Təməlində milli maraqlar, qardaşlıq, güclü, dəyişilməz iradə dayanan bu birliyi möhkəmləndirən aktiv, çevik siyasət dünya diplomatiyasının tərkib hissəsi olmaqla, böyük əhəmiyyət daşıyır
Bu birliyin Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayını keçirməklə soydaşlarımızın həmrəyliyini təmin edən ulu öndər Heydər Əliyev bu təşəbbüsü ilə türk dünyası birliyinin də təməlini qoydu. Sonrakı illərdə keçirilən Dünya Azərbaycanlılarının qurultayları, Türkdilli dövlətlərin və topluluqların X dostluq, qardaşlıq və əməkdaşlıq qurultayı (Ankara), Bakıda təşkil olunan Azərbaycan və türk diaspor təşkilatlarının I Forumu, Türkdilli dövlət və cəmiyyətlərinin XI dostluq, qardaşlıq və əməkdaşlıq qurultayı türkdilli dövlətlər arasındakı münasibətləri gücləndirdi, soy-kökü eyni mənbədən qaynaqlanan, oxşar mədəniyyətə, tarixə malik ölkələri bir məqsəd naminə birləşdirdi.
Müxtəlif vaxtlarda keçirilməsinə baxmayaraq ölkəmizdə təşkil olunan tədbirlər sübut etdi ki, Azərbaycan bütünlükdə türkdilli dövlətlərin əməkdaşlıq mərkəzinə çevrilib. Ölkəmizin türk dünyası birliyindəki həlledici rolu artır, vahid məqsəd, amal uğrunda görülən işlər yeni keyfiyyət mərhələsinə qədəm qoyur. Türkdilli Dövlətlər Birliyinin yaradılmasının zəruri, elmi, ideoloji, hüquqi əsaslarının əks olunduğu konsepsiya da bu tədbirlərdə irəli sürülən təkliflər əsasında formalaşdı. Türkdilli dövlətlər arasında münasibətlərin yüksələn xətlə inkişafı, KİV-lər arasında əlaqələrin qurulması, ümumi maraq və mənafelər naminə fəaliyyətin zərurətə çevrilməsi kimi amillər zamanın tələbi kimi aktuallaşdı.
2008-ci ildə Bakıda təşkil olunan Türkdilli Ölkələrin Xəbər Agentlikləri Birliyi Baş Məclisinin VII iclası bir sıra mühüm nəticələri ilə yadda qaldı. Respublikamızda təşkil olunan Türkdilli Ölkələrin Parlament Assambleyasının I Sammiti isə ümum türk birliyinin məqsədyönlü strategiya əsasında inkişafının istiqamətləri baxımından səmərəli oldu. Sammitin Bakı Bəyannaməsində qeyd olunduğu kimi, dost və qardaş türk xalqlarının parlament məclisi ölkələr arasında siyasi , iqtisadi, mədəni, humanitar münasibətlərin genişlənməsi baxımından önəmlidir.
Türkdilli ölkələrin dövlət başçılarının Naxçıvanda keçirilən IX Zirvə görüşündə daha mühüm məsələlər müzakirə olundu. Türkiyə, Azərbaycan, Qazaxıstan, , Qırğızıstan dövlət başçılarının, Türkmənistanın Nazirlər Kabineti Sədrinin müavininin iştirak etdiyi həmin Zirvə görüşündə imzalanmış Naxçıvan Bəyannaməsində Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının yaradılması təklif olundu. Zirvə toplantısında əlaqələrin daha geniş coğrafiyada genişlənməsinə çalışan lider kimi çıxış edərək, türkdilli dövlətlərin birliyini zəruri edən amilləri diqqətə çatdıran Prezident İlham Əliyevin «Biz bilirik ki, beynəlxalq müstəvidə öz mövqeyini müdafiə etmək bəzi hallarda o qədər də asan olmur. Biz birlikdə olsaq, müəyyən məsələlərdə vahid mövqedən çıxış etsək və bu birliyi mütəmadi işlərlə möhkəmləndirsək, bizim beynəlxalq mövqelərimiz daha güclü olacaqdır» proqram xarakterli sözləri bütün iştirakçılar tərəfindən dəstəkləndi.
İllərlə davam edən əzmkarlıq, milli-mənəvi yaxınlıq, beynəlxalq münasibətlərə təsir imkanlarının genişlənməsi bu birliyi möhkəmləndirdi, dünya siyasətinə təsir imkanlarını artırdı. Xalqlar arasındakı fikir birliyi qlobal siyasi, iqtisadi məsələlərin həllində təsdini tapdı. Təbii ki, bu birlikdə Azərbaycan –Türkiyə əməkdaşlığı özünəməxsus əhəmiyyəti ilə seçilir.
