Prezident İlham Əliyevin «Azərbaycanda dini qurumlara maliyyə yardımı göstərilməsi haqqında» Sərəncamı xalqımızın multikultural dəyərlərə və tolerantlığa sadiqliyinin ifadəsidir
Müxtəlif sivilizasiyaların, təriqətlərin qovuşduğu məkanda yerləşən, irqindən, milliyyətindən asılı olmayaraq ölkəmizdə yaşayan bütün vətəndaşların doğma yurd kimi sevdiyi Azərbaycanda əsrlərdən bəri formalaşan milli-mədəni rəngarənglik mühiti qorunur, qiymətli sərvət kimi nəsildən-nəslə ötürülür. Azərbaycanın dünyada multikulturalizm və tolerantlıq məkanı kimi tanınması təsadüfi deyil. Mənəvi dəyərlərini milli köklər üzərində qurub inkişaf etdirən xalqımız ulularımızdan miras qalan adət-ənənələrini bəşəri ideyalarla daha da zənginləşdirir. Sevindirici haldır ki, xalqımıza xas olmayan, milli təfəkkürümüzə yad dəyərlər məhz ölkə vətəndaşlarının həmrəyliyi, adət-ənənələrimizə sadiqliyi nəticəsində aşılanır, şüurlara təsiretmə imkanlarını itirir.
İngilis dilində «çoxlu mədəniyyətlər» mənasında işlədilən multikulturalizm artıq Azərbaycanda həyat tərzinə çevrilib. Bakı Humanitar Forumunun, Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun, BMT Sivilizasiyalar Alyansının Qlobal Forumunun , Dünya Dini Liderlərinin Zirvə görüşlərinin keçirildiyi məkan kimi tanınan Azərbaycandan beynəlxalq ictimaiyyətə ünvanlanan çağırışların bir məqsədi var: Xalqlar və dinlərarası dialoqu möhkəmləndirmək, dini ayrı-seçkiliyə qarşı birgə mübarizə aparmaq, multikultural dəyərləri təbliğ etmək və beləliklə, dünyada gedən müsbət proseslərə töhfə vermək.
Təcrübə də göstərir ki, milli münaqişələrin, irqi-ayrı-seçkiliyin, ksenofofiyanın, islamofobiyanın qarşısı birgə mübarizə ilə alına bilər. «Çünki biz yaxşı görürük və mətbuatdan da izləyirik ki, dini zəmində, etnik zəmində, məzhəb zəminində bir çox xoşagəlməz hallar - münaqişələr, qarşıdurmalar, müharibələr, qardaş qanının axıdılması baş verir. Əfsuslar olsun ki, bəzi hallarda psevdodini şüarlar altında cinayətlər törədilir. Biz bu istiqamətdə öz səylərimizi birləşdirməliyik» sözləri ilə multikultural dəyərlərin əsasını təşkil edən birlik və həmrəyliyə çox böyük dəyər verən Prezident İlham Əliyevin vurğuladığı kimi, multikulturalizm mədəniyyətlərin və sivilizasiyaların dialoqunun zəruri vasitəsi, alətidir. Çünki multikultural və tolerant dəyərlər ümumbəşəri xarakter daşıyır. Ümummilli Lider Heydər Əliyevin «Hər bir insan üçün onun milli mənsubiyyəti onun qürur mənbəyidir. Mən fəxr etmişəm ki, bu gün də fəxr edirəm ki, dirəm ki, Azərbaycanlıyam!”» ifadəsi hər bir ləyaqətli ölkə vətəndaşının həyat amalına çevrilib. Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə 2016-cı ilin respublikamızda «Multikulturalizm İli»” elan olunması ölkəmizdə mədəniyyətlərarası dialoqun formalaşmasını şərtləndirən əsas amillərdəndir. Azərbaycanın coğrafi baxımdan qərarlaşdığı məkanın Şərqlə Qərbin qovşağında yerləşməsi dünya birliyinin ölkəmizə marağını artırır. BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının VII Qlobal Forumunun Azərbaycanda keçirilməsi ölkədə multikultural və tolerant mühitin olmasının göstəricisi idi. Multikulturalizmin bu formada geniş təsbit və tətbiq olunması respublikamızdan dünyaya birlik, bərabərlik töhfəsidir.
COP29 konfransı çərçivəsində Dini Liderlərin Qlobal Bakı Sammitinin keçirilməsi, tədbirdə 30-a yaxın dini mərkəzlərin başçılarının-patriarxların, Vatikan və Əl-Əzhər rəsmilərinin, müxtəlif qitələrin, konfessiyaların təmsil olunması xalqlararası birliyə, planetin gələcəyi naminə həmrəyliyə çağırış kimi dəyərləndirildi. Ötən ilin sonlarında Misirin paytaxtı Qahirə şəhərində İnkişaf etməkdə olan səkkiz ölkənin İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının (D-8) XI Sammitində Azərbaycanın yekdilliklə D-8-ə üzv qəbul olunması isə İslam həmrəyliyinin nümunəsidir.
Bu günlərdə dövlət başçımız İlham Əliyevin imzaladığı «Azərbaycanda dini qurumlara maliyyə yardımı göstərilməsi haqqında» Sərəncama uyğun olaraq 2025-ci il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Prezidentin ehtiyat fondundan Azərbaycanda dini qurumlara maliyyə yardımı üçün vəsaitin ayrılması multikulturalizm və tolerantlıq nümunəsidir. Sərəncama müvafiq olaraq Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinə 3,0 milyon, Rus Pravoslav Kilsəsinin Bakı və Azərbaycan Yeparxiyası dini qurumuna, Bakı şəhəri Dağ yəhudiləri dini icmasına, Avropa yəhudilərinin Bakı dini icmasına, Sefarad yəhudilərinin Bakı dini icmasına, Katolik Kilsəsinin Apostol Prefekturası dini qurumuna Alban-Udi xristian dini icmasına bərabər, eyni həcmdə 350 min manat maddi yardımın ayrılması multikultural dəyərlərə sadiqlikdir.
Qeyd olunan Sərəncamda göstərildiyi həcmdə dini qurumlara maliyyə yardımı göstərilməsinə görə yuxarıda adları çəkilən dini mərkəzlərin başçılarının Prezident İlham Əliyevə təşəkkürü tolerantlıq nümunəsidir. Maliyyə dəstəyini dinlərarası və konfessiyalararası harmoniyanın inkişafı üçün önəmli adddım adlandıran din xadimləri Azərbaycanda bütün dini icmalara göstərilən humanist münasibəti, ölkədəki dini azadlıqların qorunmasına diqqət adlandıraraq yüksək qiymətləndiriblər.
Xuraman İsmayılqızı, «İki sahil»
