Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev martın 13-də Bakı Qlobal Forumu çərçivəsində «Euronews» televiziyasına müsahibə verib. Ölkəmizin başçısı müsahibədə vurğulayıb ki, indi dünya nizamı artıq əvvəlki formasında mövcud deyil və yeni qaydaların müəyyənləşdirilməsi prosesi gedir. Yəni, beynəlxalq ictimaiyyət hələ də yeni qarşılıqlı əlaqə konfiqurasiyasını tam müəyyən edə bilmir.
Prezident müsahibəsində bu məsələyə toxunaraq bildirib ki, ölkələr artıq beynəlxalq hüquqa və xarici yardımlara arxalanmadan, öz daxili imkanlarına güvənməlidirlər: « Azərbaycan beynəlxalq hüququn selektiv tətbiqinin qurbanı olsa da, məhz daxili resurslarına əsaslanaraq öz inkişaf yolunu müəyyənləşdirib və bu, gələcək üçün də önəmli model olacaq.» O da məlumdur ki, qlobal transformasiya dövründə beynəlxalq təşkilatların təsir gücü getdikcə azalır. Prezident İlham Əliyevin də qeyd etdiyi kimi, bəzi beynəlxalq təsisatlar ya öz zəifliyini nümayiş etdirir, ya da tamamilə fəaliyyətsiz hala düşüblər. Bu səbəbdən də ölkələr beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində əməkdaşlıqdan daha çox ikitərəfli münasibətlərə üstünlük verməyə başlayırlar. Gələcəkdə baş verəcək hadisələr bu tendensiyanın hansı istiqamətdə inkişaf edəcəyini müəyyən edəcək. Bəli, məhz müsahibədə vurğulandığı kimi, indi elə bir dövr gəlib ki, hər bir dövlət öz gücünə arxalanmalıdır. Əks halda nizamı pozulmuş bu dünyada yalnız haqq və ədalətə güvənmək ciddi təhlükələr yarada bilər.
Bu, bir reallıqdır ki, Cənubi Qafqaz regionu həmişə özünün gərginliyi ilə seçilib. Çünki müxtəlif beynəlxalq güclərin barışmaz maraqları daha çox münaqişə ocaqlarının burada mövcud olmasını şərtləndirib. Lakin 2020-ci ilin sentyabrın 27-də başlayan Vətən müharibəsindəki tarixi Zəfərimizdən sonra Cənubi Qafqaz bölgəsinin münaqişə potensialı əhəmiyyətli dərəcədə azaldı. Belə ki, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyev postmüharibə dövründə tarixdə ilk dəfə olaraq regionun təhlükəsizlik arxitekturasını yaratdı.
Məlumdur ki, tarixən Cənubi Qafqazda regional təhlükəsizlik sisteminin qurulması üçün dəfələrlə cəhdlər edilib. Lakin heç vaxt uğurlu nəticələr əldə olunmayıb. Məhz Azərbaycan öz torpaqlarını işğaldan azad etdikdən sonra regionda sülh və təhlükəsizlik üçün real imkanlar yaranıb. 2020-ci ilə qədər dövlətimiz keçmiş münaqişə vəziyyətini dinc vasitələrlə həll etmək üçün qətiyyətli mövqe sərgiləyirdi. Ötən 17 ildə Prezident İlham Əliyev Ermənistana və onun havadarlarına təsir göstərmək üçün ayrı-ayrı beynəlxalq təşkilatlara çağırışlar edirdi. Lakin bu çağırışlara diqqət yetirən yox idi. Əksinə, bildirilirdi ki, guya münaqişənin hərbi həll yolu yoxdur. Bununla da onlar münaqişəni uzatmaqla Ermənistana işğal etdiyi Azərbaycan torpaqlarında möhkəmlənməyə şərait yaradırdılar.
Təbii ki, Prezident İlham Əliyev nəticəsiz danışıqları sonsuzluğa qədər davam etdirməyəcəyini bildirirdi və belə də oldu. Özünü tam cəzasızlıq şəraitində hiss edən Ermənistanın növbəti təxribatlarının qarşısı alınmaqla yanaşı, torpaqlarımızın işğaldan azad olunması əməliyyatlarına da başlandı və 44 gün ərzində erməni işğalının nəticələri əhəmiyyətli dərəcədə aradan qaldırıldı. 2023-cü ilin sentyabrın 19-da isə birgünlük lokal antiterror tədbirləri nəticəsində Qarabağdakı terrorçu və separatçı xuntanın ləğvi gerçəkləşdirildi. Beləliklə, Azərbaycan Ordusu öz qüdrətini, Ali Baş Komandan İlham Əliyev isə öz iradəsini, əsl sərkərdəlik bacarığını bütün dünyaya nümayiş etdirdi.
