Azərbaycanın dağlıq ərazisində yerləşən Laçın rayonu 1930-cu ildə inzibati ərazi vahidi statusu alıb. Kəlbəcər, Qubadlı, Xocalı, Şuşa, Xocavənd rayonları ilə yanaşı Ermənistanla da həmsərhəddir. Laçın münbit torpaqlara, zəngin meşə massivinə malik strateji bir ərazidə yerləşir.
18 may 1992-ci ildə Ermənistan ordusu Laçın rayonunu işğal etməklə erməni silahlılarının böyük bir hissəsi məhz Laçın dəhlizi vasitəsilə ərazilərimizə daxil olmuşdur. Rayonun işğalı nəticəsində Ermənistanla Qarabağ arasında coğrafi bağlantı yaranmışdır. İşğal zamanı erməni hərbiçiləri 300-dən çox azərbaycanlı hərbiçi və mülki şəxsi qətlə yetirmiş, 79 mindən çox laçınlı respublikamızın müxtəlif şəhər və rayonlarında məskunlaşdırılmışdır.
28 illik işğal zamanı ermənilər digər işğal olunmuş rayonlarımızda olduğu kimi, Laçın rayonunda da dəhşətli dağıntılar törətmişlər. Evlər, binalar, sosial obyektlər tamamilə dağıdılmışdır. Ermənistan işğalçı siyasəti həyata keçirməklə yanaşı, daha bir hərbi cinayət törətmişdir. Rayonun təbii resursları talan edilib satılmış, Suriyadan olan erməni əsilli qaçqınları məqsədyönlü şəkildə burada yerləşdirilmişdir. Ermənistan rəhbərliyi bütün bu qanunsuzluqları beynəlxalq təşkilatların, dünya ictimaiyyətinin gözü qarşısında həyata keçirmişdir.
Azərbaycan Vətən müharibəsində Şanlı Qələbə qazandı və 10 noyabr 2020- ci il tarixdə imzalanmış Bəyannaməyə əsasən dekabrın 1-də Laçın rayonu Azərbaycana təhvil verildi. Bundan əvvəl noyabrın 9-da Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Laçının Güləbürd, Səfiyan və Türklər kəndlərini işğaldan azad etmişdi. 2022-ci il avqustun 26-da isə Laçın şəhəri, Zabux və Sus kəndləri nəzarətə götürüldü.
2020-ci il noyabrın 26-da “Laçının azad olunmasına görə” medalı təsis edilmişdi. Prezident cənab İlham Əliyevin sərəncamları ilə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 8397 hərbi qulluqçusu “Laçının azad edilməsinə görə” medalı ilə təltif edilmişdir.
Artıq azad edilmiş Laçında abadlıq və quruculuq işləri aparılır. Rayonun yol- nəqliyyat infrastrukturu yenidən qurulur. Uzunluğu 72,8 km olan Laçın- Kəlbəcər yolu inşa edilir. Yol üzərində ümumi uzunluğu 9450 m olan üç tunelin tikintisi aparılacaq. 2025-ci ildə Laçın Beynəlxalq Hava Limanı istifadəyə veriləcək. Limanın inşası bölgənin beynəlxalq statusunu artıracaq, sosial-iqtisadi inkişafına təkan verəcək, turizm potensialının artmasına səbəb olacaq.
Prezident, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyev işğaldan azad edildikdən sonra üç dəfə Laçın rayonuna səfər etmişdir. Səfərləri zamanı ölkə başçımız Laçında Azərbaycan bayrağını ucaltmış və çox sayda sosial obyektlərin təməlqoyma və açılış mərasimlərində iştirak etmişdir. Tezliklə bütün laçınlılar öz doğma ocaqlarına, əvvəlkindən də abad və gözəl Laçına dönəcəklər.
Kamilə Əliyeva,
Milli Məclisin deputatı, professor