«Türkiyə Prezident Ərdoğanın liderliyi sayəsində dünya miqasında böyük gücə çevrildi. Türkiyə dünya miqyasında söz sahibidir. Bölgədə , dünyada Türkiyə ilə hesablaşırlar, Türkiyənin mövqeyi bir çox hallarda həlledici rol oynayır. Bu, bizi çox sevindirir. Çünki Türkiyənin gücü bizim gücümüzdür. Türkiyə nə qədər güclü olarsa, biz də o qədər güclü olacağıq. Bizim gücümüz birliyimizdədir. Bu gün Azərbaycan və Türkiyə dünya miqyasında qardaşlıq, həmrəylik nümunəsi göstərirlər. Mən dünyada ikinci ölkələr tanımıram ki, Türkiyə və Azərbaycan qədər biri-birinə bağlı olsunlar. Bu, bizim böyük sərvətimizdir. Məhz bu dostluq, qardaşlıq duyğuları əsasında biz nəhəg layihələri gerçəkləşdiririk» söyləyən Prezident İlham Əliyevin sözləri son illərdə hər iki qardaş dövlət arasında möhkəmlənən əməkdaşlığın əbədi və sarsılmazlığını aydın göstərir. Nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlarda, dünya siyasətinin qlobal problemlərinin həll olunduğu müstəvidə eyni mövqedən çıxış edən Azərbaycanla Türkiyəni birləşdirən iqtisadi münasibətlər, qlobal enerji, nəqliyyat layihələri bütünlükdə Avropa ölkələri üçün həyati zərurətə çevrilmişdir.
Hər iki qardaş ölkənin siyasi, iqtisadi həyatında tarixi nailiyyət olan TANAP-ın istismara verilməsi mərasimində iştirak edən layihəni Türkiyə-Azərbaycan qardaşlığının təzahürü, zəfəri adlandıran Prezident İlham Əliyevin “Bu gün biz XXI əsrin enerji tarixini birlikdə yazırıq. Bu tarix işbirliyi tarixidir, bu tarix sabitlik tarixidir. Enerji layihələrimiz bölgəmizə sabitlik gətirir. Bu layihələrdə iştirak edən bütün ölkələr, bütün şirkətlər fayda görür, xalqlar fayda görür. TANAP kimi nəhəng layihənin həyata keçirilməsi Türkiyə-Azərbaycan liderlərinin birgə güclü siyasi iradəsi nəticəsində mümkün olmuşdur””” sözləri də təsdiqləyir ki, mühüm məsələlərin həllində düşünülmüş siyasət, güclü iradə və sarsılmaz qardaşlıq dayanır. Azərbaycanın sərmayə ayırdığı ölkələr arasında Türkiyənin ilk sırada dayanması, Türkiyənin ölkəmizə göstərdiyi, siyasi, iqtisadi, hərbi dəstək, xalqlarımız arasındakı milli, mədəni bağlılıq ulu öndər Heydər Əliyevin «Bir millət, iki dövlət» aforizminin həyatda real ifadəsidir.
Ən çətin məqamlarda qarşılıqlı olaraq biri-birinə dəstək göstərib, dünyada və regionda böyük əhəmiyyətə malik qlobal iqtisadi layihələrin həlli üçün hər iki dövlətin potensialından qarşılıqlı istifadə edilməsi ölkələrimizi daha da yaxınlaşdırır.
Dağlıq Qarabağ münaqişəsi başlandığı vaxtdan Ermənistanla sərhədini bağlayan Türkiyənin maraqlarını dost ölkənin nümayəndəsinin iştirak etmədiyi zamanlarda belə müdafiə edən Prezident İlham Əliyevin Praqada keçirilən «Şərq tərəfdaşlığı» proqramının 5 illiyinə həsr olunmuş Sammitində Ermənistanın sabiq prezidenti Serj Sarkisyanın Türkiyə haqqındakı yalanlarını təkzib edən sözlərini xatırlayaq: « Bu gün təəssüf ki, Ermənistan prezidenti burada fürsətdən istifadə edərək Türkiyəyə yenidən hücum edir. Bunu etmək asandır, çünki bu masa arxasında Türkiyə nümayəndələri yoxdur. Ancaq mən buradayam və Türkiyə-Ermənistan sərhədinin niyə bağlı olduğun deyə bilərəm.» Eyni qətiyyəti dəfələrlə göstərən Türkiyənin Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Azərbaycanla həmrəyliklərinin sarsılmazlığını bildirmişdir.
