələblərinə uyğunlaşdırılması, texnoloji infrastrukturun gücləndirilməsi və iş yerlərinin gənclərin bacarıqlarına uyğunlaşdırılması gəlir. Həmçinin, gənclərin öz aralarında əməkdaşlıq və şəbəkələşmə bacarıqlarını inkişaf etdirmələri də vacibdir. Bu çağırışların öhdəsindən gəlmək üçün həm dövlət, həm də özəl sektor tərəfindən birgə səylər göstərilməlidir. Nəticə olaraq qeyd edək ki, Dördüncü Sənaye İnqilabında gənclərin həm iş həyatında, həmdə sosial mədəni inkişafında fəallığı olduqca yüksəkdir: Dördüncü Sənaye İnqilabı dövründə Azərbaycan gəncliyi, yeni texnologiyaların gətirdiyi imkanlardan istifadə edərək, həm təhsil, həm iş həyatında, həm də sosial və mədəni sahələrdə öz yerini tapmağa çalışır. Bu gənclər, həm Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişafında, həm də qlobal dəyişikliklərə uyğunlaşmada mühüm rol oynayacaqlar. Gənclərin inkişafı, ölkənin gələcəyinə olan ümidləri də artırır və bu inqilab dövründə gənclərin rolu daha da əhəmiyyətli hala gəlir.
Ülviyyə Hüseynova,
Humanitar fənlər təmayüllü məktəb liseyinin ibtidai sinif müəllimi
