Super yapışqan lent və WD-40 ilə birlikdə istənilən alət dəstinin vacib hissəsidir. Bəs siz bu inqilabi ixtiranın təsadüfdən yarandığını bilirdinizmi? Super yapışqanın yaranma hekayəsi 20-ci əsrin ən məşhur kəşflərindən birini edən amerikalı kimyaçının bəxti və dahiliyi haqqında heyrətamiz bir faktdır.

Harri Kuver 6 mart 1919-cu ildə Amerikanın Delaver ştatının Nyuark şəhərində anadan olub. Onun elmə gedən yolu yeniyetməlik illərində demək olar ki, “qısalmışdı”: 16 yaşında avtomobili qatarla toqquşaraq ağır qəzaya düşmüşdü. Bir aydan çox komada qaldı və özünə gələndə qəzadan əvvəlki həyatı haqqında heç nə xatırlaya bilmədi. Lakin Kuver təslim olmadı. Sağalmağa və oxumağa davam etdi, kollecə getdi və parlaq kimyaçı oldu.

Təsadüfi kəşf

Kolleci bitirdikdən sonra Kuver kimya üzrə magistr dərəcəsi alıb, daha sonra 1944-cü ildə nüfuzlu Kornell Universitetində doktorluq dərəcəsini tamamlayır. Onun ilk araşdırmaları B6 vitamini üzərində cəmlənmişdi, bu kəşf hətta İkinci Dünya Müharibəsi zamanı ABŞ ordusuna kömək etmişdi. Amma qarşıda onu əsl şöhrət gözləyirdi.

Tezliklə alim “Eastman Kodak”da işə düzəldi. O zaman Kodak təyyarənin görməli yerlərində optik şüşəni əvəz edə biləcək sintetik materiallar üzərində araşdırma aparırdı. Kuver tərəfindən təklif olunan materiallardan biri siyanoakrilatlar - nəmlə təmasda dərhal bərk kütləyə çevrilən gelə bənzər maddələr idi. Lakin onlar optika ilə işləmək üçün çox yapışan və qeyri-mümkün oldu.

Super yapışqanın ikinci şansı

1951-ci ildə artıq Tennessiyə köçmüş Kuver yenidən sianoakrilatlarla qarşılaşdı. Bu dəfə o, reaktiv təyyarələrdə təyyarə şüşəsinin bərkidilməsi üçün yeni material axtarırdı. Köhnə təcrübəni xatırlayaraq, siyanoakrilatlardan istifadə etməyə çalışdı. Bir həmkarı təsadüfən bahalı cihazı bir-birinə yapışdırdıqda Kuverin dünyanı dəyişdirə biləcək bir kəşf etdiyini başa düşdü. Kuver komandası maddənin potensialını dərk etdi və onu patentləşdirdi.

Ümumdünya uğuru

Super yapışqan tez bir zamanda təkcə gündəlik həyatda deyil, həm də müxtəlif sahələrdə - tibbdən tutmuş məhkəmə ekspertizasına qədər populyarlıq qazandı. Məsələn, 1960-cı illərdə Vyetnamda tarlada əsgərlərdə qanaxmanı tez dayandırmaq üçün super yapışqan istifadə olunurdu.

Əfsanə və miras

2011-ci ildə vəfat edən zaman Kuver 460 patentə sahib idi, ancaq onun ən məşhur əsəri olaraq qalan super yapışqan oldu.

Nubar Süleymanova, “İki sahil”