Ermənistanın Azərbaycan –Ermənistan dövlət sərhədinin Tovuz istiqamətində törətdiyi təxribatı pisləyən, işğalçıya Azərbaycanla bir olduğu mesajını ciddi şəkildə bildirən Türkiyənin rəsmi şəxslərinin sözləri xalqımızla, ordumuzla həmrəylik ifadəsi idi. Həmin hadisədən sonra Azərbaycan ilə Türkiyə arasında hərbi əməkdaşlıq haqqındakı Sazişə əsasən, illik plana uyğun respublikamızda hər iki ölkənin quru qoşunları və hərbi-hava qüvvələrinin iştirakı ilə birgə genişmiqyaslı döyüş atışlı taktiki və taktiki uçuş təlimlərinin keçirilməsi, qardaş ölkənin yüksək səviyyəli hərbi heyəti təmsil edən nümayəndələrinin Azərbaycana səfəri ölkələrimiz arasındakı milli birlik və həmrəyliyin bütün sahələri əhatə etdiyinə nümunə idi. Türkiyənin Qara dənizdə təbii qaz yataqlarının kəşfini sevinclə qarşılayan Azərbaycan bu sahədə də qardaş ölkəyə siyasi, iqtisadi, mənəvi köməyini əsirgəməyəcəyini bəyan edir.
Bu günlərdə Yunanıstanın ölkəmizə yeni təyin olunmuş səfirinin etimadnaməsini qəbul edərkən Şərqi Aralıq dənizi regionunda Türkiyənin mövqeyini dəstəklədiyini bildirən Prezident İlham Əliyevin «Sizə deyə bilərəm və bu sirr deyil ki, Türkiyə təkcə bizim dost və tərəfdaşımız yox, bizim üçün qardaş ölkədir. Biz heç bir tərəddüd etmədən Türkiyəni dəstəkləyirik və bütün hallarda dəstəkləyəcəyik. Biz eyni dəstəyi türk qardaşlarımızdan da görürük. Onlar Azərbaycanı bütün məsələlərdə dəstəkləyirlər və biz onları bütün məsələlərdə dəstəkləyirik, o cümlədən Şərqi Aralıq dənizində kəşfiyyat məsələsi ilə bağlı» sözləri qardaşlıq nümunəsi idi.
Türkiyə Prezidenti Administrasiyasının Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığı və Tovuz hadisələri barədə “Bir millət- iki dövlət “ adlı sənədli film hazırlaması hər iki dövlət arasında bütün sahələr üzrə uğurla inkişaf edən və milli maraqları əks etdirən strateji əməkdaşlığın möhkəmlənməsi naminə illərdən bəri göstərilən qətiyyətin nəticəsidir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin köməkçisi-Prezident Administrasiyasının xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyevin Türkiyəyə səfəri zamanı keçirdiyi rəsmi görüşlər, hər iki ölkənin dövlət və özəl media qurumları arasında əməkdaşlığın daha da güclənməsinə əlavə imkanlar yaradacaq birgə layihələrin, mübadilə proqramlarının hazırlanması dövlətlərimiz arasındakı münasibətlərə kölgə salmaq niyyətlərinə, təxribat kampaniyalarına qarşı birgə mübarizədə əhəmiyyətli rol oynayacaq. Türkiyə-Azərbaycan Media Platformasının yaradılması həqiqətlərin , doğru məlumatların beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırılması baxımından zəruri və əhəmiyyətlidir. Türkiyə ilə Azərbaycan arasında ortaq maraqlara xidmət edəcək Platforma vasitəsi ilə iki ölkə mediasının fəaliyyəti inteqrasiya şəklində tənzimlənəcək. Dezinformasiyalara və qara piarlara qarşı mübarizədə vahid mövqe nümayiş etdiriləcək. Görüşdə bildirilib ki, media əməkdaşlığının gücləndirilməsi ictimai diplomatiya sahəsində əlaqələrin genişlənməsinə də imkan yaradacaq. Bu bir həqiqətdir ki, Türkiyə- Azərbaycan birliyinin regional, beynəlxalq müstəvidə eynilik təşkil edən milli maraqları, dövlət mənafelərinə uyğun inkişafı, bu sahədə getdikcə möhkəmlənən aktiv, çevik siyasət dünya diplomatiyasının tərkib hissəsi olmaqla, böyük əhəmiyyət daşıyır.
Xuraman İsmayılqızı, “İki sahil”
