Azərbaycanda Torpaq Məcəlləsinə və "Elektrik enerjisi istehsalında bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə haqqında" qanuna dəyişikliklər edilməsi planlaşdırılır ki, bu da kənd təsərrüfatı torpaqlarını kateqoriyalarını dəyişdirmədən və ilkin təyinatını məhdudlaşdırmadan bərpa olunan enerji mənbələri (BOEM) yerləşdirmək üçün ərazilər kimi təyin etməyə imkan verəcək.
“İki sahil” xəbər verir ki, bu barədə yenilənmiş "Milli Səviyyədə Müəyyənləşdirilmiş Töhfələr" (NDC 3.0) hesabatında qeyd edilib.
"Enerji sektoru Azərbaycan iqtisadiyyatında mühüm rol oynayır, ev təsərrüfatlarını, kommersiya strukturlarını və neft-qaz, kənd təsərrüfatı və sənaye də daxil olmaqla aparıcı sahələri elektrik enerjisi ilə təmin edir. Ölkədə elektrik enerjisi əsasən təbii qazdan istifadə edilməklə istehsal olunduğu üçün bu sektor istixana qazı emissiyalarının ən böyük mənbəyidir - ümumi həcmin təxminən 21 %-i.
Son iyirmi il ərzində enerji sektorunun emissiyaları mazutdan qaza keçid sayəsində azalıb. Azərbaycan elektrik enerjisinin əldə edilməsində kömürdən istifadə etmir. Bu da aşağı karbon izi təmin edir. Lakin səmərəliliyin artırılması potensialı və BOEM-in istifadəsinin genişləndirilməsi əhəmiyyətli olaraq qalır", - hesabatda vurğulanıb.
Sənayenin, nəqliyyatın və binaların elektrikləşdirilməsinin elektrik enerjisinə olan tələbatı artıracağı gözlənilir. Hesabata görə, enerji sistemi transformasiya olmasa bu, tullantıların artmasına səbəb olacaq, buna görə də NDC sektorun genişmiqyaslı modernləşdirilməsini nəzərdə tutur.
2035-ci ilədək əsas tədbirlər arasında ötürmə və paylama şəbəkələrinin modernizasiyası (hava elektrik verilişi xətlərinin gücləndirilməsi, yarımstansiyaların tikintisi, rəqəmsallaşdırma, "ağıllı şəbəkə"lərin tətbiqi); texniki itkiləri azaltmaq üçün şəbəkə idarəetmə mexanizmləri; bərpa olunan enerji mənbələri generasiyasının genişləndirilməsi - ilk növbədə günəş və sahil küləyi; böyük həcmdə bərpa olunan enerji mənbələrinin inteqrasiyası üçün uzunmüddətli enerji saxlama sistemlərinin (LDES) tətbiqi; açıq dövrəli qaz turbinlərinin və qazporşenli stansiyaların buxar-qaz qurğuları ilə əvəz edilməsi qeyd olunur.
"Prioritet isə günəş enerjisinin inkişafıdır. Sahil küləyi generasiyası potensial və iqtisadi səmərəlilik baxımından ikinci yerdədir. Dəniz külək enerjisi texnoloji tərəqqi və bazar parametrlərinin yaxşılaşması şərti ilə perspektivli istiqamət kimi nəzərdən keçirilir.
Azərbaycan öz iqtisadi strategiyalarını daxili dekarbonizasiya, o cümlədən "yaşıl enerji"nin ixracı planları ilə - həm elektrik enerjisi, həm də "yaşıl molekul"lar şəklində əlaqələndirir. Bu, dəniz külək parklarının inkişafını, elektrolizlərin quraşdırılmasını və müvafiq infrastrukturun modernləşdirilməsini əhatə edir. Artıq qalan enerji regional iqlim təşəbbüslərini dəstəkləyərək ixraca yönəldiləcək", - hesabatda qeyd edilib.
Eyni zamanda vurğulanır ki, NDC 3.0 hədəflərinə çatmaq üçün əhəmiyyətli investisiyalar tələb olunacaq. Buraya ilk növbədə bərpa olunan enerji mənbələrinə, həmçinin elektrik şəbəkəsi infrastrukturuna və günəş və külək güclərinin inkişafına investisiyalar daxildir. Bu investisiyalar qaz stansiyalarından bərpa olunan enerji mənbələrinə keçid sayəsində əməliyyat xərclərini tədricən azaltmağa imkan verəcək.
