Müasir rəqəmsal iqtisadiyyatın əsasları haqqında danışarkən, az adam hər şeyi mümkün edən kosmik data mərkəzi haqqında düşünür. İnternet qeyri-maddi bir şeyin şəkillərini canlandırır, lakin həqiqət daha əsaslıdır və o, enerjiyə can atır. Hər bir “Google” axtarışı, “Netflix”də yayımlanan video, süni intellekt tərəfindən yaradılan şəkil, təhlükəsiz buludda saxlanılan məxfi dövlət sənədi heyrətamiz sürətlə elektrik enerjisi istehlak edən nəhəng serverlər şəbəkəsindən keçir.

“İki sahil” “The Jerusalem Post” nəşrinə istinadla xəbər verir ki, bu gün data mərkəzləri artıq dünyanın ümumi elektrik tələbatının təxminən 1-2%-ni təşkil edir, süni intellekt, 5G və IOT məlumat axını və saxlanmasını davamlı olaraq inkişaf etdirdiyi üçün bu payın sürətlə artacağı gözlənilir. Enerjidən kənarda ikinci, eyni dərəcədə aktual problem var: soyutma. Bu nəhəng server təsərrüfatları idarə edilməli olan böyük istilik yaradır, özü də çox vaxt hesablama aparatının özü qədər enerji istehlak edən soyutma texnologiyalarını tələb edir.

Beləliklə, bəşəriyyət darboğazla üzləşir: dünyanın məlumat aclığı doymaq bilmir, lakin yer üzündə daim daha böyük data mərkəzlərini davamlı şəkildə qurmaq imkanımız məhduddur. Bu suala səbəb olur: yeni məkan kosmosdurmu?

Mühəndislər gələcək nəsil data mərkəzlərini harada yerləşdirmək barədə düşünəndə, məkan seçimi kosmik fəzanın üzərində cəmləşib. Yerdə torpaq üzərində hipermiqyaslı qurulan bu mərkəzlər çoxlu qiymətli daşınmaz əmlak istehlak edir və tikildiyi yerdə ekoloji gərginlik yaradır. Kosmos bu problemdən xalidir. Aşağı Yer orbitində (LEO) və ya geostasionar orbitdə (GEO) mövcud olan orbital “daşınmaz əmlak” effektiv şəkildə sonsuz məkan təmin edir. Yerin üzərində üzəcək bu serverlər şəhərləri və kənd yerlərini enerji qıtlığından xilas edəcək, yerüstü torpaqları yaşayış, kənd təsərrüfatı və insanların həqiqətən yaşaya biləcəyi sənaye üçün istifadəyə daha yararlı hala gətirəcək.