Bununla da Azərbaycan MDB məkanında öz ərazilərini məhz beynəlxalq normalara uyğun olaraq işğaldan azad edən, separatizmin kökünü kəsən ilk dövlət oldu. Nəticədə əvvəldə qeyd etdiyimiz kimi, Azərbaycan Cənubi Qafqaz regionunda yeni geosiyasi konfiqurasiya formalaşdırdı. Ən başlıcası isə Prezident İlham Əliyev dövlətin və xalqın məğlub obrazını da tamamilə dəyişdi. Bu gün artıq dünyada ərazi bütövlüyünü bərpa etmiş qalib Azərbaycan dövlətinin və qalib Azərbaycan xalqının örnək olan nümunəsi var. Məhz güclü Azərbaycan haqlı olaraq postmüharibə dövründə Ermənistanı sülhə məcburetmə taktikası ilə küncə sıxışdırdı.
Azərbaycan dövləti ərazilərini işğaldan azad etdikdən və ərazi bütövlüyünü təmin etdikdən sonra bölgədə yeni reallıqlar formalaşdı. Artıq bu reallığı dəyişəcək güc mövcud deyil. Çünki burada şərtləri diktə edən bizik. Xüsusilə qürurverici haldır ki, Azərbaycan Prezidenti dünyanın ümumi vəziyyətinə təsir etmək gücündə olan dövlət başçıları ilə eyni sıradadır. Ölkəmizin hazırkı nüfuzu və mövqeyi həm tarixi Qələbəmizi və həm də ümumilikdə milli maraqlarımızı inamla qorumağa imkan verir.
Bu gün Fransa başda olmaqla kollektiv Qərb Cənubi Qafqazda yenidən gərginlik ocaqları yaratmağa çalışır. Lakin onların regiona müdaxilə etmələrinə imkan verən münaqişə amili artıq mövcud deyil. Ona görə ki, Prezident İlham Əliyevin siyasi uzaqgörənliyi, böyük diplomatik bacarığı sayəsində ölkəmizə qarşı qərəzli siyasi mövqelərin formalaşdırılması cəhdləri tam fiaskoya uğrayıb. Prezidentimizin də vurğuladığı kimi, hazırda Azərbaycan Ordusu 2020-ci ildəkindən daha da güclüdür. Bu güc anti-Azərbaycan qüvvələr üçün bir kabusdur. Çünki müasir dövrdə hüququn gücü yox, gücün hüququ keçərlidir. Azərbaycan Ordusunun bugünkü gücü həm də dövlətimizin siyasi-diplomatik uğurlarının qarantı rolunda çıxış edir.
Hazırkı dövrdə dünya sabitlikdən çox xaosa doğru gedir. Münaqişələr artır, qlobal siyasi və iqtisadi balans dəyişir. Bütün bunlara rəğmən Azərbaycan Prezidenti isə realist yanaşma sərgiləyərək Azərbaycanın milli maraqlarına uyğun siyasət yürüdür. Sülh sazişləri olmadan sabitliyin mümkün olmadığını, beynəlxalq təşkilatların zəiflədiyini və ölkələrin öz taleyinin sahibi olduğunu qəbul etmək lazımdır. Geosiyasi transformasiya hələ yenicə başlayıb və yaxın illər bu prosesin hansı istiqamətdə inkişaf edəcəyini göstərəcək. Mühüm olan, baş verən dəyişikliklərə uyğun strategiya formalaşdırmaq və milli maraqları prioritet tutmaqdır. Bu mühüm geosiyasi tendensiyanı ölkəmizin başçısı uğurla davam etdirir.
Eyni zamanda, Prezident İlham Əliyev bütün geosiyasi hədəflərinə böyük hərbi-siyasi gedişlər etməklə çatmağı bacarır. Xüsusilə Ermənistan üzərindən ölkəmizə qarşı qurulan bütün təhlükəli oyunların qarşısı alınır. Bir sözlə, bu gün Prezident İlham Əliyevin qarşıya qoyduğu ümummilli hədəflər dövlətimizi daha da güclü etməklə onun beynəlxalq proseslərə təsir imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə genişləndirir.
Elçin Zaman, «İki sahil»