Tələbatın zəif olması və davamlı təklif artımı ilə neft bazarı yeni ildə ciddi bir tədarük pozulması olmazsa, əhəmiyyətli profisitlə üzləşəcək.
Beynəlxalq Enerji Agentliyi (BEA) Oktyabr Neft Bazarı Aylıq Hesabatında proqnozlaşdırıb ki, neft bazarı yeni ildə böyük profisitlə üzləşəcək.
Qlobal neft tələbinin 2024-cü ildə sutkada 900 min bareldən bir qədər az olması, 2025-ci ildə isə təxminən 1 milyon barelə qədər artacağı gözlənilir ki, bu da 2022-2023-cü illərdə pandemiyadan sonrakı dövrdə müşahidə olunan 2 milyon barel artımdan sonra kəskin yavaşlama deməkdir.
“Qlobal neft tələbatı 2024-cü ilin üçüncü rübündə illik 680000 barel artdı. Bu, gözləniləndən aşağı və Çin iqtisadiyyatının tam tənəzzüldə olduğu 2022-ci ilin dördüncü rübündən bəri ən yavaş temp idi. Müvafiq olaraq 2024-cü ildə orta hesabla 860000 barel qlobal tələb artımını görürük ki, bu da keçən ayın hesabatından 40000 barel azdır”, - deyə BEA bildirib.
Çinin neft tələbatı gözləntilərin altında qalır və bu, ümumi artıma əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir. BEA-nın məlumatına görə, Çinin töhfəsinin 2024 və 2025-ci illərdə qlobal artımın təxminən 20%-ni təşkil edəcəyi gözlənilir, halbuki 2023-cü ildə bu rəqəm təxminən 70% idi.
"İqtisadiyyat üçün bu yaxınlarda elan edilmiş hökumət stimul paketlərinin yüksəliş trayektoriyasının bərpasını dəstəkləyəcəyi gözlənilir, lakin ümumi təsirin məhdud olacağı ehtimal edilir və biz neftə tələbatın hər hansı bir artımının böyük ölçüdə neft-kimya xammalı məhsullarının artımından asılı olacağını təxmin edirik", - BEA əlavə edib.
Qlobal neft tədarükü
Sentyabrda qlobal neft tədarükü gündə 640 min barel azalaraq 102,8 milyon barelə düşüb. Liviyanın siyasi bataqlığı ölkənin neft hasilatını və ixracını pozdu, Qazaxıstan, Norveç və Kanada kimi digər iri hasilatçılarda isə yataqlarda aparılan təmir işləri hasilatı azaltdı.
Oktyabrın əvvəlində İsrail ilə İran arasında gərginliyin artması İranın ixracına təsir edən daha geniş Yaxın Şərq münaqişəsi ilə bağlı qorxuları artırdığından neft qiymətləri yüksəldi. Bununla belə, Liviyanın siyasi mübahisəsinin həlli, ABŞ-ın körfəz sahillərindəki qasırğalardan cüzi istehsal itkiləri və zəif istehlak tələbatı bazarları sabitləşdirməyə kömək etdi.
Planlaşdırılmamış hər hansı əlavə fasilələr istisna olmaqla, qlobal neft tədarükünün artımının 2024-cü ilin son rübündə sutkada 660 min barel artaraq 102,9 milyon barelə çatacağı proqnozlaşdırılır ki, bu da ötən ayın hesabatından bir qədər aşağıdır.
Oktyabrın 2-də OPEK+ alyansı yüksək səviyyəli nümayəndələri bəzi üzvlərin həddindən artıq hasilatını kompensasiya etmək üçün əlavə ixtisarlara ehtiyac olduğunu vurğulayaraq, cari neft hasilatı siyasətini saxlamaq qərarına gəliblər. BEA-nın məlumatına görə, OPEK+ alyansı 2024-cü ildə hasilat müqaviləsində sutkalıq hasilatın 820 min barel olacağını qəbul edib.
Nubar Süleymanova, “İki sahil”
