“Bunker” sözünü xatırladığımız zaman qaranlıq yeraltı beton qutular fikrimizdə canlanır. Ancaq müasir bunkerlər fantastik təhlükəsizlik və dəbdəbəli şəraitlə təchiz olunmuşdur . Onlardan təhlükəsizlik cəhətdən ən üstün olanlarına nəzər salaq:

“Nike” raket bunkeri

Adının bizim bildiyimiz idman geyim istehsalçısı ilə əlaqəsi yoxdur. “Nike” bunkerinin yerləşdiyi sahə 1945-ci ilin iyulunda Nyu-Meksikoda sınaqdan keçirilmiş ilk atom bombasında istifadə edilən plutonium da daxil olmaqla, ABŞ nüvə silahlarında istifadə olunan plutoniumun üçdə ikisini istehsal etməklə tanınan, yaxınlıqdakı Hanford nüvə sahəsini qoruyan strateji bir ərazi idi. Bunker 1955-ci ildən 1958-ci ilə qədər, H-52 olaraq təyin edilmiş mürəkkəb Ajax və Hercules hava hücumundan müdafiə sisteminin yerləşdirildiyi zamanlarda olduqca güclü idi. Sonradan təcili əməliyyat mərkəzinə və hətta daha sonra 2011-ci ildə istismardan çıxarılan Qravitasiya Fizikası Laboratoriyasına çevrildi.

Sonnenberq tuneli

“Özünə hörmət edən” hər bir Avropa və Şimali Amerika ölkəsinin nüvə bunkeri var, lakin İsveçrə bu sahədə bir qədər də irəli gedib. Belə ki, bu Alp ölkəsi hər iki ucunda 350 ton ağırlığında qapıları olan, nəhəng dağıntı sığınacağına çevrilə bilən 1,5 kilometr uzunluğundakı sadə yol tunellərindən ibarət Sonnenberq tunelinə ev sahibliyi edir.

Tunellər və onların içərisində gizlədilən bunker kompleksi Luzern şəhərinin altında yerləşir və hamının qorxduğu nüvə təhlükəsi zamanı 20 min nəfəri qəbul etmək üçün nəzərdə tutulub. Bununla belə, 1976-cı ildə tikintisi tamamlandıqdan qısa müddət sonra Sonnenberq Tunelinin iddia ediləndən bir qədər az səmərəli olduğu üzə çıxdı. Bunker son dərəcə təhlükəsiz idi və nəzəri cəhətdən nəzərdə tutulduğu qədər çox insanı özündə yerləşdirə bilirdi. Lakin təchizat yalnız bunker işçilərini və xəstəxananı qidalandıra bildiyindən demək olar ki, orada sığınacaq tapan hər kəs özü ilə yemək götürməli və yatmaq üçün istifadə edəcəyi kiçik çarpayıda saxlamalı idi. Həmçinin qapıları bağlamaq və bunkeri işə salmaq iki həftə çəkdi. Bu, insanların qəflətən qarşılaşacaqları hər hansı fəlakətdən qorunması üçün yaradılan bir quruluş üçün bir qədər uzun müddət idi.

Çatışmazlıqlarına baxmayaraq, Sonnenberq tuneli nəzərdə tutulan tutumunun yalnız bir hissəsi saxlanılsa da, işləməkdə davam edir: 2006-cı ildə o, yalnız 2000 nəfəri yerləşdirmək üçün rasional şəkildə azaldılmışdır.

“Survival Condo” layihəsi

Sağ qalmaq sadəcə ilkin instinkt deyil. Bəzi insanlar üçün bu, gözəl qazanc əldə etmək şansıdır. Larri Holl belə bir sahibkardır, onun dəbdəbəli yaşayış yerlərini nüvə raketi hücumundan sağ qalmağı təmin edə biləcək bütün Armageddon təhlükəsizlik tədbirləri ilə birləşdirilmiş “Survival Condo” layihəsi də bunu  sübut edir.

2008-ci ildə Holl Kanzasda köhnə nüvə raket bunkeri üçün 300000 dollar xərclədi və onu hovuzlar və kinoteatrlar kimi dəbdəbələri əhatə edən bir sıra lüks evlərə çevirmək üçün daha 20 milyon dollar sərf etdi. Holl hətta kompleksin içində kiçik bir ərzaq mağazası açmağı da planlaşdırır.

“Survival Condo” layihəsindəki evlərin qiyməti 1,5 milyon dollardan başlayırdı - onlar hamısı 2012-ci ildə satıldı. Mənzillər bütün gözlənilən şəraiti olan adi bir şəhər mənzilindən demək olar ki, fərqlənmirlər. Hətta çöldə canlı yayımı göstərən LED ekranları olan "pəncərələr" var.

Vivos xPoint

ABŞ-ın Cənubi Dakota ştatının Qara təpələrində, Edgemont şəhəri yaxınlığında, güclü beton bunkerlərin köstəbək təpələri kimi düzüldüyü nəhəng bir sahə var. 575 eyni strukturdan ibarət Vivos xPoint 25000 dollar ilkin ödəniş və 99 il müddətinə 1000 ABŞ dolları illik icarə haqqını ödəməyə qadir olan və bunker arzulayan insanlar üçün dəbdəbəli "sağ qalmaq icması"dır. Bu qiymətə siz Şimali Amerikanın statistik cəhətdən ən təhlükəsiz yerlərindən birində cüzi bir bunker alacaqsınız və həyat üçün təhlükə yaradan istənilən fəlakətdən sağ çıxmağa hazır olacaqsınız.

