Çoxlarının qida rasionunun ayrılmaz hissəsi şirniyyatdır. Son dövrlərdə şirniyyatlar əleyhinə nə qədər mənfi fikirlər söylənilsə də, unutmayaq ki, şəkər də insan orqanizmi üçün vacibdir.
Birincisi, şəkər bütün bədən üçün əvəzolunmaz olan qlükoza ehtiva edir. İkincisi, bu cür məhsulların istifadəsi səbəbindən bədən əhval -ruhiyyəni tənzimləyən, yuxu, iştaha və fəaliyyətdən məsul olan digər hormonların istehsalına kömək edən serotonin istehsal edir.
Alimlər sübut ediblər ki, bir çox insanlar pəhriz zamanı şirniyyatlardan tamamilə imtina edilməsinin yalnız lazımsız deyil, həm də belə bir məhdudiyyətin bədənə zərər verə biləcəyini bilmir. Bu, təbiidir, çünki bədən stress altındadır və ciddi vəziyyəti zərifliklə kompensasiya etməyə çalışır. Tibb elmi sübut etdi ki, kifayət qədər qlükoza almayan insanlar ağır depressiya formalarından daha çox əziyyət çəkirlər. Bu zaman çox maraqlı sual yaranır. Bəs görəsən pəhriz zamanı hansı şəkərəvəzedicilərdən istifadə etməli?
Acı şokolad
Şokoladın tərkibində kakao çox, şəkər isə az olarsa, faydaları bir o qədər çox olar. Əsasən də pəhrizdə olan insanlar üçün faydalı olan acı şokoladın tərkibində kakaonun miqdarı 70% və bundan çox olmalıdır. Kakao paxlası öz növbəsində pəhriz lifi və maqneziumla zəngindir. Pəhriz zamanı bir çox insanlar depressiyaya düşürlər. Alimlər sübut ediblər ki, pəhriz zamanı acı şokoladdan istifadə edən insanlarda bu hallar daha az müşahidə olunur. Çünki kakao tozunun tərkibində stresi aradan qaldıran endorfinlər, yəni əhvalı yüksəldən bir çox maddələr var. Həmçinin şokoladın tərkibində kannabinoid adlı maddə də var ki, bu maddə də əhval-ruhiyyəmizə müsbət təsir edir.
Marmelad
Marmeladın tərkibində təxminən 320 kcal kalori miqdarı var. Keyfiyyətli marmelad C vitamini və pektin ilə zəngindir. Marmelad, eyni zamanda, qaraciyərin, həzm sisteminin daha yaxşı işləməsinə, saçları möhkəmləndirməyə, xolesterinin miqdarını azaltmağa kömək edir.
Bal
Təbii balın tərkibində şəkərdə olduğu qədər kalori vardır. Lakin o, şəkərdən şirindir. Şəkəri balla əvəz etdikdə ondan 2 dəfə az miqdarda götürmək lazımdır. Bundan başqa balın tərkibində orqanizm üçün vacib olan vitamin, mineral və amin turşuları var. 100q balın tərkibində sutkalıq maqnezium, manqan və dəmir var.
Hematogen
Tərkibində qara albumin var. Hematogen dəmir amin turşuları, vitaminlər və karbohidratlar çatışmazlığını kompensasiya edərək əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırır, enerji və güc verir, zehni və fiziki fəaliyyəti artırır. Həmçinin idman qidasına əlavə olunan amin turşusu olan L-karnitin sayəsində yağ yandırmağa kömək edir. 50 qramlıqlıq bir ədəd hematogendə yalnız 149 kkal var. Bu desert hər bir pəhriz menyusuna əlavə oluna bilər. Əsasən hematogen şəkərli diabet, karbohidrat mübadiləsinin pozulması və bəzi digər xəstəliklərdə istifadə oluna bilər.
Zefir
Təbii zefir qida boyaları, dadlandırıcılar və əlavələr olmadan hazırlanır. Onun tərkibində meyvə püresi, yumurtanın ağı, dietik şəkər, pektin və ya jelatin kimi təbii qatılaşdırıcılar var. Pektin yağ hüceyrələrinin yanmasını sürətləndirir və qanda xolesterinin səviyyəsini aşağı salır. Zefir maddələr mübadiləsini normallaşdırır və faydalı elementlərin, xüsusilə yod, dəmir və fosfor çatışmazlığını doldurur. Dietoloqlar gündə 2-3 zefir yeməyi məsləhət görürlər.
Halva
Halva pəhriz məhsulu hesab olunur. Tərkibində yaxşı həzm oluna bilən bitki yağları və lif var. Pəhriz saxlayanlar üçün məhsulun gündəlik norması cəmi 30 qramdır. Halvada da, həmçinin yaddaş, görmə və ürəyin fəaliyyətinə müsbət təsir göstərən A, B, E vitaminləri var.
Qurudulmuş meyvələr
Tərkibində bir çox qiymətli vitaminlər və antioksidantlar olan quru meyvələr yaddaşı yaxşılaşdırır, yorğunluğu götürür və əsəbləri nəzarətdə saxlayır. Bununla yanaşı azkalorili və faydalıdır. Qurudulmuş meyvələr, həmçinin sürətli karbohidratların, liflərin, üzvi turşuların, vitaminlərin, pektinlərin, mikroelementlərin (kalsium, dəmir, xrom, kalium, maqnezium və s.) təbii mənbəyidir. Qurudulmuş meyvələr qan dövranının, ürəyin, beynin işini normallaşdırır, həzmi yaxşılaşdırır. Bədənimizdə toplanan artıq şlaklardan qurtulmağa kömək edərək pis xolesterolu azaldır. Pəhriz zamanı istifadə olunan qurudulmuş meyvələr siyahısında gavalı birinci yeri tutur.
Qoz-fındıq
Fındıq əla protein mənbəyidir. Tərkibində çoxlu dəmir, yağ turşuları, sink, maqnezium və E vitamini var. Onlar xolesterini aşağı salır, ürəyin fəaliyyətini normallaşdırır, qan damarlarını təmizləyir. Tərkibində çoxlu miqdarda yodun olmasına görə qoz-fındıq qalxanvari vəz xəstəlikləri olanlar üçün də çox xeyirlidir. Onunla qidalanmaq mübadilə proseslərini və qaraciyərin fəaliyyətini yaxşılaşdırır, fiziki gücü artırır, əzələlərə müsbət təsir göstərir.
Elmi araşdırmalar sübut edib ki, 1 ovuc çərəzin gündəlik istehlakı arıqlamağa kömək edir. Çərəzlər iştahanı azaldır, insanı uzun müddət tox saxlayır.
Pastila
Marmeladın digər növü olan pastilanı da istədiyiniz qədər yeyə bilərsiniz. O çox faydalıdır və ağır metal duzlarını orqanizmdən çıxarır.
Samirə Tağıyeva, “İki sahil”
