Körpələr dünyaya göz  açdığı zaman sıxıb saxladığı balaca yumruğuna anasının barmağı toxunur,  bu əslində ananın  övladına  öz varlığını duyurmasıdır.  Bunun nəticəsidir ki, övladınız sonralar da  o dəstəyi, təsəllini, o hissləri yaşamaq  istəyir. Ananın bu yumruğu açması o deməkdir ki, yığılan nə çətinliyin, ağrıların varsa, mən sənə hər zaman kömək edəcəyəm. 

İlk dəfə iməkləyəndə, addım atanda  gülərək valideynlərinə tərəf  qaçan  körpənin sevinci, ilk dəfə  yemək bişirəndə keçirdiyi  duyğunu  anası ilə paylaşan qız,  ilk dəfə dava edib, özünü qəhrəman kimi  hiss edən, bununla qürur duyan  oğlanın   atası ilə  təlaşlı söhbəti...

Hər deyiləsi söz içdə saxlandıqca yığılar, sonda  kitab yaranar. Oxunulmayan, toxunulmayan və rəfin bir gözündə saralıb, unudulan kitab səhifələri.

Qocalığı yaşamaq hər kəsə nəsib olmasa da, hər birimiz  zamanında uşaq  olmuşuq.  Həmin yaşda keçirilən hisslər haqqında empati qurmaq  o qədər də çətin olmamalıdır.

Adi zarafata, hərəkətə gülümsəməsi, bizə asan gələnin ona çətin gəlməsi,   hər şeyə rahat şəkildə inanması, saflığı,  “cızdan” qorxması  bizə yaxşı tanışdır.

Təbii  ki, uşaqlıq məsumiyyəti daim bizimlə qalmır. Ömrümüzün hansısa çağında bizimlə vidalaşır. Bu məqam hər kəsdə bir zamana təsadüf edir.

Uşaq yaşlarında  adi küləkdən belə qoruduğumuz övladlarımıza  hər zaman diqqətli və ehtiyatlı yanaşmalıyıq. Yoxsa o adi külək sonradan qasırğaya, burulğana çevrilər. Bizdən  alar onu.  Heç nəyi sonralara saxlamayın. Gec ola bilər.

Unutmayın ki, bu həyatda övladınızın  sağlamlığından, varlığından  dəyərli heç nə yoxdur. 

Onunla zaman keçirin, problemlərini dinləyin, söhbətləşin. Onunla böyük kimi danışın, davranın. Ona hörmət etdiyinizi büruzə verin. Ən əsası da onun varlığının sizin üçün dəyərli olduğunu ona hiss etdirin.

Hər məqamdan ötrü onu danlamayın, acılamayın. Çünki bu xırda da olsa  iz qoyur, boşluq açır. Sonralar o boşluqlar uçuruma çevrilir.  Sonda isə  balaca bədənində dolmuş ürəklə o uçurumdan yuvarlanır. Bu isə  faciə, həzin sondur. Övladınız üçün bu sonluğu cızmayın.

Uşağın təlim-tərbiyəsi valideynlərə, müəllimə əmanət olunub. Yəni,bu uşaq sizə bir əmanətdir, töhfədir. Əmanətə laqeyd yanaşmaq, diqqət etməmək, dəyər verməmək nə dərəcədə düzgündür.

Əslində intihar son məqamdır. Buna qədər bir neçə pillə var. Valideyn bu pillənin  sonuncusunun fərqində olmamalıdır. Diqqət yerində olarsa,  bu narahatlıq elə ilk pillədən özünü  büruzə verərdi. İntihar təkcə bədənin deyil, hisslərin, ruhun, psixologiyanın, özündən yığdığı bütün mənfiliklərin   intiharıdır, sonudur. Bu məqama gətirmək üçün bir səbəb  kifayət deyil. Səbəblər lazımdır.  Cəm halına gəlməsinə yol verməyin, tək halındaykən o səbəbləri yox edin. Öldü, getdi. Onunla bağlı sonra yoxdur. Geriyə qalan soyuq məzar və çərçivəli şəkillər olur. Sizi onlar  təsəlli edə bilməz, övladı əvəz edə bilməz.

Sonradan özünüzü günahlandırmayın. İndi günahlandırın. Əlac qılın, çarə tapın. Onlarla ünsiyyət qurun.  Sevginizi, qayğınızı, diqqətinizi hiss etsin. Onun varlığının valideyni üçün gərəkli olduğunu hiss etdirin. Səhvlərini bağışlayın.  Allah bəndələrinin günahını bağışlayırsa, biz nə çarəyik ki, bir-birimizin səhvini bağışlamayaq. Ona qarşı qəzəb, əsəb sərgiləməyin, kövrək qəlbi, məsum hissləri bunu qaldıra bilməz axı?

Qarşınızda  günahkar kimi durub,  gözlərinin yaşla dolması, dodaqlarının titrəməsi, “bir də olmayacaq”,  “bağışla”, “əsəbləşmə” deyərək sizi sakitləşdirməyə çalışması  insanı  nə qədər duyğulandırır. Heç nə onun sağlığından, sağlamlığından dəyərli  ola bilməz. Hər gün əla qiymətlər almaq onu yaxşı övlad etmir. Birinci, siz yaxşı valideyn olun, onun məktəbdəki problemləri, dostları, əyləncələri ilə maraqlanın.

Onu güldürən, ağladan hər şeydən xəbərdar olun. Sevincinə şərik, dərdinə həmdərd olun. Elə ilk səhvində onu “künclə” cəzalandırmayın. Küncə çevirdiyiniz təkcə onun üzü deyil, arzusu, ümidi, qüruru, sevgisidir. Əslində, siz belə edərək onun mənəvi aləmini dağıdırsınız.

“Ağıllı telefonları”  əllərinə verib, onları ağılsızlığa doğru yollamayın. Qoyun  bunun üçün sizdən  bir az küssün, incisin, danışdırmasın. Yemək belə yeməsin. Amma smartfon qarşılığında istədiklərinizi elətdirməyin. Smartfon hədiyyə, priz   deyil ki, onunla da mükafatlandırasınız.

Hər nə olursa  olsun,  övladlardan əziz tutmayın. İçinizdə   onlara qarşı həmişə  inam və güvəniniz olsun. Sizin sevginiz, diqqətiniz qədər körpələrinizi heç nə xoşbəxt edə bilməz.

Yaqut Ağaşahqızı, “İki sahil”