Modern dövrün populyar texnoloji vasitələrindən olan qulaqcıqlardan istifadə edənlərin sayında artım müşahidə olunur. Adətən insanlarda bu istifadə halı sonradan aludəçiliklə əvəzlənir.
Qulaqcıqların həddindən artıq istifadə olunması insanda mənfi psixoloji təsirlər yaradır. Psixoloq Zeynəb Eyyubova mövzu ilə bağlı qəzetimizə açıqlamasında bildirdi ki, həddindən artıq qulaqcıq taxmaq, onu dayanmadan qulaqda gəzdirmək beyindəki sinir qıcıqlarını oyadır: “Birbaşa əsəb sistemimizin pozulmasına səbəb olur. Adi hadisəyə belə əsəbi şəkildə reaksiya verilir. Bəzən isə cəmiyyət içində lazım olmadığı təqdirdə qulaqcıq taxan insanları görürük. Bu, onlarda artıq vərdiş halını alıb. Belə insanlar təkliyə meyilli olurlar. Onlarda getdikcə asosiallıq yaranır. Yatarkən qulaqcıq taxmaq, elə o vəziyyətdə də yuxuya getmək çox ziyanlı vərdişdir. Yüksək səsdə saatlarla qulaqcıqda yatmaq yuxu sisteminizin pozulmasına səbəb olur.”
Lor, plastik cərrahı İlqar Əzimov isə mövzu ilə bağlı “İki sahil” qəzetinə açıqlamasında bildirdi ki, insanlar adətən yüksək səslə qulaqcıqdan istifadə edirlər. Bu da qulağımızın sağlamlığına ziyan vurur:
“Normal eşitmə üçün 30 desibel səs yüksəkliyi kifayətdir. 110 desibelə qalxdıqda isə eşitmə orqanı üçün təhlükəli haldır. Qulaqcıqlarda isə səsin yüksəkliyi 120 desibel olur. Bu isə kifayət qədər narahatedici məqamdır. Sanki düz qulağımızın dibində təyyarə uçur. Qulaqcığın səs şiddəti birbaşa qulaq pərdəsinə, daxili qulağa və qulaq sinirinə istiqamətləndiyi üçün zərəri böyükdür. Sinirlər zədə gördüyü üçün eşitmə itkisi və karlıq meydana gələ bilər. Belə vəziyyətdə isə əvvəl qulaqcıq istifadə edən şəxs sonradan eşitmə cihazı istifadə etmək məcburiyyətində qalacaq. Bəzən insanlar tək qulaqda istifadə edirlər. Bu, tibbi cəhətdən düzgün deyil. Bu zaman qulağın biri tam yüklənir. Digəri isə sərbəst qalır. Bu isə eşitmə sistemindəki tarazlığı pozur.”
Ekspert qulaqcıq seçərkən çöldən ən az səs alan qulaqcıqlara üstünlük verilməli olduğunu qeyd etdi: “Qulağın ölçüsünə uyğun qulaqcıq seçib istifadə etsəniz daha yaxşı olar. Əgər qulaqcıq qulağa uyğun deyilsə, kiçik və ya böyükdürsə, qulağı mexaniki olaraq incidir. Heç bir firmaya aid olmayan, ucuz qulaqcıqlar satılır ki, onlar, qulaqlara mənfi təsir edir. Buna görə insanlara tövsiyə edirik ki, markası bəlli olan, original adlandırdığımız qulaqcıqlardan istifadə etsinlər.”
Otolarinqoloq (lor) Elşən Hacıyev isə “İki sahil”ə bildirdi ki, qulaq daxilinə taxılan, xüsusi sintetik maddələrdən hazırlanan qulaqcıqlar sağlamlıq üçün ən zərərli hesab olunur: “Uzun müddət qulaqcıqdan istifadə olunması, qulağın daxilində səsi qəbul edən müxtəlif xırda sinirlərdən ibarət ilbiz aparatı onun daxilindəki sinirləri zədələyir. Səsqəbuledicilər mənfi dəyişikliyə uğrayır. Bu da xüsusən axşam vaxtı qulaqda küy əmələ gəlməsinə, zəif eşitmə hallarına səbəb olur.
Ekspert qulaqcıqlardan istifadə zamanı əməl etməli olduğumuz gigiyena qaydalarından da bəhs etdi: “Elə əşyalar var ki, hər kəsin individual istifadə etməsi məqbul sayılır. Qulaqcıqlar da həmin əşyalar siyahısına aiddir. Onlardan istifadə etdikdən sonra qulaqcıq, onun kənarları, rezinləri, qulağa daxil olan hissəsi mütləq spirtlə təmizlənməlidir. Bu, gigiyenik sağlamlıq baxımından da çox önəmlidir. Bu baxımdan da spirt, xüsusi dezinfeksiyaedici məhsullardan yararlanmaq lazımdır. Hər kəsin şəxsi qulaqcığı olmalıdır. Onu kiminləsə bölüşməyinizi tövsiyə etmirəm. Tərəflərdən hansında qulaq göbələyi varsa, digərinə keçəcəyi danılmaz bir faktdır. Buna görə də, qulaqcıqlar heç kimlə paylaşılmamalıdır.”
Göründüyü kimi, qaydasında istifadə etmədikdə, aludəçisi olanda qulaqcıqlar sağlamlıq üçün ciddi təhlükə yaradır. Ona görə də qulaqcıq istifadəsi zamanı həm diqqətli, həm də məsuliyyətli olmalıyıq. Yol gedərkən, xüsusən nəqliyyatın çox olduğu yerlərdə qulaqcıqdan istifadə qəzalara səbəb olur. Bu zaman sürücüdən çox piyadada günah olur. Çünki bu zaman səsin yüksəkliyi, səsləndirilən musiqi piyadanın əsas diqqətini yayındırır. Dəfələrlə edilən xəbərdarlıq siqnalının onlar üçün əhəmiyyəti olmur. Hər halda bütün günahları sürücülərdə görmək də doğru deyil. Piyadalar da diqqətli olmalıdır. Çünki yolda məsuliyyət yarı-yarıya bölünür. Hər qəzada sürücüləri, günahlandırmayaq, piyada olaraq öz məsuliyyətimizi dərk edək!
Yaqut Ağaşahqızı, “İki sahil”
