04 oktyabr 2024 02:26
155

3,6 min il yaşı olan kefir pendiri tapılıb

Çinli paleogenetiklər Sincan-Uyğur muxtar bölgəsindən olan məşhur Tarim mumiyalarından bəzilərinin kefir pendiri ilə örtüldüyünü və bunun mayalanmış süd məhsulunun mövcudluğunun ən qədim nümunəsi olduğunu müəyyən ediblər. Alimlər “Cell” jurnalında dərc olunan məqalədə yazırlar ki, yeni kəşf kefir pendirinin iki "vətəni" olduğunu göstərir - Qafqaz və Çinin şimal-qərb bölgələri.

Kəşf “CAS”ın Onurğalılar Paleontologiyası və Paleoantropologiyası İnstitutunun professoru Fu Qiaomeinin rəhbərlik etdiyi bir qrup çinli paleogenetik tərəfindən iyirmi il əvvəl Tarim mumiyasında cəsədin səthində və digər hissələrdə aşkar edilmiş sirli ağ örtüyü tədqiq edərkən müəyyən edilib.

Elm adamları uzun müddətdir ki, lövhənin müəyyən süd məhsullarının izlərini əks etdirdiyini güman etsələr də, lakin onların təbiəti arxeoloqlar və tarixçilər üçün sirr olaraq qalırdı. Paleogenetiklər bu suala cavab tapmaq üçün ağ materialın kiçik hissələrindən DNT fraqmentləri çıxardılar, strukturu deşifrə etdilər və müxtəlif süd məhsullarında yaşayan heyvanların və mikrobların genomlarının quruluşu ilə müqayisə etdilər.

Təhlillər göstərib ki, onların arxeoloq həmkarlarının tapdıqları şey həqiqətən də inək və keçilərin südündən hazırlanmış süd məhsuludur. Eyni zamanda, alimlər bu nümunələrdə bu gün Qafqazda və digər bölgələrdə kefir pendirinin müxtəlif sortlarının istehsalında fəal şəkildə istifadə olunan “Lactobacillus kefiranofaciens” və “Pichia kudriavzevii” növlərinə aid bakteriyaların DNT fraqmentlərini aşkar ediblər.

Professor Fu Qiaomei və onun həmkarlarının fikrincə, qədim pendirin rekord yaşı - 3,6 min il - bu, kefir pendirinin hazırlanması ənənələrinin Avrasiyanın ən azı iki müxtəlif bölgəsində yarandığını və sonradan qonşu bölgələrə yayıldığını göstərir.

Nubar Süleymanova, “İki sahil”