Azərbaycanda güclü dövlət, vətəndaş-iqtidar birliyi fonunda tarixin arxivinə qarışan radikal müxalifətin son sığınacağı sosial media platformaları olub. Bu gün müşahidə etdiyimiz mənzərə bir zamanlar siyasi meydanlarda məğlub olmuş radikal müxalifətin virtual aləmin qaranlıq künclərində necə populizm şousuna düçar olmasının acınacaqlı mənzərəsidir. Onların fəaliyyəti “siyasi mübarizədən” çox sosial media alqoritmlərinin tələblərinə uyğunlaşdırılmış "populist blogerliyə" transformasiya olunub. Bu proses real siyasi fəaliyyətin tamamilə virtual imitasiya ilə əvəzlənməsinin bariz nümunəsidir.
Bu fenomenin əsas səbəbi Azərbaycanda yaranmış güclü vətəndaş-iqtidar birliyidir. Cəmiyyət dövlətin həyata keçirdiyi uğurlu daxili və xarici siyasəti, iqtisadi islahatları və ən əsası, ərazi bütövlüyünün bərpasını dəstəkləyir. Bu dəstək fonunda radikal müxalifətin cəmiyyətə təsir etmək üçün istifadə etdiyi köhnə metodlar – dağıdıcılıq, revanşizm və xarici təzyiqlərə güvənmək – tamamilə səmərəsiz hala gəlib. Onların populist ritorikası cəmiyyətin real problemləri ilə deyil, əsasən şəxsi məqsədlərlə bağlıdır və bu, cəmiyyətin gözündən qaçmır. Bu qruplar bu gün yalnız öz şəxsi ambisiyalarını təmin etməyə çalışırlar.
Radikal müxalifətin siyasi fəaliyyətinin virtual aləmə keçməsi onların real siyasətdən tamamilə uzaqlaşdığını göstərir. Onlar cəmiyyətin geniş təbəqələrini öz ideyaları ətrafında birləşdirmək qabiliyyətini itiriblər. Əvəzində, bu qruplar daha çox "likes", "shares" və "comments" toplamağa yönəliblər. Bu populizm isə çox vaxt sensasiyalı, qeyri-dəqiq və manipulyativ məlumatlara əsaslanır ki, bu da onların etibarlılığını daha da sarsıdır. Onların hər bir postu, hər bir canlı yayımı əslində real dünyadakı təsirsizliklərinin bir təzahürüdür.
Azərbaycanın mövcud siyasi landşaftında iqtidar-vətəndaş birliyi ölkənin milli maraqları ətrafında formalaşıb. 44 günlük Vətən Müharibəsi və antiterror tədbirləri bu birliyi daha da möhkəmləndirdi. Vətəndaşlar dövlətin ədalətli və prinsipial mövqeyinin şahidi oldular və bu, onların dövlətə olan inamını artırdı. Belə bir şəraitdə radikal müxalifətin şou xarakterli çıxışları yalnız bir qrup marjinal insan tərəfindən izlənilir və geniş ictimaiyyətdə heç bir rezonans doğurmur. Onların hər hansı bir çağırışı kütləni cəlb etmir. Cəmiyyət dağıdıcılıqdan deyil, quruculuqdan və inkişafdan danışır.
Güclü dövlətlərdə müxalifət siyasəti konstruktiv olmalı, alternativ proqramlar təqdim etməli və cəmiyyətə faydalı təkliflərlə çıxış etməlidir. Lakin Azərbaycanın radikal müxalifəti bu standartlardan çox uzaqdadır. Onlar sadəcə mövcud iqtidarı hər vəchlə tənqid etməyə, xaos və anarxiya yaratmağa çalışırlar ki, bu da cəmiyyətdə nifrət və ikrah hissi yaradır. Onların hər bir addımı, hər bir sözü ölkənin ümumi inkişafına qarşı yönəldilib. Onlar alternativ bir gələcək vizyonu təklif etmək əvəzinə yalnız keçmişin xəyalları ilə yaşayırlar.
Geosiyasi hadisələr fonunda radikal müxalifətin fəaliyyəti onların milli maraqlar ətrafında birləşmək qabiliyyətindən məhrum olduqlarını bir daha sübut edir. Onlar sülh prosesini dəstəkləmək əvəzinə, bəzən prosesə mane olmağa çalışırlar ki, bu da onların destruktiv xarakterini bir daha ortaya qoyur. Nəticədə, radikal müxalifət sadəcə bir tarixi arxivə çevrilib və onların sosial media populizmi bu reallığın virtual bir əksidir. Onların sosial media fəaliyyəti bu gün yalnız özlərinin və azsaylı izləyicilərinin şəxsi problemlərini müzakirə etmək üçün istifadə etdiyi bir platformadır. Real siyasət vətən-dövlət birliyi fonunda inkişaf edir, radikallar isə yalnız öz şoularını davam etdirməyə çalışırlar. Bu, Azərbaycanın gələcəyini şəkilləndirən fundamental bir fərqdir. Onlar nəinki siyasətçi, hətta bloger kimi də uğursuzluğa düçar olurlar. Onların səsləri real dünyada eşidilmir. Bu səbəbdən də onlar virtual aləmə sığınaraq orada özlərini təsdiqləməyə çalışırlar. Bu, onların siyasi iflasının ən bariz əlamətidir.
Tural İsmayılov,
Analitik, tədqiqatçı
