31 oktyabr 2025 15:44
128

Diabet xəstələrində yaraların tez sağalmasını təmin edəcək metod tapılıb

Birləşmiş Ştatların Albani Universiteti və Nyu-York Universitetinin Qrossman Tibb Məktəbinin tədqiqatçıları diabet xəstələrində xroniki iltihabı yaradan və yaraların sağalmasını pozan əsas hüceyrə yolunu bloklamağın yolunu kəşf ediblər. Bu irəliləyiş həm 1-ci, həm də 2-ci tip diabetin zərərli təsirlərini mənbədə dayandırmaq üçün yeni bir terapevtik seçim təklif edə bilər.

“İki sahil” xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, tədqiqatçılar son işlərində diabetlə əlaqəli ağırlaşmalara əhəmiyyətli dərəcədə töhfə verdiyi bilinən və hüceyrədaxili zəncirvari reaksiyanı poza bilən kiçik molekullu bir dərman hazırlayıblar.

Albani Universitetinin Kimya departamentinin və RNT İnstitutunun əməkdaşı, tədqiqatın baş müəllifi Aleksandr Şextman bildirib: “Diabet üçün mövcud müalicələr xəstəliyin irəliləməsini yavaşlatmağa yönəlib; lakin onlar diabetin ağırlaşmasına səbəb olan əsas iltihabı aradan qaldırmır. Kəşfimiz gələcəkdə diabetin müalicəsi üçün perspektivli yeni bir yola işarə edir”.

Alim əlavə edib ki, nəticələr hər iki diabet növü üçün terapiyaların hazırlanması, eləcə də yeni müalicənin canlı heyvanlarda nə qədər yaxşı işlədiyini ölçə bilən markerlərin dizaynı üçün yol açır.

Diabet xəstələrində “inkişaf etmiş qlikasiya son məhsulları (AGEs)” kimi tanınan zərərli molekul növü bədənin toxumalarında toplanır. Bu molekullar “inkişaf etmiş qlikasiya son məhsulları üçün reseptor (RAGE)” adlanan hüceyrə səthi sensorunu aktivləşdirir və bu, öz növbəsində, hüceyrələrin içərisində “Diaphanous-1” (DIAPH1) adlı molekulyar strukturu hərəkətə keçirir.

Adətən, DIAPH1 normal hüceyrə funksiyalarını dəstəkləyir, lakin həddindən artıq stimullaşdırıldıqda, o, xroniki iltihaba, ürək-damar xəstəliklərinə və yaraların gec sağalmasına səbəb olur.

Tədqiqat qrupu struktur biologiyası üsullarından istifadə edərək RAGE reseptorunun DIAPH1-i necə aktivləşdirdiyini anlamaq üçün bir model qurub. Bu, onlara DIAPH1-də yolu asanlaşdıran bir bağlanma yerini müəyyən etməyə imkan verib.