ABŞ-da bildirilən qızılcaya yoluxma halları 1990-cı ildən bəri ən yüksək həddə çatıb.
“İki sahil” xəbər verir ki, Con Hopkins Universitetinin məlumatına görə, 2025-ci ilin əvvəlindən bu günə qədər 1277 təsdiqlənmiş yoluxma halı aşkar edilib. Bildirilib ki, 38 ştatda və Vaşinqtonda yoluxma halları qeydə alınıb.
İndiyədək epidemiya nəticəsində 3 nəfər həyatını itirib, ən azı 155 nəfər xəstəxanaya yerləşdirilib. ABŞ Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzlərinin (CDC) məlumatına görə, yoluxma hallarının 92 faizi ya peyvənd olunmamış, ya da peyvənd statusu bilinməyən insanlardır.
Texas ən güclü epidemiyaya məruz qalan əyalət idi. Ştatda 700-dən çox hadisə qeydə alınıb. Kanzas və Nyu Meksiko kimi ştatlarda da onlarla hadisə aşkarlanıb.
Səlahiyyətlilər deyirlər ki, yayılma daha çox peyvənd nisbəti aşağı olan icmalarda baş verir. Müasir təbabəti rədd edən mennonit icmaları ən yoluxuculardandır.
Mütəxəssislərin fikrincə, xəstəliyin yayılmasında ABŞ-da son illərdə artan peyvənd əleyhinə ritorika mühüm rol oynayır. General Cərrah Robert F. Kennedy Jr. əvvəllər uşaqlıq peyvəndləri haqqında yalan məlumat yaymışdı, lakin hallar artdıqca, o, MMR (qızılca, məxmərək, məxmərək) peyvəndini dəstəkləyən açıqlamalar verdi.
Qızılca 2000-ci ildə ABŞ-da “aradan qaldırılmış xəstəlik” elan edilib. Bununla belə, CDC-yə görə, mövcud yayılma sürəti 12 ay davam edərsə, ölkə bu statusu itirə bilər.
2019-cu ildəki 1274 hadisə artımı bu günə qədərki ən ciddi artım olub. Lakin bu rəqəm 2025-ci ildə də keçib.
Xəstəliyin baş verməsi ilə yanaşı, peyvəndlərin sayı da artıb. Məsələn, 2025-ci il yanvarın 1-dən martın 16-dək Texasda 173 min MMR dozası tətbiq edilib. Bu rəqəm keçən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 15 min çoxdur.
Qızılca peyvəndi həmçinin parotit və məxmərəkdən qoruyur. 97% effektiv olan MMR peyvəndi pnevmoniya, ensefalit və ölümlə nəticələnə biləcək ağırlaşmalara qarşı ən güclü müdafiə vasitəsi hesab olunur.
Epidemiya təkcə ABŞ-la məhdudlaşmır. İngiltərədə 2024-cü il 2012-ci ildən bəri qızılcaya yoluxma hallarının ən çox olduğu il olub. Təxminən 3 min hadisə qeydə alınıb. 2025-ci ilin əvvəlindən indiyədək 529 hadisə qeydə alınıb.
Kanada da epidemiya ilə mübarizə aparan ölkələrdən biridir. Bu il indiyədək 3 mindən çox hadisə aşkarlanıb. Ən çox yoluxma halı Ontario və Alberta əyalətlərində qeydə alınıb.
Məhərrəm Ağalaroğlu, “İki sahil”
