Hər bir xalqın tarixi-mədəni irsi və şəhərləri onun mənəvi varlığının, mədəni kimliyinin ayrılmaz hissəsidir. Azərbaycan üçün Ağdam şəhəri yalnız tarixi və coğrafi mövqeyi ilə deyil, həm də mədəniyyəti, sənətkarlığı və tarixi hadisələri ilə böyük əhəmiyyətə malikdir. 20 Noyabr – Ağdam Şəhəri Günü isə bu şəhərin zəngin tarixini, mədəni irsini və inkişaf yolunu qeyd etmək məqsədi ilə təsis edilmişdir. Bu gün Azərbaycan xalqının Ağdam şəhərinə olan sevgisinin və diqqətinin simvolik ifadəsi hesab olunur.
Ağdam şəhəri Azərbaycanın Qarabağ bölgəsinin qədim yaşayış məskənlərindən biridir. Tarixi mənbələr göstərir ki, Ağdam ərazisi minilliklər boyunca müxtəlif sivilizasiyaların mərkəzi olmuşdur. Şəhər, xüsusilə XIX əsrdə, iqtisadi və mədəni baxımdan sürətlə inkişaf etmişdir. Sovet dövründə Ağdam sənaye və kənd təsərrüfatı mərkəzi kimi tanınmışdır və bölgənin mühüm ticarət, mədəni və inzibati mərkəzi olmuşdur.
1990-cı illərdə isə Ağdam şəhəri Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalı altında qalaraq böyük dağıntılara məruz qalmışdır. Bu hadisələr Ağdamın tarixi memarlıq abidələrinə və şəhər infrastrukturuna ciddi ziyan vurmuşdur. Buna baxmayaraq, Ağdamın mədəni irsi və tarixi önəmi Azərbaycan xalqının yaddaşında canlı olaraq qorunmuşdur.
Ağdam şəhəri Azərbaycanın mədəniyyət xəritəsində xüsusi yer tutur. Tarixi boyunca şəhər teatr və musiqi sənətinin mərkəzi olmuş, müxtəlif folklor nümunələri və milli ənənələr burada yaşadılmışdır. Ağdam musiqi məktəbləri, teatr truppaları və mədəniyyət evləri bölgənin zəngin incəsənət həyatının formalaşmasında böyük rol oynamışdır. Xalq arasında sevilən muğam sənəti və digər milli musiqi nümunələri də məhz bu ərazidə formalaşmışdır.
Şəhərin mədəni irsi yalnız musiqi və teatrla məhdudlaşmır. Ağdam həm də qədim memarlıq abidələri ilə tanınırdı. Bu abidələr arasında məscidlər, karvansaraylar və tarixi ticarət mərkəzləri xüsusilə diqqət çəkirdi. İşğaldan sonra bərpa işləri ilə yanaşı, mədəniyyət sahəsinin yenidən canlandırılması istiqamətində də ciddi tədbirlər görülür.
Ağdamın azad edilməsindən sonra Azərbaycan dövləti şəhərin bərpası və yenidən qurulması istiqamətində genişmiqyaslı layihələr həyata keçirir. Bu layihələr infrastrukturun bərpası, yeni yaşayış massivlərinin tikintisi, yolların və ictimai obyektlərin qurulmasını əhatə edir. Şəhərin bərpası eyni zamanda iqtisadi inkişafın təkan verilməsi, turizm imkanlarının artırılması və mədəni irsin qorunmasını da nəzərdə tutur.
Ağdam şəhəri yenidən iqtisadi və mədəni mərkəzə çevrilmək potensialına malikdir. Bu baxımdan şəhərin bərpası və inkişafı yalnız yerli əhalinin rifahını artırmaqla kifayətlənmir, həm də Azərbaycanın ümumi inkişaf strategiyasına mühüm töhfə verir. Hər il 20 Noyabr – Ağdam Şəhəri Günü münasibətilə keçirilən tədbirlər bu şəhərin həm tarixi əhəmiyyətini, həm də gələcək perspektivlərini ön plana çıxarır.
Ağdamın gələcək inkişafı Azərbaycanın region siyasətində də xüsusi rol oynayır. Şəhərin bərpası və sosial-iqtisadi inkişafı, həmçinin mədəniyyət və turizmin təşviqi bu ərazinin strateji əhəmiyyətini artırır. Yerli əhali üçün yeni iş imkanlarının yaradılması, təhsil və səhiyyə infrastrukturunun inkişaf etdirilməsi şəhərin cəmiyyət üçün cəlbedici mərkəzə çevrilməsinə şərait yaradır.
Şəhər günü – 20 Noyabr – həm də vətənpərvərlik, milli birlik və tarixi yaddaşın qorunması kimi dəyərlərin təbliğinə xidmət edir. Bu gün Ağdamın yalnız tarixi şəhər olduğunu xatırlatmaqla kifayətlənmir, eyni zamanda onun gələcək inkişafının planlaşdırılması və təşviqinə də diqqət çəkir.
20 Noyabr – Ağdam Şəhəri Günü, Azərbaycanın zəngin tarixi və mədəni irsini qeyd edən, həmçinin gələcək inkişaf perspektivlərinə diqqət çəkən önəmli gündür. Ağdam yalnız tarixi və mədəniyyət simvolu deyil, həm də Azərbaycan xalqının iradəsi, vətənpərvərliyi və birlik nümayişinin göstəricisidir. Şəhərin bərpası, mədəni və sosial inkişafı, həm yerli əhali, həm də bütün Azərbaycan üçün əhəmiyyətlidir.
Fidan Əliyeva,
YAP Xətai rayon təşkilatının əməkdaşı
