Azərbaycan qadınları tarixən ictimai və siyasi həyatda fəallıqları ilə seçilmiş, cəmiyyətin mühüm məsələlərində iştirak etmişlər. Müstəqillik illərində isə bu proses daha sistemli və məqsədyönlü şəkildə inkişaf etdirilib. Bu gün Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən həyata keçirilən qadın siyasəti yeni meyarlarla zənginləşdirilərək yüksək səviyyədə davam etdirilir. Dövlət qadın siyasəti qadınların yalnız sosial-mədəni sahələrdə deyil, həm də dövlət idarəçiliyində, iqtisadiyyatın müxtəlif sektorlarında və ictimai-siyasi proseslərdə geniş iştirakı üçün əlverişli şərait yaradır.
Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən gender siyasəti qadınların hüquqlarının qorunması və onların imkanlarının artırılması istiqamətində mühüm addımlarla xarakterizə olunur. Qadınların təhsil alması, iqtisadi imkanlarının genişləndirilməsi, kiçik və orta sahibkarlığa cəlb olunması, həmçinin liderlik qabiliyyətlərinin inkişafı üçün həyata keçirilən proqramlar bu siyasətin tərkib hissəsidir. Dövlətin qadın siyasətinin uğurla icra edilməsində Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevanın rolu da əvəzsizdir. Mehriban xanım Əliyeva öz fəaliyyəti ilə Azərbaycan qadınlarına örnək olaraq onların ictimai fəallığını artırır və gender bərabərliyi sahəsində önəmli təşəbbüslərlə çıxış edir.
Parlamentdə qadınların təmsilçiliyi isə qadın siyasətinin mühüm istiqamətlərindən biridir. Azərbaycanın Milli Məclisi cəmiyyətin bütün təbəqələrinin maraqlarını ifadə edən ali qanunverici orqandır və burada qadınların layiqli təmsil olunması həm gender bərabərliyinin, həm də demokratik inkişafın göstəricisidir. Son illərdə Azərbaycanda keçirilən parlament seçkiləri qadın namizədlərin fəallığının artdığını, onların seçkilərdə daha uğurla çıxış etdiyini göstərir. Bu da dövlətin qadınların siyasi iştirakına verdiyi dəstəyin nəticəsidir.
Milli Məclisdə qadın deputatların sayının artması qanunvericilik fəaliyyətinə də müsbət təsir göstərir. Qadın deputatlar sosial rifah, təhsil, səhiyyə, ailə və uşaq hüquqları, məişət zorakılığı və gender bərabərliyi kimi məsələlərin qanunvericilik müstəvisində daha geniş müzakirəsinə töhfə verirlər. Qadınların parlamentdə fəallığı birbaşa onların cəmiyyətin inkişafında oynadığı rolu gücləndirir. Çünki qadın deputatlar öz təcrübə və baxışlarını parlament tribunasından səsləndirərək, daha inklüziv və balanslı qanunvericilik bazasının formalaşmasına nail olurlar.
Dünyada aparılan araşdırmalar da göstərir ki, qadınların parlamentlərdə təmsilçiliyi nə qədər yüksək olarsa, qəbul edilən qanunvericilik aktları bir o qədər sosial yönümlü və inklüziv olur. Bir çox inkişaf etmiş ölkələrdə, xüsusilə Skandinaviya dövlətlərində qadın deputatların sayı 40-50 faizə çatır. Bu ölkələrdə qadın deputatların fəallığı nəticəsində gender bərabərliyi, ailə siyasəti, qadın və uşaqların hüquqlarının qorunması istiqamətində mühüm qanunlar qəbul olunub.
Azərbaycan da bu istiqamətdə öz mövqeyini gücləndirməkdədir. Ölkəmizdə qadın deputatların sayının artması ilə paralel olaraq onların qanunvericilik təşəbbüslərində aktivliyi də yüksəlir. Xüsusilə ailə institutunun qorunması, qadın sahibkarlığının dəstəklənməsi, məişət zorakılığı ilə mübarizə, erkən nikahların qarşısının alınması kimi məsələlərdə qadın deputatlar xüsusi fəallıq göstərirlər. Onların təşəbbüsləri ilə qəbul edilən qanunlar cəmiyyətin inkişafında mühüm rol oynayır.
Bununla yanaşı, Azərbaycanın qadın siyasəti regional və beynəlxalq müstəvidə də yüksək qiymətləndirilir. Azərbaycan bir çox beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq edərək qadın hüquqları və gender bərabərliyi sahəsində təcrübə mübadiləsi aparır. Bu əməkdaşlıq qadınların hüquqi müdafiəsinin gücləndirilməsinə, onların siyasi və iqtisadi imkanlarının genişləndirilməsinə əlavə stimul verir.
Lakin bütün uğurlara baxmayaraq, qarşıda duran vəzifələr hələ də kifayət qədərdir. Qadınların siyasi fəallığının daha da artırılması, onların mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanlarında, parlamentdə və bələdiyyələrdə daha geniş təmsil olunması üçün maarifləndirmə və dəstək tədbirlərinin davam etdirilməsi vacibdir. Xüsusilə gənc qızların liderlik bacarıqlarının inkişaf etdirilməsi, onların ictimai-siyasi fəaliyyətə cəlb olunması Azərbaycanın gələcək inkişafında mühüm rol oynayacaq.
Nəticə etibarilə, 8 Mart – Beynəlxalq Qadınlar Günü münasibətilə Azərbaycan qadınlarını təbrik edərək, onların cəmiyyətin inkişafına verdiyi töhfələri xüsusi qeyd etmək lazımdır. Qadınların parlamentdə, dövlət idarəçiliyində və ictimai həyatda daha geniş təmsilçiliyi təkcə gender bərabərliyinin deyil, həm də demokratik və inklüziv cəmiyyət quruculuğunun ayrılmaz hissəsidir. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən dövlət qadın siyasəti Azərbaycanın bu istiqamətdə nümunəvi təcrübəyə malik olmasını təmin edir. Qadınların uğurları Azərbaycanın uğurlarıdır.
Cavid Məmiyev,
YAP Sumqayıt şəhər təşkilatının sədr müavini