Siz mebelsiz beton çuxurda gələcək fəlakətlərdən təhlükəsiz şəkildə çıxa bilsəniz də, şirkət sizin bunkeriniz üçün hər cür dəbdəbəli təmir işləri də təklif edir - əlbəttə ki, ayrıca qiymətə. Onlar, həmçinin təlim keçmiş mühafizəçilər və kamera sistemləri şəklində 24 saat təhlükəsizlik təklif edirlər və əgər qiyamət ssenarisi hərdən bunkerdən çıxmağa imkan verərsə, atış poliqonu və isti vanna kimi imkanlar da var.

Hyuston bunkeri

Hyuston bunkerinin sahibləri onun ən maraqlı tarixə sahib olduğunu iddia edirlər. Bu doğru olsa da, olmasa da kompleksin olduqca qəribə keçmişi olduğunu inkar etmək olmaz. Luis Kung adlı bir şəxs onu ​​1982-ci ildə “Westland Oil” şirkəti üçün təklif olunan qərargahın bir hissəsi kimi tikdi. Tikinti sahəsi yüksək səviyyədə təchiz edilmişdi - silahlı mühafizəçilər və hər şey var idi - buna görə də insanların çoxu Kung binasında nüvə silahına davamlı nəhəng bir bunkerin də olduğunu bilmirdi.

Kung bunkeri “Westland Oil” işçilərinin ailələrini (və təbii ki, Kungun özünü) böyük bir fəlakətdən xilas etmək üçün nəzərdə tutulmuşdu və üç ay ərzində 350 nəfəri yerləşdirmək üçün təchiz edilmişdi. Görünür, filtrasiya sistemləri, su çənləri və tibb müəssisələri kimi nüvə sığınacaqlarında tapılan adi şəraitə əlavə olaraq, Kung kompleksi pulemyot yuvaları və həbsxana kameraları ilə təchiz etdiyi üçün müxtəlif Mad Max tipli ssenarilərə də hazırlanıb. Bu layihədə hətta inzibati binanın adi hissələri gülləkeçirməz şüşə, qəza generatorları və digər müasir funksiyalarla təchiz edilib.

Kungun apokaliptik qorxuları heç vaxt baş verməsə də, bunkerin möhkəm konstruksiyası faydalı oldu. Bu struktur “Ike” qasırğası kimi fəlakətlərdən sağ çıxmaqla öz dəyərini sübut etdi.

Şanxay Kompleksi

Şanxayda nəhəng bir yeraltı bunkerin mövcudluğu haqqında hesabatların əksəriyyəti 2006-cı ilə aiddir. Şanxay Kompleksi bu siyahıda asanlıqla yer almağa layiq olan böyük bir mühəndislik uğurudur. Söhbət 200000 insanı iki həftəyə qədər yerləşdirə biləcək nəhəng milyon kvadratmetrlik nüvə bunker kompleksindən gedir. Bunker “Mile of tunel” vasitəsilə bir sıra binalara, ticarət mərkəzlərinə və şəhərin metro sisteminə birləşdirilib.

Ümumiyyətlə, Çinin iri şəhərlərində böyük miqyaslı bunker tikintisinin uzun tarixə malik olduğunu inkar etmək olmaz və təkcə Şanxayda Soyuq Müharibə dövründə çoxlu irimiqyaslı bunkerlər tikilib. Şanxay bunkerinin ölçüsü məlum olmasa da, onu başa düşmək üçün yalnız başqa bir böyük Çin şəhərinə - Pekinə baxmaq lazımdır, burada təxminən bir milyon insan şəhərin köhnə, unudulmuş nüvə sığınacaqlarında yaşayır.

Oppidum

Digər dəbdəbəli bunker kompleksləri yüksək səviyyəli xüsusiyyətlər və milyonçu sərvətlə doldurulsalar da, Çexiyadakı bu super təhlükəsiz kompleks daha da irəli gedib. Bu siyahıda gözlədiyiniz beşulduzlu nüvə bunker imkanlarına əlavə olaraq, Oppidumun yaşayış məhəllələri iki hissədən ibarətdir, burada siz öz dəbdəbəli yerüstü iqamətgahınızdan bir dəqiqədən qısa müddətdə yeraltı bunkerə keçə bilərsiniz.

Bütün struktur dağlarla əhatə olunduğundan və heç bir düşməni olmayan dinc ölkədə yerləşdiyindən, ilk növbədə onun hücuma məruz qalması ehtimalı azdır, lakin vəziyyət yerin altına keçməyi tələb edərsə, bu səviyyəli nəhəng bunkerin dünyada ən dəbdəbəli “qiyamət günü yaşayış yeri” olduğu bildirilir.Yeri gəlmişkən, o, həm də ən böyüyüdür, sahəsi 323000 kvadrat futdur. Kompleksdə spa, şərab zirzəmisi və hətta "imitasiya edilmiş təbii işıq" ilə gözəl bağ kimi şərait var. Dəbdəbəli kompleksi radioaktiv post-apokaliptik mutantların hücumlarından qorumaq üçün Oppidumda yüksək divarlar və sensorlardan tutmuş "avtomatlaşdırılmış müdafiə texnologiyasına" qədər ən müasir müdafiə sistemlərindən istifadə edilib.

Nubar Süleymanova, “İki sahil”