İsveç Günəş Enerjisi Assosiasiyasının (“Svensk Solenergi”) və Əmlak Sahibləri Təşkilatının (“Fastighetsägarna”) yeni hesabatına görə, İsveç Avropa İttifaqında eyni binada istehsal olunan və istehlak edilən günəş enerjisinə vergi tətbiq edən yeganə ölkədir.
“İki sahil” xəbər verir ki, bu, gücü 500 kVt-dan çox olan günəş qurğularına aiddir. Bu həddi aşdıqdan sonra istehsal olunan bütün elektrik enerjisindən, hətta şəbəkəyə verilməyən enerjidən də vergi tutulur.
NREP şirkətinin enerji ekspertlərinin sözlərinə görə, bu, böyük günəş layihələrini iqtisadi cəhətdən yararsız edir.
“Biz gücü qəsdən 500 kVt-a qədər məhdudlaşdırmağa məcburuq, baxmayaraq ki, damlarda 2500 kVt-lıq qurğular quraşdırmaq olar. Bu, absurddur, xüsusən də İsveçin iqlim ambisiyalarını bəyan etdiyini nəzərə alsaq”, - deyə ekspertlər qeyd edir.
NREP misal gətirir: 500 kVt-lıq bir qurğudan ildə təxminən 190 min kron (təxminən 18 min dollar) vergi tutulur. Bu, illik texniki xidmət xərclərindən demək olar ki, səkkiz dəfə çoxdur.
“Bu, bağçanızda pomidor yetişdirmək və onu hər dəfə yeyəndə vergi ödəməyə bənzəyir. Bu, məntiqsiz və ədalətsizdir”, - deyə “Svensk Solenergi”nin rəhbəri Anna Verner ölkənin vergi siyasətini kəskin tənqid edərək bildirir.
Hesabatda Almaniya, Niderland, Danimarka, İspaniya və Avstriya kimi ölkələrin, əksinə, bina daxilində istehsal olunan və istehlak edilən enerjini vergidən tamamilə azad etdiyi vurğulanır.
Avropa Komissiyası dəfələrlə Aİ-yə üzv dövlətləri yerlərdə günəş enerjisi istehsalı ilə bağlı qeyri-mütənasib vergiləri ləğv etməyə çağırıb. Yenilənmiş Bərpaolunan Enerji Direktivində açıq şəkildə bildirilir ki, bu cür elektrik enerjisi vergidən və inzibati maneələrdən azad edilməlidir.
Lakin İsveç əks istiqamətdə hərəkət edir. 2025-ci il yanvarın 1-dən elektrik enerjisi vergi dərəcəsi kVt/saata 49,3 ere (təxminən 0,047 dollara) qədər artacaq. 2026-cı ildən isə kiçik istehsalçılar üçün vergi güzəşti də ləğv ediləcək. Bu, ekspertlərin fikrincə, günəş panellərinin quraşdırılması üçün stimulları daha da zəiflədəcək və binaların böyük damlarının istifadəsiz qalmasına səbəb olacaq.
