Şərqdə və müsəlman dünyasında ilk demokratik dövlət
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (AXC), 28 May 1918-ci ildə yaradılmış və Şərq dünyasında ilk demokratik respublika olaraq tarixə düşmüşdür. Bu, yalnız Azərbaycan xalqı üçün deyil, bütün müsəlman Şərqi üçün böyük bir tarixi nailiyyət idi. AXC-nin yaranması, milli suverenliyə doğru atılmış cəsarətli bir addım idi və regionda demokratik dəyərlərin inkişafına yol açdı.
Şərqin ilk demokratik, hüquqi, dünyəvi Parlament Respublikası
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti yalnız demokratik deyil, həm də hüquqi və dünyəvi əsaslara söykənən ilk parlament respublikası idi. Bu, din və dövlət işlərinin ayrıldığını, qanunun aliliyinin və vətəndaş hüquqlarının qorunduğunu nümayiş etdirirdi. AXC-nin qurucuları, müasir dövlətçilik prinsiplərini tətbiq edərək, Azərbaycanın gələcək inkişafı üçün möhkəm zəmin yaratdılar.
"Müstəqilliyi qorumaq, saxlamaq o müstəqilliyi əldə etməkdən qat-qat çətin bir vəzifə idi." – Heydər Əliyev
Ulu Öndər Heydər Əliyevin bu sözləri, Azərbaycanın müstəqillik uğrunda mübarizəsinin dərin mənasını əks etdirir. 1918-ci ildə qazanılan müstəqillik qısa ömürlü olsa da, bu ideya sonrakı illərdə xalqın ruhunda yaşadı və 1991-ci ildə yenidən bərpa edildi. Müstəqilliyin qorunması və inkişaf etdirilməsi üçün göstərilən səylər, Azərbaycanın müasir dövründə də davam edir.
Konstitusiya Aktı
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin əsas sənədlərindən biri də onun Konstitusiya Aktı idi. Bu akt, dövlətin demokratik və hüquqi əsaslarını müəyyən edirdi və vətəndaşların bərabərliyini, azadlığını təmin edirdi. AXC-nin qanunvericilik sistemi, müstəqil Azərbaycanın hüquqi ənənələrinin formalaşmasında mühüm rol oynadı.
Üçrəngli Bayrağın rəsmi qəbulu
Azərbaycanın müstəqillik rəmzlərindən biri olan üçrəngli bayraq, ilk dəfə rəsmi qaydada Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisinin sessiyasında qaldırılmışdır. Bu, milli dövlətçiliyimizin bərpası istiqamətində atılmış tarixi bir addım idi və Azərbaycanın müstəqillik simvolu kimi tanınmasına kömək etdi.
Heydər Əliyev: "Müsəlman Şərqində İlk Demokratik Cümhuriyyətin yaranması"
Ulu Öndər Heydər Əliyevin qeyd etdiyi kimi, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranması təsadüfi deyildi. Bu, xalqımızın XIX əsrin sonu və XX əsrin əvvəllərində milli azadlıq uğrunda apardığı mübarizənin nəticəsi idi. Ziyalılar, mütəfəkkirlər və qabaqcıl şəxsiyyətlər xalqda milli şüurun oyanmasına və müstəqil dövlətin qurulmasına töhfə verdilər.
Təminatlı inkişaf
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qısa müddət ərzində də olsa, iqtisadi, mədəni və siyasi sahələrdə əhəmiyyətli işlər görmüşdür. Müasir Azərbaycan Respublikası da bu ənənələri davam etdirərək, Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında davamlı inkişaf modelini həyata keçirir.
Prezident İlham Əliyev: "Xalq Cümhuriyyətinin yaradılması tarixi hadisə idi"
Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılması tarixi hadisə idi. Çünki ilk dəfə olaraq müsəlman aləmində demokratik respublika yaradılmışdı." Bu, Azərbaycan xalqının qürur duyacağı bir mirasdır və müasir dövrdə də bu dəyərlər qorunub inkişaf etdirilir.
Qısa ömürlü, lakin tarixi izlər qoyan dövlət
AXC yalnız 23 ay mövcud olsa da, bu qısa müddət ərzində demokratik institutların yaradılması, milli ordunun təşkili, qadın hüquqlarının təmin edilməsi kimi tarixi işlər həyata keçirilmişdir. Bu, Azərbaycanın dövlətçilik ənənələrinin davamı üçün əsas oldu.
28 May – Azərbaycanın müstəqillik günü, yalnız keçmişə baxış deyil, eyni zamanda gələcəyə doğru atılan addımların motivasiyasıdır. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin mirası, bugünkü müstəqil və güclü Azərbaycanın təməl daşıdır. Bu tarixi gün, milli birlik və dövlətçilik ideallarımızı daha da möhkəmləndirir.
Abbas Pənahov,
Yeni Azərbaycan Partiyası Nəsimi rayon təşkilatının sədr müavini
